Ο σταλινισμός ως ανώτατο στάδιο του αντικομμουνισμού



Δύο άρθρα του Γ. Ρούσση στην Κ. Ελευθεροτυπία

Το τελευταίο διάστημα, όλο και πιο έντονα, γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τουλάχιστον από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, μια προσπάθεια πολύμορφης προβολής των αρνητικών πλευρών της σταλινικής περιόδου, κατά την οποία συνήθως, και πάλι απ” όσο είμαι σε θέση να κρίνω, προβάλλονται καθ” υπερβολήν τα εγκλήματα αυτής της περιόδου.

Η προσπάθεια αυτή έχει διάφορες μορφές, όπως λογοτεχνικά πονήματα, ιστορικές μελέτες, μαρτυρίες, αποφάσεις κυβερνήσεων πρώην ανατολικών χωρών ή και διεθνών οργάνων κ.λπ.

Εύλογα διερωτάται κανείς ποιος μπορεί να είναι ο στόχος αυτής της συντονισμένης εκστρατείας. Το λογικό συμπέρασμα στο οποίο αβίαστα μπορεί να καταλήξει κανείς είναι ότι πρόκειται για μια προσπάθεια απαξίωσης του σοσιαλισμού, μέσα από την ταύτιση του με τη σταλινική περίοδο και με όλα τα έκτροπα που συντελέστηκαν κατά τη διάρκεια της· μια προσπάθεια η οποία αποσκοπεί τελικά στο να αποτρέψει έτσι ώστε να λειτουργήσει στη συνείδηση των ανθρώπων η σοσιαλιστική προοπτική ως εναλλακτική λύση στα σημερινά αδιέξοδα του κυρίαρχου συστήματος.

Με άλλα λόγια, στο βαθμό που το φάντασμα του κομμουνισμού συνεχίζει να πλανάται, όχι λόγω κάποιας θεϊκής ή άλλης μεταφυσικής βούλησης, αλλά λόγω των πραγματικών συνθηκών που κυριαρχούν, οι δυνάμεις της συντήρησης είναι απολύτως λογικό να επιχειρούν να το απαξιώνουν και ο πλέον εύκολος για αυτές τρόπος να το πράξουν είναι να το ταυτίζουν με την πλέον αποτρόπαια ιστορικά διαστρέβλωσή του.

Αν όμως αυτό είναι, με βάση την κοινή λογική κάθε στοιχειωδώς νοήμονος αριστερού, το βαθύτερο νόημα του απανταχού αντικομουνισμού, ποιο μπορεί να είναι το νόημα εκείνων των τοποθετήσεων που συνειδητά, ή ασυνείδητα πέφτουν στην παγίδα να ταυτίζουν και αυτές τον σοσιαλισμό με εκείνη την περίοδο και μάλιστα να θεωρούν ότι αυτή είναι που υπήρξε η πιο επιτυχημένη και εκείνη κατά την οποία δεν υπήρξαν παρεκκλίσεις από τις αρχές του σοσιαλισμού;

Ποιο μπορεί να είναι το νόημα τοποθετήσεων σαν εκείνης του διευθυντή του «Ριζοσπάστη», ο οποίος, με αφορμή την επέτειο της γέννησης του Στάλιν, του αφιέρωσε έναν διθύραμβο στον οποίο, σε αντίθεση ακόμη και με τα προηγούμενα φιλοσταλινικά επίσημα κείμενα του κόμματος, δεν υπήρχε ούτε καν το παραμικρό αρνητικό ψεγάδι εναντίον του «πατερούλη των λαών», ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζονταν αντικομουνιστής όποιος του ασκεί την όποια κριτική;

Τι νόημα έχει να εκτιμάται μονόπλευρα ως «τεράστια η συμβολή του [Στάλιν] στην υπόθεση της οικοδόμησης του σοσιαλισμού»; Τι νόημα έχει να χαρακτηρίζεται ο Στάλιν ως «ένας από τους πιο επιφανείς ηγέτες του προλεταριάτου της ΕΣΣΔ, αλλά και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος»; Τι νόημα έχει να υποστηρίζεται ότι «το Κόμμα με την καθοδήγηση της Κεντρικής του Επιτροπής και ΓΓ τον Στάλιν αντιμετώπισε με επιτυχία όλες τις δυσκολίες και οικοδόμησε το σοσιαλισμό»; Ή ότι «οι τοποθετήσεις του [Στάλιν, προφανώς και οι πρακτικές και όχι μόνον οι θεωρητικές] για τις οποίες δέχτηκε και δέχεται αυτήν τη σφοδρή επίθεση επαληθεύτηκαν όχι μόνον όσο ζούσε, αλλά ιδιαίτερα μετά το θάνατό του» (!); Τι νόημα έχει όλες οι κραυγαλέες παραβιάσεις της σοσιαλιστικής δημοκρατίας που διέπραξε να χαρακτηρίζονται ως «φανταστικά εγκλήματα» και όποιος αναφέρεται σε αυτές, όπως άλλωστε έπραττε το ίδιο το ΚΚΕ και το ΚΚΣΕ να θεωρείται ότι συμμετέχει στην «επίθεση κατά της εργατικής εξουσίας»; Τι νόημα έχει να χαρακτηρίζεται ως «σημαντική παρακαταθήκη για το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα» η σταλινική παρακαταθήκη;

Αυτή η απόλυτη συνταύτιση με την αντικομμουνιστική προπαγάνδα, δηλαδή η συνταύτιση του σοσιαλισμού με τον σταλινισμό, αντικειμενικά λειτουργεί σαν «νερό στο μύλο της μαύρης αντίδρασης», για να χρησιμοποιήσω μια φράση από το ένδοξο κομμουνιστικό μας παρελθόν, διότι πρόκειται για την καλύτερη επιβεβαίωση της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας, στο βαθμό που διευκολύνει ακόμη και τους πιο ακραίους αντικομμουνιστές να πατάνε πάνω της για να πλάθουν τα αντικομμουνιστικά τους επιχειρήματα. Και αν δεχτούμε, όπως θέλω ακόμη να πιστεύω, ότι αυτό δεν γίνεται συνειδητά, αλλά από ορισμένους από άγνοια, από άλλους επειδή πράγματι, και αλίμονο, επικροτούν τα σταλινικά εγκλήματα, οπότε και καλούνται να ερμηνεύσουν πώς το κόμμα μετατράπηκε σε Φράνκεσταϊν παραγωγό τεράτων, και από άλλους στη βάση της επικράτησης του απλοϊκού σκεπτικού ότι, στο βαθμό που η αντίδραση επιτίθεται στον Στάλιν, εμείς πρέπει να τον υπερασπιζόμαστε με νύχια και με δόντια, το αποτέλεσμα είναι πάλι το ίδιο: Η δυσφήμηση του σοσιαλισμού και η μετατροπή του από την πιο ελκτική προοπτική για το μέλλον της ανθρωπότητας στην πιο αποκρουστική.

Στην κάθε περίπτωση, και για να ξεκαθαρίσω μια για πάντα τη θέση μου: 1. Παρ” όλα αυτά και παρά τις πολλές άλλες σημαντικές διαφωνίες μαζί του, και παρά τα όσα μου έχουν κατά καιρούς σύρει τα στελέχη του, θεωρώ βασική συνιστώσα ενός αντικαπιταλιστικού αντιιμπεριαλιστικού μετώπου το ΚΚΕ, με το οποίο νιώθω ότι βρίσκομαι στην ίδια όχθη. 2. Η στάση μου απέναντι στα σταλινικά έκτροπα δεν σημαίνει ότι τάσσομαι υπέρ των ηγετών που ακολούθησαν τον Στάλιν και οι οποίοι, στη βάση της γραφειοκρατικής στρέβλωσης που εκείνος θεμελίωσε, οδήγησαν στην καπιταλιστική παλινόρθωση και έστω πιο ήπια συνέχισαν τις διώξεις των κομμουνιστών που αντιστέκονταν στην τυφλή σε αυτούς υποταγή, όπως του ηγέτη του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη.

Ανταπάντηση σε άρθρο του «Ριζοσπάστη»

Στο προηγούμενο κυριακάτικο σχόλιό μου έγραφα: «Η προσπάθεια πολύμορφης προβολής των αρνητικών πλευρών της σταλινικής περιόδου (…) αποτελεί μια προσπάθεια απαξίωσης του σοσιαλισμού, μέσα από την ταύτισή του με (αυτήν την περίοδο) και όλα τα έκτροπα που συντελέστηκαν κατά τη διάρκειά της.

Με άλλα λόγια, στο βαθμό που το φάντασμα του κομμουνισμού συνεχίζει να πλανάται (…) οι δυνάμεις της συντήρησης είναι απολύτως λογικό να επιχειρούν να το απαξιώνουν και ο πλέον εύκολος (…) τρόπος να το πράξουν, είναι να το ταυτίζουν με την πλέον αποτρόπαια ιστορικά διαστρέβλωσή του».

Ιδού πώς αναποδογυρίζει στην κυριολεξία το όργανο της Κ.Ε. του ΚΚΕ, με σχόλιο του οποίου ο συντάκτης δεν έχει ούτε καν το θάρρος να υπογράψει με το όνομά του, αυτό μου το σχόλιο: Κατά τον «παράφρονα» Ρούση, «ο λυσσώδης πολύχρονος παροξυσμός, που χρόνο με το χρόνο αυξάνεται, των κάθε λογής και μορφής υπερασπιστών του καπιταλισμού κατά της οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, ειδικά την περίοδο που ηγέτης ήταν ο Στάλιν, στόχο και σκοπό έχει να υπηρετήσει το σοσιαλισμό(1)». Ητοι, ενώ εγώ κάνω σαφέστατα λόγο για απαξίωση του σοσιαλισμού, το ανθρωπάκι του Τσίρκα, μου αποδίδει ότι κάνω λόγο για υπεράσπισή του.

Εδώ συμβαίνει ένα από τα δύο: ή η θολωμένη και τεθλασμένη, λόγω υπερβάλλοντος δογματισμού, σκέψη οδηγείται στην αλλοπρόσαλλη αυθαιρεσία ότι όποιος όπως εγώ καταγγέλλει τον νεοσταλινισμό του ΚΚΕ ως αντικομμουνιστικό, διότι εκθέτει το κομμουνιστικό όραμα, αυτόματα θεωρεί τον όποιο χυδαίο αντισταλινισμό των απανταχού αντικομμουνιστών ως φιλοκομμουνιστικό, ή πρόκειται για συνειδητή επιλογή, η οποία και χαρακτηρίζει τον πολιτισμό διαλόγου που διακατέχει τα στελέχη του ΚΚΕ.

Οποια από τις δύο περιπτώσεις κι αν ισχύει, το αυθαίρετο συμπέρασμα το οποίο εξάγεται χρησιμοποιείται για να χτυπηθούν μ” ένα σμπάρο δύο τρυγόνια:

1. Η χυδαία απαξίωση όποιου διαφωνεί και του οποίου δεν έτυχε να διαβαστεί η πραγματική άποψη πριν απ” τη διαστρέβλωσή της.

2. Η δήλωση και με αυτόν τον τρόπο της άρνησης ενός πραγματικού ενδοαριστερού διαλόγου, μια και ένας τέτοιος διάλογος καθίσταται αδύνατος αν οι συνδιαλεγόμενοι παραχαράζουν ο ένας τον άλλο.

Το δράμα όμως για το όργανο της Κ.Ε. του ΚΚΕ είναι ότι όσο κι αν πασχίζει, είναι ευτυχώς αδύνατον να απομονώσει διά στεγανών τούς φίλους και τα μέλη του κόμματος από τους υπόλοιπους αγωνιστές και τις κριτικές τους θέσεις, με συνέπεια όλο και περισσότερο να δυσκολεύεται να επιβάλλει την τυφλή υπακοή και τη μηχανική υποταγή στα κομματικά κελεύσματα, το ψέμα απέναντι στην αλήθεια. Και εν προκειμένω, η αλήθεια είναι ότι αποτελεί έγκλημα, όχι δα «η οικοδόμηση και η υπεράσπιση του σοσιαλισμού, (και) η εξάλειψη της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας», όπως με περίσσια θρασύτητα μου καταλογίζει ο «Ριζοσπάστης», ότι υποστηρίζω, αλλά η υπεράσπιση των σταλινικών εγκλημάτων που και το ίδιο το ΚΚΕ είχε στα λόγια τουλάχιστον καταδικάσει κατά το παρελθόν.

Διά του λόγου το αληθές παραθέτω την ομόφωνη απόφαση της 10ης Ολομέλειας της Κ.Ε. του κόμματος. Κι αν επιμείνουν στο ίδιο μοτίβο έπεται συνέχεια και μάλιστα οδυνηρή για τα ανθρωπάκια συκοφάντες.

«Η 10η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ, παίρνοντας υπόψη τα στοιχεία που υπάρχουν για τους παρακάτω συντρόφους-θύματα της προσωπολατρίας και μέλη και στελέχη του ΚΚΕ:

1. Κλειδωνάρη Απόστολο 2. Μαρκοβίτη Μάρκο 3. Χαϊτά Ανδρόνικο 4. Ευτυχιάδη Κώστα 5. Πηλιώτη Διονύσιο 6. Ντούβα Γεώργιο (Βορεινό) 7. Τσαγκαράκη Γιάννη (Τόμωφ) 8. Γιαννοκούτση Γιάννη 9. Δημάκο Νικόλαο (Γρηγόριεφ) 10. Δουλούδη Βασίλη (Ταμπακώφ) 11. Χριστοδουλίδη Χριστόδουλο (Αλέξη) 12. Κολοζώφ Γεώργιο (Λεωνίδα) 13. Χαραμή Στάθη (Ασάνωφ)

Αποφασίζει:

1) Αποκαθιστά ηθικά και κομματικά τους συντρόφους αυτούς που πέθαναν, σαν μέλη και στελέχη του ΚΚΕ.

2) Η απόφαση αυτή ν” ανακοινωθεί εσωκομματικά και να μη δημοσιευτεί στον κομματικό Τύπο.

Το Π.Γ. να πάρει μέτρα ώστε στον κατάλληλο χρόνο και τρόπο (επέτειοι, ιστορικές αναμνήσεις και άλλες δημοσιεύσεις) ν” αποκαταστήσει δημόσια τη μνήμη των παραπάνω συντρόφων.

3) Η Κ.Ε. εξουσιοδοτεί το Π.Γ. ν” ανακοινώσει κατάλληλα την απόφασή της στην οικογένεια, αν έχει, του κάθε συντρόφου και ταυτόχρονα να εξετάσει την περίπτωση ηθικής και υλικής βοήθειάς της.

Γενάρης 1967».(2)

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ανδρόνικος Χαϊτάς υπήρξε γενικός γραμματέας του Κόμματος (1928-1931), οι Γιώργος Κολοζώφ και Γιώργος Ντούβας, γραμματείς της ΟΚΝΕ (1928-1931) και (1925-1928), ο Κώστας Ευτυχιάδης, μέλος του Π.Γ. (1928-1931), ο Χριστόδουλος Χριστοδουλίδης, διευθυντής του «Ριζοσπάστη» (1928-1931)…

Μήπως γνωρίζετε τουλάχιστον, εσείς οι μη παράφρονες σύντροφοι, να μας πείτε πού είναι οι τάφοι αυτών των συντρόφων -εκτός αν τώρα πια τους θεωρείται και αυτούς «συνωμότες με τμήματα του στρατού καθώς και με μυστικές υπηρεσίες ξένων κρατών»(3)- να τους βάλουμε έστω εκ των υστέρων ένα λουλούδι ελληνικής γης; Αν ναι, ας μας το πείτε. Αν όχι υποχρεούστε να τους βρείτε, όπως καλεί το κόμμα να το πράξει, και μάλιστα ως «ιερή του υποχρέωση», ο Νίκος Ζαχαριάδης στο τελευταίο του γράμμα-διαθήκη.(4)

(1) Ολες οι υπογραμμίσεις που ακολουθούν είναι δικές μου Γ. Ρ.

(2) Αρχείο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ «Η 10η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ» Εκδόσεις της Κ.Ε. του ΚΚΕ, 1971, σελ. 702»

(3) Ετσι δικαιώνονται οι αποφάσεις των δικών της Μόσχας του 1936-1937 στην Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ για το δεύτερο θέμα. Βλέπε σελίδα 17 σχετικού ένθετου του «Ριζοσπάστη», Μάρτης 2009.

(4) Πέτρος Ανταίος, Νίκος Ζαχαριάδης θύτης και θύμα, εκδόσεις Φυτράκη 1991, σελίδα 511.

Category: Χωρίς κατηγορία