Η φαιά πανούκλα σηκώνει κεφάλι σε αυτή την Ελλάδα σε καταληκτική κρίση. Υπάρχει κανείς να τη σταματήσει;



του Γιώργου Μητραλιά*

Δυστυχώς, η επόμενη των εκλογών της 17ης Ιουνίου βρίσκει την ελληνική αριστερά τόσο αμήχανη απέναντι στη νεοναζιστική απειλή όσο ήταν και πριν από την 6η Μαΐου. Η απόδειξη; Η επιτυχία της Χρυσής Αυγής παρουσιάζεται σαν μια εξαίρεση, σαν ένα απλό «μελανό σημείο»  μιας εξαιρετικά λαμπρής γενικής κατάστασης. Έτσι, σχεδόν όλες οι συνιστώσες της ελληνικής αριστεράς (συμπεριλαμβανομένου και του ΣΥΡΙΖΑ) περιγράφουν τη κατάσταση σαν ένα απλό άθροισμα καλών και κακών αποτελεσμάτων, κάνοντας πως αγνοούν ότι τόσο τα «καλά» όσο και τα «κακά» σημεία (δηλαδή η εμφάνιση και η κεραυνοβόλα ανάπτυξη των νεοναζιστών) ανήκουν στην ίδια γενική κατάσταση, ότι είναι αλληλένδετα και έχουν τον ίδιο κοινό παρονομαστή, την ιστορική κρίση της ελληνικής κοινωνίας, που τα καθορίζει όλα!

Συνέπεια αυτής της επιφανειακής προσέγγισης της ελληνικής κοινωνικής και πολιτικής  πραγματικότητας από την ελληνική αριστερά είναι ότι το νεοναζιστικό φαινόμενο εκλαμβάνεται σαν ένα…ιστορικό ατύχημα, σαν κάτι το παροδικό και τελικά, σαν ένα πολιτικό γεγονός δευτερεύουσας σημασίας συγκρινόμενο με τα δυο μεγάλα γεγονότα των καιρών μας: την κατακόρυφη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ και τη κατάρρευση του παραδοσιακού ελληνικού δικομματισμού.  Ωστόσο, τα γεγονότα είναι ξεροκέφαλα και αντιστέκονται σε παρόμοιες «αναλύσεις». Καταρχήν, υπάρχει η καθημερινή δράση των νεοναζιστών, που γίνεται όλο και πιο επίφοβη, όλο και πιο επιθετική, που δεν στοχεύει πια μόνο τους μετανάστες αλλά επεκτείνεται εφεξής και στους αγωνιστές της αριστεράς ή ακόμα και στους απλούς περαστικούς που τολμούν να διαμαρτυρηθούν. Αντί να φρονιμέψει μια και διαθέτει πια ισχυρή κοινοβουλευτική παρουσία (όπως το είχαν προβλέψει λαθεμένα αρκετοί ηγέτες της αριστεράς), η Χρυσή Αυγή περνάει τώρα στην επίθεση, δείχνοντας τα μούσκουλά της, πληθαίνοντας τις προκλήσεις και τις επιδρομές σε όλη τη χώρα, και διεκδικώντας δημόσια το «δικαίωμά» της να χτυπάει όποιον θέλει όποτε το θέλει!

Κατόπιν, υπάρχουν κυρίως οι στατιστικές, που είναι ακόμα πιο επίφοβες από τις πράξεις των νεοναζιστών. Σύμφωνα με τις εμπεριστατωμένες μελέτες των αποτελεσμάτων των τελευταίων ελληνικών εκλογών, η Χρυσή Αυγή  μόνο «παροδικό φαινόμενο» δεν είναι καθώς «θα αποτελέσει ισχυρό πόλο τα επόμενα χρόνια και έναν αντίπαλο στην Αριστερά αρκετά ισχυρό» (1). Χωρίς κανένα δισταγμό, δηλώνουμε αμέσως και με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι οι Έλληνες νεοναζιστές όχι μόνο εγκαθίστανται μακροπρόθεσμα στη καρδιά του ελληνικού πολιτικού τοπίου, αλλά και αποτελούν από εδώ και πέρα, μετά από το ΣΥΡΙΖΑ, τη δεύτερη οργανωμένη και σε πλήρη ανάπτυξη  δύναμη εκεί όπου θα παιχτεί η τύχη της χώρας : στα μεγάλα αστικά κέντρα και στο πιο ενεργό και δυναμικό πληθυσμό…

Όπως παρατηρεί ο συγγραφέας της μελέτης και έγκριτος εμπειρογνώμων των πολιτικών κομμάτων και των συμπεριφορών της ελληνικής κοινής γνώμης Χριστόφορος Βερναρδάκης, «η Χρυσή Αυγή αποτελεί ένα συνεκτικό μόρφωμα, με έντονη ταξική δομή στην ψήφο της και προφανώς με μεγάλη ιδεολογική ομοιογένεια». Συνέπεια αυτού είναι ότι η Χρυσή Αυγή είναι εντελώς διαφορετική από τον πρόδρομό της, δηλαδή το ακροδεξιό ΛΑΟΣ το οποίο όχι μόνο ήταν «συστημικό» όσον αφορά τις πολιτικές του επιλογές αλλά και –κυρίως- διαταξικό στη σύνθεση της εκλογικής του πελατείας, με ισχυρή επιρροή στην υψηλή και μεσαία αστική τάξη.  Σύμφωνα με τον Βερναρδάκη, «η Χρυσή Αυγή εμφανίζει πιο «καθαρή» λαϊκή επιρροή, η οποία μάλιστα στις εκλογές του Ιουνίου εκφράστηκε με πιο ανοικτή ιδεολογική ατζέντα σε σχέση με τον Μάιο. Η γεωγραφία της Χρυσής Αυγής δείχνει ένα μόρφωμα που δεν θα είναι συγκυριακό στο κομματικό σύστημα».

Αυτοί οι ισχυρισμοί επιβεβαιώνονται από το γεγονός ότι το νεοναζιστικό κόμμα, το εκλογικό αποτέλεσμα του οποίου δεν άλλαξε αισθητά μεταξύ των εκλογών του Μαΐου και Ιουνίου, πετυχαίνει ιδιαίτερα εύγλωττα αποτελέσματα κυρίως στις λαϊκές συνοικίες, στις ηλικίες 25-44 ετών και στους ανειδίκευτους εργάτες/ελαστικά απασχολούμενους (24,5%) καθώς και στους ανέργους (12,2%). Όμως, υπάρχει και συνέχεια. Η ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων της Χρυσής Αυγής φανερώνει μια πραγματικότητα ιδιαίτερα αποκαλυπτική για τις διαθέσεις της ελληνικής αστικής τάξης όταν ανεβάζει σε 20,3% το ποσοστό των ψήφων που έδωσαν στο νεοναζιστικό κόμμα οι «εργοδότες/επιχειρηματίες»! Είναι λοιπόν πάνω από ένας στους πέντε Έλληνες εργοδότες και επιχειρηματίες που ήδη ψηφίζει (!) για τους θιασώτες του Χίτλερ, για εκείνους που υπερασπίζονται δημόσια το Άουσβιτς και σφάζουν στο Μετρό της Αθήνας ανυπεράσπιστους μετανάστες!

Βρισκόμαστε εδώ μπροστά σε μια πραγματικότητα τρομακτική αλλά και…πολλά υποσχόμενη για τη συνέχεια του ελληνικού δράματος.  Πράγματι, μια τέτοια εργοδοτική υποστήριξη στους Έλληνες νεοναζιστές σημαίνει α) ότι το χρήμα ρέει ήδη αφειδώς στα ταμεία τους, και β) ότι ένα διόλου αμελητέο μέρος της ελληνικής αστικής τάξης (+ 20%) παίζει ήδη το χαρτί του φασισμού και των ένοπλων συμμοριών του για να αντιμετωπίσει το λαϊκό κίνημα και την ανερχόμενη δύναμή του που είναι ο ΣΥΡΙΖΑ! Με λίγα λόγια, όλα αυτά σημαίνουν ότι είμαστε ήδη πολύ μακριά από τις αφελείς βεβαιότητες της ελληνικής αριστεράς, που επιμένει να υποτιμά τον φασιστικό κίνδυνο όταν περιορίζεται να τον ξορκίζει με φράσεις του είδους «ο φασισμός είναι κάτι το εντελώς ξένο στους Έλληνες» ή «τώρα, που οι νεοναζιστές είναι στη Βουλή και τα ΜΜΕ μιλούν για αυτούς, αποκαλύπτουν την αληθινή φύση τους και ο κόσμος θα καταλάβει και τους γυρίσει τη πλάτη»…

Δυστυχώς, συμβαίνει το εντελώς αντίθετο. Πράγματι, όλα δείχνουν ότι η Χρυσή Αυγή είναι καλά ριζωμένη στην ελληνική κοινωνία, και κυρίως,  ότι η υποστήριξη στις πρακτικές και στους στόχους της δεν είναι διόλου τυχαία, επιδερμική ή παροδική. Για παράδειγμα, η νέα άνοδος της Χρυσής Αυγής μετά από τη πτώση της την επαύριο των εκλογών της 6ης Μαΐου, δεν οφείλεται στο ότι οι πρακτικές της έγιναν δήθεν πιο φρόνιμες, αλλά μάλλον στην εντελώς ενσυνείδητη επιλογή της να ανεβάσει τις ενέργειές της σε ένα ποιοτικά ανώτερο επίπεδο βίας (καθημερινά δημόσια μακελέματα μεταναστών,  προκλήσεις και πράξεις βίας του Νο 2 των νεοναζιστών ενάντια σε δυο βουλευτίνες της αριστεράς σε «ζωντανή» μετάδοση από ένα τηλεοπτικό στούντιο, επιθέσεις ενάντια σε αγωνιστές της αριστεράς  και επιδρομές ενάντια στα γραφεία κομμάτων της αριστεράς, κλπ.). Με λίγα λόγια, αυτά που συμβαίνουν καθημερινά μπροστά στα μάτια μας, είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που πρεσβεύουν οι ευσεβείς πόθοι της ελληνικής αριστεράς: η βία της Χρυσής Αυγής ενάντια στους μετανάστες και στους αγωνιστές της αριστεράς, όχι μόνο δεν μειώνει αλλά αντίθετα…αυξάνει την επιρροή της και την έλξη που ασκεί από τη μια μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων των απόκληρων και από την άλλη μέσα στην ελληνική αστική τάξη και τους εργοδότες.

Κατά συνέπεια, έστω κι αν είναι προσωρινό, το συμπέρασμα δεν είναι δύσκολο: οι δυο ανερχόμενες δυνάμεις του ελληνικού πολιτικού χάρτη είναι εκείνες που βρίσκονται στα δυο άκρα του, στην άκρα αριστερά και στην άκρα δεξιά, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή Αυγή. Έτσι, τα αποτελέσματα των δυο διαδοχικών ελληνικών εκλογών έρχονται να επιβεβαιώσουν απόλυτα τη θέση και την υπόθεση εργασίας που παρουσιάσαμε πριν από τις εκλογές της 6ης Μαΐου στο κείμενό μας «Εξήντα επτά χρόνια μετά το τέλος του Δεύτερου παγκοσμίου πολέμου και τη δίκη της Νυρεμβέργης, νάμαστε λοιπόν βαθειά μέσα σε μια Δημοκρατία της Βαϊμάρης αλα ελληνικά…» (2): Ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτής της ερειπωμένης ελληνικής κοινωνίας μετά από δυο χρόνια πολιτικών βάρβαρης λιτότητας, ψάχνει απεγνωσμένα να βρει ριζοσπαστικές λύσεις στα προβλήματα επιβίωσής του στα δυο άκρα του ελληνικού πολιτικού τοπίου.

Τούτων λεχθέντων, είναι εντελώς εξηγήσιμο ότι ο βαθύτερος λόγος της αδυναμίας της ελληνικής αριστεράς να κατανοήσει το φαινόμενο Χρυσή Αυγή και να δράσει εναντίον της, εντοπίζεται στην αδυναμία της να κατανοήσει αυτά που συμβαίνουν στα τρίσβαθα της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας! Αυτός είναι και ο λόγος που η εκλογική επιτυχία των νεοναζιστών περιγράφεται μόνον ως ένα «μελανό σημείο» μιας γενικά θετικής κατάστασης, χωρίς να γίνεται αντιληπτό ότι αυτό το «μελανό σημείο» είναι η άλλη όψη του νομίσματος της τρομερής επιτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ, και κυρίως χωρίς να γίνεται κατανοητό ότι αυτές οι κινήσεις εκκρεμούς των εξαθλιωμένων μαζών  που πηγαίνουν από το ένα στο άλλο άκρο της πολιτικής σκακιέρας θα συνεχιστούν ενόσω η ριζοσπαστική αριστερά δεν μετατρέπει την παρούσα προεπαναστατική περίοδο σε επαναστατική.

Όμως, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι υπάρχει εφεξής ένα εμπόδιο διαστάσεων στο δρόμο που οδηγεί σε αυτή τη μετεξέλιξη της προεπαναστατικής περιόδου σε επαναστατική. Αυτό το εμπόδιο ονομάζεται Χρυσή Αυγή και δεν είναι τυχαίο ότι δημιουργήθηκε από το τίποτα  (από τα μεγάλα ΜΜΕ, από ένα μέρος της ελληνικής αστικής τάξης, από προσωπικότητες της ελληνικής παραδοσιακής δεξιάς που αποκαλούν τη Χρυσή Αυγή «αδελφή οργάνωση της Νέας Δημοκρατίας», κλπ.) ακριβώς για… να εμποδίσει την ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος και την άνοδο της ελληνικής ριζοσπαστικής αριστεράς! Με πιο απλά λόγια, η ελληνική αριστερά θα πρέπει να πάψει να ξορκίζει το νεοναζιστικό κακό με κούφιες φράσεις του είδους «πρέπει να απομονώσουμε τους φασίστες» και να τις αντικαταστήσει το ταχύτερο δυνατό με τη προβληματική της υπεράσπισης των μεταναστών και της δικής της αυτοάμυνας απέναντι στις συμμορίες των έξαλλων φονιάδων της Χρυσής Αυγής.

Ωστόσο, πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι αυτή η «αυτοάμυνα» δεν αυτοσχεδιάζεται καθώς μάλιστα η ίδια η λέξη της «αυτοάμυνας» παραμένει λέξη-ταμπού για την ελληνική αριστερά, μια λέξη που αυτή επιμένει να μην την προφέρει. Αντιρρήσεις του είδους «δεν θα κατεβούμε στο επίπεδό τους» ή «πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους φασίστες με πολιτικά μέσα»  δεν ευσταθούν  από τη στιγμή που η νεοναζιστική βία επεκτείνεται κάθε μέρα σε νέες γειτονιές κάνοντας πιο δύσκολη τη φυσιολογική ζωή των ανθρώπων και απειλώντας τις δραστηριότητες των αριστερών κομμάτων και οργανώσεων. Εδώ, δεν έχουμε πια να κάνουμε με αφηρημένες θεωρίες αλλά με πολύ χειροπιαστά προβλήματα της καθημερινής ζωής του κόσμου που η ελληνική αριστερά πρέπει να αναγνωρίσει, να αντιμετωπίσει και να επιλύσει ενωτικά το ταχύτερο δυνατό! Αν η Χρυσή Αυγή καταφέρει να μας απαγορεύσει να βγαίνουμε από τα σπίτια μας, όλα τα υπόλοιπα θα είναι ανεύθυνη λογοδιάρροια ανθρώπων που αρνούνται πεισματικά να κοιτάξουν τη πραγματικότητα κατάφατσα…

Τελικά, αυτό που λείπει φριχτά από την ελληνική αριστερά για να μπορέσει να κατανοήσει, να αντιμετωπίσει και να καταπολεμήσει αποτελεσματικά τη φαιά πανούκλα που σηκώνει κεφάλι, είναι η μνήμη και η κατανόηση όλων όσων συνέβησαν στη Γερμανία  -αλλά και στην Ιταλία- στο μεσοπόλεμο.  Χωρίς την εμπειρία και τα διδάγματα εκείνης της εποχής, η ελληνική αριστερά είναι καταδικασμένη να αυτοσχεδιάζει και να χασομεράει αμήχανα απέναντι σε νεοναζιστές που δίνουν κιόλας την εντύπωση ότι προχωράνε ακολουθώντας κατά γράμμα τις κατευθυντήριες γραμμές του πρωτότυπου εγχειριδίου του εθνικοσοσιαλισμού.  Και πρέπει επιτέλους να  παραδεχτούμε ότι η παρούσα κατάσταση στην Ελλάδα παρουσιάζει εφεξής όλο και μεγαλύτερες ομοιότητες με εκείνη της Γερμανίας πριν το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.  Αυτό ίσως φαίνεται απίθανο αλλά, δυστυχώς, είναι έτσι ! Κατά συνέπεια, όσω θα διαρκεί η αδυναμία κατανόησης του φαινομένου Χρυσή Αυγή ως προϊόντος αυτής της εποχής  (καταληκτικής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης), αυτό το «φαινόμενο» θα συνεχίσει απρόσκοπτα τη κεραυνοβόλα ανάπτυξή του. Λοιπόν προσοχή: δεν είμαστε ακόμα παρά στην αρχή αυτής της ιστορίας που υπόσχεται μια εφιαλτική συνέχεια αν η ελληνική αριστερά συνεχίσει να βλέπει στη Χρυσή Αυγή έναν απλό  παροδικό «αναχρονισμό»  καταδικασμένο να εξαφανιστεί μόλις οι άνθρωποι αντιληφτούν τη παρελθοντολόγο και νοσηρή φύση του. Όχι, οι Έλληνες νεοναζιστές είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό, καθώς από εδώ και πέρα αποτελούν ένα αληθινό λαϊκό ριζοσπαστικό κίνημα που διαθέτει τις παραστρατιωτικές του ομάδες και που επιπλέον έχει την (πολιτική, επικοινωνιακή, οικονομική,…) υποστήριξη  ενός πολύ σημαντικού τμήματος της ελληνικής αστικής τάξης.

Το συμπέρασμα είναι ηθελημένα κινδυνολογικό. Η ελληνική αριστερά θα έπρεπε να έχει κάνει την αυτοκριτική της επειδή άφησε το νεοναζιστικό φίδι να βγει από το αυγό του. Δεν το έκανε, και τώρα συνεχίζει στον ίδιο δρόμο της αυτοκτονίας  καθώς καμώνεται ότι αντιμετωπίζει το κακό ξορκίζοντάς το, σαν να πρόκειται για ένα απλό… πνεύμα του κακού και όχι για μια πολύ πραγματική υλική δύναμη που αποσκοπεί να καταστρέψει το εργατικό κίνημα με όλα τα μέσα. Μόλις πριν από τρεις μήνες, να έλεγες ότι η Χρυσή Αυγή θα μπορούσε να κερδίσει το 75 των ψήφων έμοιαζε με τερατολογία άξια ενός σεναρίου πολιτικής φαντασίας. Ποιος θα τολμούσε σήμερα να αποκλείσει ότι το ίδιο «σενάριο πολιτικής φαντασίας» δεν μας επιφυλάσσει άλλες εκπλήξεις, ακόμα πιο μεγάλες και κυρίως πιο επώδυνες;

(1) Βλέπε το άρθρο και τους πίνακες του Χριστόφορου Βερναρδάκη στην Αυγή της 24ης Ιουνίου 2012.

(2) http://contra-xreos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=316:2012-05-06-19-01-46&catid=1:articles-greek&Itemid=2

* Το παραπάνω κείμενο μεταφράστηκε από τα γαλλικά: http://www.cadtm.org/La-peste-brune-releve-la-tete-dans

Το ίδιο κείμενο στα ισπανικά:

http://www.rebelion.org/noticia.php?id=152225&titular=la-%22peste-parda%22-levanta-la-cabeza-en-esta-grecia-en-crisis-terminal.-%BFhay-alguien-para-

Το ίδιο κείμενο στα ιταλικά:

http://ilmarxismolibertario.wordpress.com/2012/06/29/la-peste-nera-di-yorgos-mitralias/

Το ίδιο κείμενο στα γερμανικά:

http://ifg.rosalux.de/2012/07/01/yorgos-mitralias-zum-griechischen-neofaschismus/

Το ίδιο κείμενο στα κροατικά:

http://www.radnickaborba.org/2012/07/03/2804/#more-2804

Category: Χωρίς κατηγορία