Τυνησία: Λαϊκή εξέγερση έδιωξε τον πρόεδρο!



Η φωτιά που άναψε στο κορμί του ένας νεαρός πτυχιούχος άνεργος πυρπόλησε την Τυνησία και τείνει να εξαπλωθεί και στις γειτονικές της χώρες απειλώντας όχι μόνο τα αυταρχικά και καταπιεστικά καθεστώτα των κρατών της Βόρειας Αφρικής αλλά και τις σχέσεις που έχουν οι κυβερνήσεις αυτές με την πολιτισμένη Δύση. Ο έλεγχος του φυσικού πλούτου και ο κίνδυνος ενδυνάμωσης των φανατικών μουσουλμάνων είναι η αφορμή που η Δύση κάνει τα στραβά μάτια στις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις των χωρών του Μαγκρέμπ για να επιβληθούν, και αυτές με τη σειρά τους δημιουργούν αλαζονικούς, αυταρχικούς πολιτικούς.
Από τον Χόσνι Μουμπάρακ της Αιγύπτου και τον Μουαμάρ Καντάφι της Λιβύης, ποτέ κανένας  δεν περίμενε θέσπιση δημοκρατικών διαδικασιών και ελευθεριών. Ο «τρίτος Φαραώ» από την ανεξαρτησία της Αιγύπτου και ο εθνικοσοσιαλιστής συνταγματάρχης έχουν ξεκάθαρη ταυτότητα.
Το καθεστώς που επέβαλε πρόεδρο της Αλγερίας τον Αµπντελαζίζ Μπουτεφλίκα έδειξε τις διαθέσεις του ήδη από την πρώτη εκλογή του, την άνοιξη του 1999. Τότε, στις εκλογές που έγιναν μετά τα συγκλονιστικά επεισόδια με τους φονταμενταλιστές, είχαν θέσει υποψηφιότητα 12 άτομα για τη θέση του προέδρου της χώρας. Κατά παράξενο τρόπο, όμως, και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ο ένας μετά τον άλλο απέσυραν τις υποψηφιότητες τους οι 11(!) πολιτικοί και ο Μπουτεφλίκα εξελέγη πανηγυρικά.

Κατ’ όνομα δημοκρατία

Ο Μπεν Αλί, όμως, στην Τυνησία, διαφορετικά παρουσιαζόταν, κατά καιρούς (βλέπε διπλανή στήλη) και είτε λόγω του ελέγχου που ασκούσε στην ενημέρωση είτε λόγω του, μικρού, μεγέθους της χώρας του δεν είχε δώσει αφορμές και ελάχιστος λόγος γινόταν γι’ αυτόν. Λειτουργούσε όμως τελικά στο ίδιο πλαίσιο με τους γείτονες συναδέλφους του.
Τα καθεστώτα αυτά βολεύουν τη Δύση. Κάνουν εκλογές, ονομάζονται δημοκρατικά, δίνοντας το άλλοθι για διμερείς και διεθνείς σχέσεις χωρίς να δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στην εικόνα των κυβερνήσεων π.χ. του Παρισίου, του Λονδίνου, της Ουάσιγκτον. Ταυτόχρονα, όμως, κρατάνε σε απόσταση κάθε ιδέα συμμετοχής σε κυβερνήσεις φανατικών ισλαμιστών που θα δημιουργούσε προβλήματα. Αν το έχουν πετύχει αυτό με τα σκληρότερα αστυνομικά μέτρα, την πλήρη απαγόρευση άρθρωσης λόγου από μη ελεγχόμενες φωνές καθώς και την εξαθλίωση των λαών που κυβερνούν, δεν φαινόταν να ενδιαφέρει κανέναν, τουλάχιστον έως τώρα.
Η αποχώρηση –ουσιαστικά εκδίωξη– του Μπεν Αλί από την Τυνησία και το ότι με εσπευσμένη απόφαση του Σαρκοζί, δεν έγινε δεκτός στη Γαλλία και αναγκάστηκε να καταφύγει στη Σαουδική Αραβία, δημιουργεί νέα δεδομένα. «Ιστορική ημέρα όχι μόνο για την Τυνησία αλλά για όλο τον Αραβικό Κόσμο καθώς είναι η πρώτη φορά που αρχηγός κράτους χάνει την εξουσία μετά από λαϊκή εξέγερση» είπε την Παρασκευή το βράδυ, στην αρχή της ανταπόκρισης της από την Τύνιδα η απεσταλμένη της σουηδικής ραδιοφωνίας. Τις τελευταίες ώρες γίνονται έντονες διεργασίες προκειμένου να υπάρξει υπηρεσιακή κυβέρνηση στη χώρα η οποία θα διοργανώσει εκλογές. Όμως παρά τις απαγορεύσεις και τα έντονα αστυνομικά μέτρα, συνεχίζονται οι διαδηλώσεις και οι λεηλασίες.
Σύμφωνα με τους ξένους ανταποκριτές, διαδηλωτές λεηλάτησαν σουπερμάρκετ και σπίτια σε ακριβές συνοικίες της Τύνιδας, άλλα οι λεηλασίες, κατά κύριο λόγο, ήταν επιλεκτικές. Λεηλατήθηκαν τα σουπερμάρκετ «Καρφούρ» και «Κόντινεντ», οι ιδιοκτήτες των οποίων ήταν φίλοι του Μπεν Αλί, καθώς και σπίτια στα οποία κατοικούσαν συγγενείς και φίλοι της ευπαρουσίαστης και δυναμικής συζύγου του. Όπως αναφέρεται σε τηλεγραφήματα, τα σπίτια ήταν άδεια από αντικείμενα μεγάλης αξίας, γεγονός που εύκολα ερμηνεύεται από τα γεγονότα που είχαν προηγηθεί. Οι κάτοικοί τους βλέποντας την κατάσταση είχαν φροντίσει να εγκαταλείψουν τη χώρα παίρνοντας μαζί και την περιουσία που μπορούσαν να μεταφέρουν και επιβεβαιώνοντας την αντίληψη ότι αυτές οι ομάδες ανθρώπων είναι που κάνουν το μεγαλύτερο πλιάτσικο στις χώρες τους.

Ο δραπέτης πρόεδρος

Ο Μπεν Άλι ήταν στρατιωτικός καριέρας. Φοίτησε σε Ειδική Στρατιωτική Σχολή στη Γαλλία και την Ανωτάτη Σχολή Πληροφοριών και Ασφάλειας των ΗΠΑ. Πολύ γρήγορα απέκτησε το βαθμό του στρατηγού και το 1984 διορίστηκε αρχικά υφυπουργός Εθνικής Ασφάλειας και κατόπιν υπουργός Εσωτερικών. Τρία χρόνια αργότερα αναλαμβάνει την πρωθυπουργία.
Όταν το 1987 διαδέχτηκε τον Χαμπίμπ Μπουργκίμπα, τον «πατέρα της ανεξαρτησίας» της χώρας, όλοι οι Τυνήσιοι, συμπεριλαμβανομένων και των ισλαμιστών, χαιρέτισαν την αλλαγή που έγινε «χωρίς βία και αίμα», αν και ορισμένοι δεν δίστασαν να την χαρακτηρίσουν «ιατρικό πραξικόπημα». Οι υποστηρικτές του τον θεωρούσαν «σωτήρα» της χώρας, αναφέροντας του ότι έθεσε τις βάσεις για τη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας και την καταστολή του ισλαμιστικού κόμματος Ενάχντα.
Αμέσως μόλις ανέλαβε την εξουσία κατήργησε την ισόβια προεδρία και περιόρισε το χρονικό διάστημα του προέδρου της χώρας σε μόνο τρεις θητείες. Ακολούθησε τη λεγόμενη κοινωνική πολιτική αλληλεγγύης, δημιουργώντας ένα ειδικό ταμείο για τους φτωχούς και αναπτύσσοντας ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και ευνοϊκών πολιτικών για τις γυναίκες.
Ταυτόχρονα, όμως, το καθεστώς του σκλήρυνε, καταστέλλοντας κάθε αντιπολίτευση απ’ όπου και αν προερχόταν, είτε από την Αριστερά είτε από τους ισλαμιστές, που συλλαμβάνονταν κατά χιλιάδες τη δεκαετία του 1990. Επέβαλε επίσης περιορισμούς στον Τύπο και στα συνδικάτα, ενέργειες τις οποίες κατήγγειλαν οι πολιτικοί αντίπαλοι του, οι οποίοι, στην πλειονότητά τους, ζούσαν εξόριστοι.
Δηλώνοντας υπέρμαχος του εκδημοκρατισμού «χωρίς βιασύνες», το 1994 εισήγαγε τον πλουραλισμό σε «μικρές δόσεις» και πέντε χρόνια αργότερα οργάνωσε τις πρώτες πολυκομματικές εκλογές στην ιστορία της Τυνησίας, τις οποίες κερδίζει με ποσοστό 99,4%.
Το 2002 ωστόσο οργάνωσε δημοψήφισμα τροποποιώντας το Σύνταγμα ώστε να διεκδικήσει και πάλι την προεδρία μετά τη λήξη της τρίτης θητείας του. Στις εκλογές του 2004 επανεκλέγεται με ποσοστό 94,48% και το 2009 διεκδίκησε και κέρδισε την πέμπτη θητεία του, με ποσοστό 89,62%.
Οι οργανώσεις για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατήγγειλαν το καθεστώς του ως «αυταρχικό», ιδίως μετά την καταστολή από το στρατό, το 2008, των ταραχών που ξέσπασαν με αφορμή την υψηλή ανεργία και το νεποτισμό στη χώρα.

Ο κίνδυνος των ισλαμιστών

«Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν πρέπει να λειτουργούμε με τη λογική του άσπρου-μαύρου, διότι η Τυνησία κατάφερε εδώ και χρόνια πράγματα που για άλλες αραβικές χώρες είναι ακόμη αδιανόητα: π.χ. βελτιώθηκε η θέση της γυναίκας, οι σχέσεις κράτους και θρησκείας και ειδικά ο χωρισμός κράτους και θρησκείας. Ασφαλώς όλα αυτά έγιναν λόγω του φόβου των ισλαμιστών, αλλά είναι πρόοδος» δήλωσε σχολιάζοντας το θέμα στο γερμανικό ραδιόφωνο ο Γκίντερ Γκλόσερ, σοσιαλδημοκράτης βουλευτής και πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας για τις χώρες του Μαγκρέμπ. Ο γερμανός βουλευτής ανέφερε επίσης ότι γι’ αυτόν το πρόβλημα του ισλαμιστικού κινδύνου δεν είναι κατά πόσον παίζει αυτή τη στιγμή πρωταρχικό ρόλο στις ταραχές, αλλά κατά πόσον θα επωφεληθεί από αυτές.
Πάντως, σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία παρακολούθησης των ισλαμικών ιστοσελίδων, η Αλ Κάιντα στο ισλαμικό Μάγκρεμπ (Aqmi) κάλεσε τους διαδηλωτές να ενισχύσουν τα κινήματα διαμαρτυρίας στην Τυνησία και την Αλγερία, ώστε να ανατρέψουν τις κυβερνήσεις και να εγκαθιδρύσουν τη σαρία. Σε βίντεο διάρκειας 13 λεπτών, ο ηγέτης του Aqmi Αμπού Μούσαμπ Αμπντέλ Ουαντούντ συμβουλεύει τους Τυνήσιους διαδηλωτές «να μας στείλουν τους γιους τους για να λάβουν στρατιωτική εκπαίδευση. Σας προσφέρουμε την υποστήριξη και τη συμπαράσταση, καθώς και τη βοήθειά μας στην απόγνωση και την εξέγερσή σας», δήλωσε ο ηγέτης του Aqmi. «Αργά ή γρήγορα θα ασκήσουμε αντίποινα κατά των βασανιστών σας και των αφεντικών τους», πρόσθεσε.

Του
Νίκου Σερβετά

Πηγή: Εφημερίδα «Η Εποχή»

Category: Ειδήσεις