Καταπίεση των ομοφυλόφιλων: ταξικό ή διαταξικό ζήτημα;



Του Στρατή Γατελούζο

Αναδημοσίευση από το Κόκκινο

Όπως υποστήριξα και σε προηγούμενο κείμενό μου, ο κόσμος των ομοφυλόφιλων είναι ελάχιστα ορατός στην ελληνική κοινωνία. Η ζωή που κάνουμε οι ομοφυλόφιλες και οι ομοφυλόφιλοι παραμένει σχεδόν άγνωστη, αφού οι περισσότεροι κρύβουμε το σεξουαλικό μας προσανατολισμό. Πόσες φορές συνέβη να σας μιλήσει  κάποιος συνάδελφος ή γείτονας ή φίλος σας για τον έρωτά του για έναν άνδρα; Είδατε ποτέ, έστω και μία φορά, κάποια γυναίκα να κλαίει που χώρισε με την κοπέλα της; Πόσο συχνά ακούτε στο λεωφορείο ένα ζευγάρι ανδρών να συζητάει για τις δουλειές του σπιτιού; Ή να μαλώνει, γιατί ο ένας από τους δύο αμέλησε να πληρώσει  κάποιον λογαριασμό; Ποτέ ή σχεδόν ποτέ!

Η πιο σκληρή και απάνθρωπη συνέπεια της καταπίεσης που δεχόμαστε οι ομοφυλόφιλοι είναι ίσως ακριβώς αυτό: ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε καταλήξει να «καπακώνουμε» τα συναισθήματά μας και να λογοκρίνουμε όσα λέμε, από τρόμο μήπως και «αποκαλυφτεί» η ομοφυλοφιλία μας. Γιατί αν μάθουν για τον ομοερωτικό μας προσανατολισμό, τότε φοβόμαστε ότι θα μας ειρωνευτούν, θα μας χλευάσουν, θα μας απομονώσουν από την παρέα ή θα μας απολύσουν από τη δουλειά μας.

Υποτίθεται ότι αυτό το τελευταίο απαγορεύεται με νόμο, αλλά στην Ελλάδα της τρόικας, του ΔΝΤ και της απορρύθμισης της εργασίας, ποιος ομοφυλόφιλος μπορεί να νιώθει ασφαλής ότι θα εφαρμοστεί ο νόμος; Έπειτα, υπάρχει και αρνητικό προηγούμενο (πάντως όχι ακριβώς σχετικό με το θέμα μας): Πριν κάποια χρόνια απολύθηκε υπάλληλος μιας εταιρείας ένδυσης επειδή μαθεύτηκε ότι ήταν φορέας του ιού του AIDS. Η υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια, αλλά τελικά δικαιώθηκε η εταιρεία… Δε γνωρίζω αν ο συγκεκριμένος υπάλληλος ήταν ομοφυλόφιλος, αλλά όπως και να ‘χει, η εξέλιξη αυτής της υπόθεσης ανοίγει στην πράξη το δρόμο και για άλλες τέτοιου τύπου απολύσεις φορέων του HIV ή ομοφυλόφιλων εργαζομένων. Άλλωστε, ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας (και της εργοδοσίας μαζί) συνδέει τον HIV με την ομοφυλοφιλία – άποψη καθαρά ρατσιστική, και τελείως λάθος με βάση τις επιδημιολογικές έρευνες. Είμαι σίγουρος ότι ο κόσμος της εργοδοσίας στην Ελλάδα «έκανε πάρτι» μετά την οριστική απόλυση αυτού του εργαζόμενου.

Κάποιοι στην Αριστερά θα βρεθούν να πουν ότι η καταπίεση των ομοφυλόφιλων στην Ελλάδα είναι ένα ασήμαντο θέμα, μπροστά στη χωρίς προηγούμενο επίθεση του κεφαλαίου ενάντια στους εργαζόμενους το τελευταίο εξάμηνο. Κι όμως, η κατάργηση των εργατικών δικαιωμάτων, οι μειώσεις μισθών και η επικείμενη απελευθέρωση των απολύσεων επηρεάζουν πρώτα και πιο έντονα τις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες του κόσμου της εργασίας: τις γυναίκες (ειδικά αυτές που παντρεύονται και κάνουν οικογένεια), εκείνους που απολύονται μετά τα 50 και -μεταξύ άλλων φυσικά- και τους ομοφυλόφιλους.

Ακόμα και αν υπήρχε πολύ αυστηρή νομοθεσία που να απαγόρευε τις απολύσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, ακόμα και αν αυτή η νομοθεσία εφαρμοζόταν πάντα, πρέπει να δούμε και αυτό το στοιχείο: Πάρα πολλοί ομοφυλόφιλοι εργαζόμενοι, κυρίως νέοι, δουλεύουν ανασφάλιστοι. Άρα, δεν ισχύει καμία εργατική νομοθεσία γι’ αυτούς. Δούλεψα κι εγώ χωρίς πρόσληψη για 5 μήνες και ζητούσα από τον τότε σύντροφό μου να μην μιλάμε στο τηλέφωνο τις ώρες εργασίας, μόνο και μόνο για να μην ακούσει κάποιος από τα αφεντικά και καταλάβει ότι είμαι gay. Και όποιες φορές τηλεφωνηθήκαμε, του μιλούσα λες και ήταν κάποιο φιλαράκι μου. Αν μάθαιναν τα αφεντικά, ήταν σίγουρο ότι θα με απέλυαν – ήξερα τις απόψεις τους για το θέμα. Πολύ συχνά λοιπόν, οι ομοφυλόφιλοι νιώθουμε σα να είμαστε στην παρανομία. Δε φτάνει το κλίμα τρομοκρατίας (που έτσι κι αλλιώς υπάρχει σε πολλούς χώρους δουλειάς), όσοι είμαστε gay έχουμε κι άλλους λόγους να φοβόμαστε.

Ένα (μεγάλο) μέρος των ακτιβιστών του ΛΟΑΤ κινήματος της Αθήνας με ευκολία θα με κατηγορήσει ότι παρακινώ τους ομοφυλόφιλους να κλείνονται στην ντουλάπα. (Στη γλώσσα των gay, «κλείνομαι στην ντουλάπα» σημαίνει κρύβω την ομοφυλοφιλία μου, είμαι «κρυφός».) Οι gay ακτιβιστές θεωρούν ότι οι συνθήκες στην Ελλάδα είναι κατάλληλες για να κάνουν coming out οι ομοφυλόφιλοι, δηλαδή για να φανερώνουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα παντού και πάντα. (στους γονείς, στα αδέρφια, στη γειτονιά, στη δουλειά κ.λπ.) Χμμμ! Δίκιο έχουν! Όμως για ποιους ομοφυλόφιλους είναι εφικτό αυτό; ΜΟΝΟ για όσους έχουν οικονομική ανεξαρτησία και ισχύ!

Είναι γεγονός ότι το ζήτημα της καταπίεσης των ομοφυλόφιλων αφορά όλες τις κοινωνικές τάξεις, είναι διαταξικό. Ωστόσο, το μέγεθος της καταπίεσης που ασκείται πάνω στους ομοφυλόφιλους και κυρίως οι συνθήκες στις οποίες βιώνουν την καταπίεση είναι τελείως διαφορετικές ανάλογα με την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκουν. Οι άνεργοι και οι επισφαλείς και χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι ζουν πολύ περισσότερο έντονα την καταπίεση, σε αντίθεση με τους εργοδότες και τα μεγαλοστελέχη των επιχειρήσεων, που έχουν τρόπους να χαλαρώνουν τους περιορισμούς που κι αυτοί υφίστανται λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Η καταπίεση των ομοφυλόφιλων καταλήγει να είναι ένα καθαρά ταξικό θέμα.

Δίνω κι ένα παράδειγμα: Ο ομοφυλόφιλος μεγαλοεκδότης καταπιέζεται στον ίδιο βαθμό με τον ομοφυλόφιλο δακτυλογράφο, υπάλληλο σε μια από τις εφημερίδες του;  Εντάξει. Και ο μεγαλοεκδότης δεν έχει το δικαίωμα στην Ελλάδα να παντρευτεί το σύντροφό του. Όμως μπορεί άνετα να αγοράσει το δικό του τεράστιο σπίτι, όπου θα συγκατοικεί με το φίλο του. Έχει πολύ λιγότερες, έως καθόλου, εξαρτήσεις από την οικογένειά του, τους γονείς του, τα αδέρφια του. Δεν έχει καμία ανάγκη τις μικρογνωριμίες της γειτονιάς και του κοινωνικού περίγυρου, που τις χρειάζεται ο 25άρης άνεργος ομοφυλόφιλος για να βρει μια δουλειά. Ο μεγαλοεκδότης μπορεί συχνά πυκνά να ταξιδεύει στις gay μητροπόλεις του εξωτερικού (Βερολίνο, Κολονία, Σαν Φρανσίσκο), για να ξεσκάει και να νιώθει ελεύθερος να εκφράζεται  στους δημόσιους χώρους. Αντίθετα, ο χαμηλόμισθος δακτυλογράφος γνωρίζει καλά ότι δύσκολα θα βρει άλλη δουλειά και παίρνει όλες τις προφυλάξεις, για να μην «προκαλεί» με την προσωπική του ζωή, δηλαδή με την ομοφυλοφιλία του. (Τώρα, από πού κι ως πού θεωρείται πρόκληση η ομοφυλοφιλία, ας μας το πουν οι ομοφοβικοί.) Ξέρει βέβαια ότι και ο εργοδότης του είναι ομοφυλόφιλος, όμως έχει καταλάβει την υποκρισία του συστήματος και της εργοδοσίας: Κανείς συνάδελφός του δε θα τολμήσει να ειρωνευτεί τον εκδότη για την ομοφυλοφιλία του. Αντίθετα, αν μάθουν για το δακτυλογράφο, ποιος εγγυάται ότι θα του φερθούν με αλληλεγγύη και δε θα τον χλευάσουν; Και στην περίπτωση που το «καυτό νέο» φτάσει μέχρι τον προϊστάμενο, η συνέχεια μπορεί να είναι ακόμα πιο δυσάρεστη για τον υπάλληλο…

Κι άλλο παράδειγμα: Ο άνεργος 25άρης, π.χ. από το Κερατσίνι, ασφυκτιά στο διαμέρισμα που μένει με τους γονείς του, από το εισόδημα των οποίων ζει. Αν είναι εκπαιδευτικός και έχει λίγα ιδιαίτερα μαθήματα στη γειτονιά, φοβάται διαρκώς να μη μαθευτεί η ομοφυλοφιλία του. Πόσοι Έλληνες γονείς θα δέχονταν να είναι ομοφυλόφιλος ο δάσκαλος του παιδιού τους; Τα ίδια ισχύουν για τα περισσότερα επαγγέλματα και χώρους εργασίας.

Επομένως, η καταπίεση των ομοφυλόφιλων έχει έναν πολύ πολύ έντονο ταξικό χαρακτήρα, ο οποίος οξύνεται με ραγδαίους ρυθμούς τώρα, με τα ακραία αντεργατικά μέτρα της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ. Με τη μείωση των εισοδημάτων των εργαζομένων γίνεται όλο και πιο δύσκολο να συντηρήσει ο ομοφυλόφιλος το δικό του σπίτι, με κίνδυνο να γυρίσει και πάλι στους γονείς του, χάνοντας έτσι κάθε δυνατότητα για στοιχειώδη προσωπική και ερωτική ζωή. Σε περίπτωση που συγκατοικήσει με το σύντροφό του, δεν δικαιούται τις φοροαπαλλαγές και τα (όποια) προνόμια ισχύουν για τους ετεροφυλόφιλους, αφού στην Ελλάδα δεν υπάρχει ούτε καν το Σύμφωνο Συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια.

Η καθιέρωση του γάμου ομοφυλόφιλων, και γενικά ίσων δικαιωμάτων, θα ευνοήσει περισσότερο τους φτωχούς ομοφυλόφιλους. Και αυτό είναι ένα θέμα για το οποίο οι πιο πολλοί ακτιβιστές του ΛΟΑΤ κινήματος δεν βγάζουν άχνα! Κάνουν σα να μην υπάρχει… Στην ουσία θεωρούν ότι είναι ίδια η καταπίεση που δέχεται ο πλούσιος ομοφυλόφιλος και ο άνεργος.

Το ίδιο μονόπλευρη είναι και η στάση του εργατικού κινήματος και των σωματείων. Δεν αναφέρονται ποτέ στα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων εργαζόμενων και, με τη σιωπή τους, στην ουσία υποστηρίζουν ότι η αντεργατική επίθεση της κυβέρνησης επηρεάζει το ίδιο έντονα και τους ετεροφυλόφιλους και τους ομοφυλόφιλους. Δεν με εκπλήσσει καθόλου η στάση των σωματείων. Ας ρίξουμε μια ματιά στους πολιτικούς χώρους που ελέγχουν τις διοικήσεις των σωματείων, π.χ. στη Θεσσαλονίκη:

• Το ΚΚΕ και η ΝΔ είναι ομοφοβικά κόμματα και εχθρικά στο να δοθεί δικαίωμα γάμου στους ομοφυλόφιλους.

• Ο Συνασπισμός απλά συμπαθεί.

• Το ΠΑΣΟΚ, η ΟΚΔΕ-Εργατική Πάλη, το ΝΑΡ και το ΚΚΕ(μ-λ) αδιαφορούν συστηματικά…

Μήπως ήρθε η ώρα να γεννηθεί ένα ταξικό κίνημα ομοφυλόφιλων;

 

Category: Χωρίς κατηγορία