Τιμωροί με φύλο στον Άγιο Παντελεήμονα



Από τα «Ενθέματα», 29/1/2012

Η υπόθεση είναι λίγο πολύ γνωστή, κι ας μην κρίνεται συνήθως άξια να απασχολήσει την καθημερινή ειδησεογραφία: η νυχτερινή δολοφονική δράση των νεοναζιστικών συμμοριών στον Άγιο Παντελεήμονα συνεχίζεται απρόσκοπτη, ενώ το τελευταίο διάστημα σημειώθηκαν και ορισμένα ιδιαίτερα σοβαρά περιστατικά ρατσιστικής βίας. Εξίσου γνωστή, η ιδιότυπη ασυλία, την οποία απολαμβάνουν οι δράστες των εγκληματικών αυτών επιθέσεων, συνιστά βασική προϋπόθεση για την επιβίωση και την αναπαραγωγή του εμετικού φαινομένου. Ούτως ή άλλως, η συστηματική κατατρομοκράτηση των μεταναστών δεν καταγράφεται, επομένως δεν αμαυρώνει και τις επίσημες εκθέσεις και στατιστικές.

Στο κλίμα αυτό της αορατότητας και της απόλυτης ατιμωρησίας, οι ελάχιστες υποθέσεις που φτάνουν στο δικαστήριο αφορούν συνήθως επιθέσεις κατά αντιφασιστικών εκδηλώσεων. Αύριο, για παράδειγμα, εκδικάζεται η υπόθεση των «Αυτόνομων Εθνικιστών» που επιχείρησαν προ καιρού να διαλύσουν αντιρατσιστική συγκέντρωση στην οδό Πανόρμου. Στο μεταξύ, εκκρεμεί ύστερα από δύο αναβολές η δίκη τριών ατόμων που κατηγορούνται για το μαχαίρωμα αφγανού πρόσφυγα στις 18 Σεπτεμβρίου 2011. Ανάμεσά τους και μία γυναίκα. Η δίκη είχε οριστεί για τις 12 Δεκεμβρίου, αλλά αναβλήθηκε, όταν η κατηγορούμενη κατέθεσε στο δικαστήριο ψυχιατρική γνωμάτευση, σύμφωνα με την οποία πάσχει από «κατάθλιψη και τάσεις αυτοκαταστροφής». Αυτόπτες μάρτυρες διαβεβαιώνουν ότι λίγες ημέρες αργότερα βρισκόταν στο Ναυτοδικείο του Πειραιά ανάμεσα στους θορυβούντες υπερασπιστές των κατηγορούμενων Οϋκάδων. Η δίκη των τριών αναβλήθηκε για δεύτερη φορά στις 12 Ιανουαρίου λόγω της αποχής των δικηγόρων.

Μια γυναίκα, λοιπόν, πρόκειται να δικαστεί για συνέργεια σε δολοφονική επίθεση με θύμα αφγανό πρόσφυγα. Πρόκειται για μία κατά δήλωσή της «κάτοικο του Αγίου Παντελεήμονα», ιδιαίτερα γνωστή για τις ρατσιστικές εξάρσεις της. Σχετικά βίντεο κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, ενώ σε τηλεοπτικές εμφανίσεις της η ίδια δεν έχει αποκρύψει την άποψή της για την ανάγκη «άμεσης απέλασης των μεταναστών», την απέχθειά της για τη «συμμορία του ΣΥΡΙΖΑ» και τη συμπάθειά της για το ΛΑΟΣ και τη Χρυσή Αυγή, «τα μοναδικά δύο κόμματα που τολμήσανε να σταθούν δίπλα μας, οι βουλευτές του ΛΑΟΣ με τη φωνή τους στη Βουλή και η Χρυσή Αυγή στο πεζοδρόμιο». Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Αντιφασιστικής Πρωτοβουλίας «Ποτέ Ξανά», η συγκεκριμένη κατ’ επάγγελμα «αγανακτισμένη κάτοικος» του Αγίου Παντελεήμονα «παρουσιάζει ένα μοναδικό στον κόσμο είδος κατάθλιψης, το οποίο, ενώ εμποδίζει την πάσχουσα να πάει στην Ευελπίδων, εντούτοις, ουδόλως την απέτρεψε από το να καθοδηγεί ομάδες μαχαιροβγαλτών, να τραμπουκίζει συστηματικά μετανάστες και προοδευτικούς πολίτες, να πρωτοστατήσει στους προπηλακισμούς του Αλέκου Αλαβάνου και της Ελένης Πορτάλιου, καθώς και να αναλάβει την προεκλογική καμπάνια της Χρυσής Αυγής» (13.12.2011). (Βλ. τον ιστότοπο potexana.wordpress.com).

Εύγλωττα τα διαθέσιμα στοιχεία, σαφείς οι σχετικές μαρτυρίες: ταμπουρωμένη πίσω από την ιδιότητα της «κατοίκου του Αγίου Παντελεήμονα», η γυναίκα αυτή, κατηγορούμενη σήμερα για συνέργεια σε εγκληματική επίθεση, αντλεί από την «εντοπιότητά» της το δικαίωμα να επιδίδεται συστηματικά σε έκνομες –συνήθως, βέβαια, μη κολάσιμες– ρατσιστικές ενέργειες. Ασφαλώς και δεν είναι η μόνη «αγανακτισμένη κάτοικος» της περιοχής, η παρουσία της ωστόσο μοιάζει πρωταγωνιστική. Από την άποψη αυτή, απορία προκαλεί ο τρόπος με τον οποίο συνήθως αντιμετωπίζεται: πολύ συχνά, τα επιχειρήματα εναντίον της εξαντλούνται στα «θηλυκά» χαρακτηριστικά της, αφήνοντας κατά μέρος την αποδεδειγμένη πολυπραγμοσύνη της. Τι ενδιαφέρει, ωστόσο, αν μια δραστήρια ρατσίστρια είναι, όπως ακούσαμε, «οξυζεναρισμένη ξανθιά», «υστερική» και «θα μπορούσε να χρησιμεύσει για διαφήμιση του μπότοξ»;

Ρητορικό μάλλον το ερώτημα, καθώς δύσκολα εγκαταλείπονται οι μύριες ευκολίες του σεξιστικού λόγου Σε πάμπολλες περιπτώσεις, το γένος του/της αντιπάλου υπαγορεύει και τα όπλα που θα χρησιμοποιηθούν εναντίον του/της. Έτσι, ο σχολιασμός της εμφάνισης συνιστά σύνηθες εργαλείο με τη βοήθεια του οποίου επιχειρείται η απονομιμοποίηση της γυναικείας παρουσίας στον δημόσιο χώρο – όποια κι αν είναι αυτή. Σχολιασμός θετικός ή αρνητικός, αδιάφορο. Ας θυμηθούμε, για να συνεννοηθούμε, την υποδοχή της είδησης ότι η Αλέκα Παπαρήγα αναδείχθηκε Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ ή το επίμονο βλέμμα που παρακολουθεί νυχθημερόν τις κινήσεις των «ωραίων» της Βουλής. Κι ίσως αξίζει να σημειωθεί ότι η ασυναίσθητη αυτή στάση είναι τόσο ισχυρή, ώστε να επιστρατεύεται ακόμη κι όταν είναι προφανές πως η γελοιογράφηση ενδέχεται να λειτουργήσει απαλλακτικά: ενόψει της εκδίκασης της υπόθεσής της, η τιμωρός από τον Άγιο Παντελεήμονα μόνο οφέλη έχει να αποκομίσει από την τάση κάποιων κατηγόρων της να μην την παίρνουν και πολύ στα σοβαρά.

Ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη υπόθεση, είναι βέβαιο ότι οι ακροδεξιές, φασίζουσες ή/και νεοναζιστικές πρακτικές εμφανίζονται –και γίνονται αντιληπτές– ως πεδία άσκησης ενός πολεμόχαρου ανδρισμού στα οποία ως εκ της φύσεώς τους δεν έχουν θέση οι γυναίκες. Αλλά μήπως το ίδιο δεν ισχύει και για τις πολιτικές εκείνες που κρίνονται πολύ «σκληρές» (=ανδρικές), όταν προτείνονται από πολιτικούς γένους θηλυκού; Πολύ συχνά, η κατηγορία της προδοσίας του φύλου περιμένει τις επίορκες αυτές γυναίκες. Θυμάμαι ακόμη, ύστερα από τόσα χρόνια, το είδος των αντιδράσεων που είχαν προκαλέσει οι χειρισμοί της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ: «Δεν μπορεί, θα ήταν διαφορετική τη στιγμή που γένναγε τα παιδιά της», ήταν το οργισμένο σχόλιο εγχώριας δημοσιογράφου. Αλλά για να πάρουμε μια γεύση και από το σήμερα: «Ως πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Βρετανίας (αλλά και της Ευρώπης) αντί για κραγιόν από την τσαντούλα της βγάζει πυραύλους», διάβασα προ ημερών σε κριτική για την κινηματογραφική Θάτσερ.

Όπως και να έχει, και παρά την έμμονη προσκόλλησή της σε μιαν άκαμπτη έμφυλη ιεραρχία, η ακροδεξιά σε όλες τις δυνατές εκφάνσεις της διαθέτει ειδικά γυναικεία τμήματα και εκπαιδεύει γυναίκες προκειμένου να τους αναθέσει τα χρήσιμα καθήκοντα της εφεδρείας. Στη διαδικασία στρατολόγησης γυναικών, όπως προκύπτει και από την ευρωπαϊκή εμπειρία, ακροδεξιές ομάδες και κόμματα υιοθετούν έναν διττό λόγο και μια διπλή στρατηγική (μισογυνισμός με ταυτόχρονο εγκώμιο της γυναικείας «φύσης», «χειραφέτηση» των γυναικών μέσα από τη μαθητεία και τον περιορισμό τους στα «γυναικεία» καθήκοντα). Κι αν με τον Τομέα Γυναικών του το ΛΑΟΣ επιδιώκει πλέον την ενίσχυση του κυβερνητικού προσωπείου του, στο άκρο του φάσματος το Μέτωπο Γυναικών της Χρυσής Αυγής προβάλλει ως κεντρικό στόχο του την πάλη κατά του «εκφυλισμού, δηλαδή της θηλυκοποίησης των οργανισμών» και την επιστροφή στην «αρρενωπότητα», στους «αληθινούς άντρες και τις αληθινές γυναίκες».

Δεν θα πρωτοτυπήσω αν σημειώσω ότι οι λόγοι της ακροδεξιάς φλυαρούν ακατάπαυστα για το φύλο, ακόμη κι όταν δεν αναφέρονται ρητά σ’ αυτό. Κάποια στιγμή, ωστόσο, πρέπει να αναρωτηθούμε για τη βαρύτητα των έμφυλων νοημάτων που εδώ και καιρό διακινούνται ανεμπόδιστα σε όσες περιοχές της πόλης έχουν περάσει στον έλεγχο των νεοναζιστικών συμμοριών. Ίσως μπορέσουμε τότε να αντιληφθούμε και τις απολύτως υλικές –εφόσον βιωμένες– επιπτώσεις κάποιων (ακροδεξιών) σημασιών του ανδρισμού και της θηλυκότητας στην καθημερινότητα των κατοίκων της γειτονιάς – ανδρών και γυναικών, «ντόπιων» και «ξένων». Ίσως, πάλι, βοηθηθούμε να κατανοήσουμε καλύτερα και τους μηχανισμούς που μεταμορφώνουν μια γειτονιά της Αθήνας σε νυχτερινό ορμητήριο «άριων» ανδρών τιμωρών με κάποιες μυημένες γυναίκες στο ρόλο των μετόπισθεν. Αν μη τι άλλο, ίσως έτσι καταφέρουμε τουλάχιστον να διακρίνουμε  κάπως πιο καθαρά τα πολλά και διαφορετικά πρόσωπα, πρόσωπα ανδρικά και γυναικεία, που ενδύεται ο φόβος την ώρα που βραδιάζει στον Άγιο Παντελεήμονα.

Πηγή: Αριστερό Βήμα

Category: Χωρίς κατηγορία