Με αφορμή

You are here: home » Οικονομία » Άρθρα για την οικονομία » Η επέτειος της 3ης του Σεπτέμβρη, τα μαθηματικά του «αυτονόητου» και το Επιμενίδειο παράδοξο

Η επέτειος της 3ης του Σεπτέμβρη, τα μαθηματικά του «αυτονόητου» και το Επιμενίδειο παράδοξο

aformi | 13 Σεπτεμβρίου 2010 | 1 σχόλιο

Δεν γνωρίζω πόσοι έδωσαν (έστω και ελάχιστη) προσοχή στις εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ. Υποτίθεται ότι θα έδινε την ευκαιρία στον πρωθυπουργό να αναπτύξει τις ιδέες του για τον «τέταρτο δρόμο προς το σοσιαλισμό», συγκινητική υπενθύμιση των 36 χρόνων από τη διαβόητη πλέον διακήρυξη του Ανδρέα Παπανδρέου της 3ης Σεπτέμβρη του 1974.

Αλλά, φευ!, οι καιροί έχουν παρέλθει. Η διακήρυξη για τον «τέταρτο δρόμο» πήρε το… δρόμο προς τις ελληνικές καλένδες.

Κάποιοι σχολιαστές στον Τύπο θεώρησαν ότι απλά ο «Γιωργάκης» δεν επαρκεί για μεγαλεπήβολα σχέδια και διακηρύξεις. Βαρετός, (ελέω πατέρα) υπερ-γραφειοκρατικοποιημένος εκ γενετής μανδαρίνος της εξουσίας, χωρίς καμιά ρητορική δεινότητα, δεν είναι το είδος του ανθρώπου που θα μπορούσε να πυροδοτήσει κάποιου είδους ενθουσιασμού στο ακροατήριό του. Αν σε αυτά προστεθεί και το μάλλον χαμηλό IQ (θυμάστε που έφαγε τα μούτρα του όταν πήγε εν κινήσει να ξεμπλοκάρει την αλυσίδα του ποδηλάτου του;[1]), τότε πράγματι δεν είναι να απορεί κανείς που η προσπάθεια να παρουσιαστεί ως «ηγέτης-οραματιστής» απέτυχε πριν καν ξεκινήσει.

Όχι μόνο δεν υπήρχε η διακήρυξη για τον «τέταρτο δρόμο» αλλά και όσοι (όσες) του έγραψαν το λόγο του δεν τα κατάφεραν καλύτερα από όσα, ενδεχομένως, και ο ίδιος από μόνος του θα ήταν ικανός να αρθρώσει. Ο λόγος που του έγραψαν ήταν η αποθέωση της νοηματικής κενότητας που διαρκώς φλέρταρε με το γελοίο. Αδυνατώντας να προσφέρει οποιαδήποτε ελπίδα για διέξοδο στους εργαζόμενους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ το έριξε στην απύθμενη αερολογία:

«Όταν διεθνώς συζητιέται η απεξάρτηση από το πετρέλαιο, όταν θεωρείται η υπερκατανάλωση (sic!) βοδινού κρέατος ως δεύτερη μεγαλύτερη αιτία (!!) του φαινομένου του θερμοκηπίου, αλλά και πολλών νοσημάτων (sic!) στον αναπτυγμένο κόσμο, όταν η μεσογειακή ή η Κρητική δίαιτα είναι η καλύτερη διαφήμιση της χώρας μας (!!), όταν οι υδάτινοι πόροι γίνονται (sic!) πολύτιμοι και δυσεύρετοι, όταν έχουμε εξαίσια παράδοση (!!) στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα, εμείς εισάγουμε αγροτικά προϊόντα διπλάσια από όσα παράγουμε».[2]

Όσο για οράματα… είχε όντως να προσφέρει ένα:

«Στη χώρα κάτι αλλάζει, σε όφελος του πολίτη. Όπως η απόφασή μας να αφαιρέσουμε από τους δρόμους μας όλες τις παράνομες, αλλά και επικίνδυνες διαφημιστικές πινακίδες».[3]

Μπορεί να μην είχε να προσφέρει ή να εξαγγείλει κάτι ουσιαστικό, είχε ωστόσο περίσσια θράσους:

«Μπορεί η λογική και το μέτρο εδώ και καιρό να χάθηκαν από κάποιες κυβερνήσεις. Μπορεί και εμείς να υιοθετήσαμε συμπεριφορές και αντιλήψεις, που θεωρούσαμε σύγχρονες, έξυπνες, μαγκιά. Αλλά ήταν πολλές φορές οι χειρότερες εκδοχές του καταναλωτικού πολιτισμού».[4]

Ο επικεφαλής μιας κυβέρνησης που σπέρνει την οικονομική και κοινωνική δυστυχία έχει το θράσος να ομιλεί περί «καταναλωτικού πολιτισμού». Ωστόσο, ο ίδιος και οι βουλευτές φρόντισαν να εξαιρεθούν από τα μέτρα λιτότητας που πλήττουν το σύνολο των εργαζομένων.

«Παρά τις περικοπές στα επιδόματα όμως, ήδη οι βουλευτές- προφανώς σε συνεννόηση με τον πρόεδρο της Βουλής και τα κόμματα- έχουν βρει έναν τρόπο για να «πονέσουν» λίγο λιγότερο […] έχει αυξηθεί ραγδαία ο αριθμός συνεδριάσεων των Επιτροπών [της Βουλής].

[…]

Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν βουλευτές οι οποίοι γράφουν στο προσωπικό τους «κοντέρ» από 10-14 Επιτροπές την εβδομάδα, γεγονός που προσθέτει στα περίπου 5.700 ευρώ που είναι ο βασικός μισθός και άλλα 3.000-4.000 ευρώ μηνιαίως, πλέον των επιδομάτων.[5]

Στην ομιλία του ο Γιώργος Παπανδρέου εξέφρασε την ευαρέσκεια του για τα κατορθώματα της κυβέρνησής του:

«Σήμερα, μπορούμε να είμαστε περήφανοι ως Έλληνες, ότι η Ελλάδα έχει χτίσει ξανά, με κόπο, με πόνο, με αυτοθυσία, μια νέα αξιοπιστία».

Ομιλεί για πόνο αυτός που ουδέποτε έχει εργαστεί στη ζωή του, αλλά παρ’ όλα αυτά έχει οικογενειακή περιουσία απλησίαστη για τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας. Στο πόθεν έσχες που έχει καταθέσει διαβάζουμε:

«Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου και η σύζυγος του Άντα δηλώνουν συνολικό εισόδημα 125.668,63 ευρώ.

Ακίνητα:

Έχουν από κοινού ένα ακίνητο στην 365 τ.μ στην Νέα Ερυθραία Αθήνας ενώ η Άντα κατέχει δύο ακίνητα στη Πάτρα 378 και 83 τμ.

Καταθέσεις:

Ο Γιώργος Παπανδρέου δηλώνει καταθέσεις συνολικού ύψους 25.995 ευρώ σε «Εθνική» και «Άλφα Μπανκ» και η σύζυγος του αμοιβαία κεφάλαια στην «Άλφα Μπάνκ ύψους 228.000.

Οχήματα:

Διαθέτουν δύο αυτοκίνητα 2000 και 1400 κυβικών».[6]

Για τον ίδιο και τους υπηρέτες του συστήματος ο «καταναλωτικός πολιτισμός» κάνει καλό, αλλά για την πλειοψηφία του πληθυσμού, η προπαγάνδα ομιλεί για «επιστροφή στην ποιότητα, όχι στην ποσότητα» -όλα αυτά σε περιόδους περικοπών και ανεργίας.

Ιδού λοιπόν, γιατί παρ’ όλο που η έμφαση στην ανεπάρκεια ή το IQ του πρωθυπουργού έχει την αξία της (η γελοιοποίηση της εξουσίας συμβάλει στην απονομιμοποίηση της), ωστόσο δεν επαρκεί. Γιατί η εξουσία πάνω απ’ όλα, παρά τις ανεπάρκειές της, έχει τον έλεγχο των κατασταλτικών μηχανισμών, τη θέληση να εξασκήσει βία αλλά και κτηνώδη προσήλωση στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της άρχουσας τάξης.

Και ο Γιώργος Παπανδρέου έχει αυτήν την ταξική στοχοπροσήλωση. Αυτό είναι υπεραρκετό για να τον μετατρέψει από ανεπαρκή, ώρες-ώρες γελοίο μανδαρίνο, σε σοβαρό και επιτυχημένο εκφραστή των συμφερόντων της άρχουσας τάξης.

Μεταρρυθμιστές χωρίς μεταρρυθμίσεις

Το ΠΑΣΟΚ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 είχε πράγματι τη δυνατότητα να είναι ένα μεταρρυθμιστικό κόμμα (ασφαλώς, κάτω από την πίεση του τότε εργατικού κινήματος και με στόχο την ενσωμάτωση του): υποσχέθηκε και πράγματι πραγματοποίησε ως κυβέρνηση το 1981 δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις (αναγνώριση [και ενσωμάτωση] των συνδικάτων, αναγνώριση της αντίστασης στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου) αλλά και οικονομικές παραχωρήσεις προς τους εργαζόμενους (αυξήσεις μισθών, κοινωνικά επιδόματα). Αλλά, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, και πολύ πιο ορμητικά τη δεκαετία του 1990, το ΠΑΣΟΚ μετατρέπεται σε σοσιαλφιλελεύθερο κόμμα, ακλουθώντας τη γενικότερη πορεία της σοσιαλδημοκρατίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Τα αστικά κόμματα εξουσίας (δεξιά ή σοσιαλδημοκρατικά) ακολουθούν το νεοφιλελεύθερο μονόδρομο χωρίς καμιά πρωτοτυπία. Το ΠΑΣΟΚ ακολούθησε τη «μοίρα» όλων των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων στη νεοφιλελεύθερη εποχή: μετατράπηκε σε ένα ρεφορμιστικό κόμμα χωρίς τη δυνατότητα μεταρρυθμίσεων για τους από κάτω. Ασφαλώς, ακόμα υπάρχει η δυνατότητα μεταρρυθμίσεων. Αλλά μόνο για την άρχουσα τάξη: να ακυρωθούν οι όποιες παραχωρήσεις προς τους εργαζόμενους είχαν γίνει τις προηγούμενες δεκαετίες.

Από αυτήν την πλευρά, η ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου στο Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ είναι όντος αποκαλυπτική. Δεν είχε να προσφέρει οποιαδήποτε παροχή στους από κάτω, μόνο περικοπές, φόβο και βία. Χαρακτήρισε μάλιστα τα παραπάνω «επανάσταση του αυτονόητου», θέλοντας να υπογραμμίσει με αυτό το χαρακτηρισμό το αναπόφευκτο των επιλογών της κυβέρνησής του:

«Πρώτη μας προτεραιότητα, ιστορικό χρέος ήταν να αποφύγουμε τη χρεοκοπία.

[…]

Στα πρόθυρα μίας ταπεινωτικής χρεοκοπίας πήραμε δύσκολες αποφάσεις χωρίς να υπολογίζουμε το πολιτικό κόστος

[…]

Η διεθνής κοινότητα περίμενε ένα προδιαγεγραμμένο τέλος» και η χώρα αντιμετώπιζε ένα τεράστιο έλλειμμα αξιοπιστίας».[7]

Οι περικοπές είναι «αναγκαίες και αυτονόητες» γιατί κινδύνευε «η πατρίς»:

«Ακόμη κι αυτοί που ποτέ δεν μας ψήφισαν, αναγνωρίζουν ότι αν αποτύχουμε εμείς, θα αποτύχει η Ελλάδα και απαιτούν να τα καταφέρουμε».[8]

Η μόνη υπόσχεση αφορά το (απροσδιόριστο) μέλλον και εναπόκειται στην καλή θέληση της εξουσίας:

«Τον Έλληνα και την Ελληνίδα χαμηλοσυνταξιούχο […] Σε αυτούς, με την πρώτη ανάκαμψή μας – και είναι δέσμευσή μας – χρωστάμε να τους στηρίξουμε με καλύτερες συντάξεις».[9]

Το ρεζουμέ της επιχειρηματολογίας του πρωθυπουργού:

Άλλη λύση δεν υπάρχει: ή «θυσίες για όλους» ή χρεοκοπία. Η χρεοκοπία ως φόβητρο για να παραλύσει κάθε διάθεση αντίδρασης:

« Κανείς όμως από εκείνους που έκαναν και εξακολουθούν να κάνουν εύκολη κριτική, δεν μίλησε ευθέως στους Έλληνες πολίτες για το τι θα συνέβαινε αν δεν παίρναμε τις αποφάσεις.

[…]

Τότε, η φτώχεια θα ήταν τεράστια, με πρώτα θύματα τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Η ύφεση, διαρκής. Η δυνατότητα του κράτους να πληρώνει μισθούς και συντάξεις, ανύπαρκτη».

Τα μαθηματικά του «αυτονόητου»

Ωστόσο η τρομοκρατία του πρωθυπουργικού λόγου δεν μπορεί να αποκρύψει το γεγονός ότι η κυβέρνησή του εφαρμόζει μια άγρια ταξική πολιτική. Οι «θυσίες» δεν αφορούν όλους.

Ο Παπανδρέου δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι δεν μπορεί να «πιστέψει τις σπατάλες των ΔΕΚΟ».[10] Ο ίδιος και τα παπαγαλάκια του στα ΜΜΕ με «αδιάσειστα στοιχεία» επιμένουν ότι οι δημόσιες επιχειρήσεις μας «κοστίζουν ακριβά», ότι εμείς οι εργαζόμενοι (του ιδιωτικού τομέα) πληρώνουμε με τους φόρους μας τις «σπάταλες» δημόσιες επιχειρήσεις.

Προς στιγμή, ας παραβλέψουμε το γεγονός ότι για να «εξυγιανθούν» οι δημόσιες επιχειρήσεις (πολύ περισσότερο αν ιδιωτικοποιηθούν) θα μας ζητηθεί να πληρώσουμε υπέρογκες αυξήσεις τιμολογίων. Ήδη ομιλούν για αυξήσεις έως και 150% στα τιμολόγια της ΔΕΗ (φανταστείτε τι έχει να γίνει έτσι και ιδιωτικοποιηθεί –ούτε στους χειρότερους εφιάλτες μας).

Παραλείποντας συνειδητά τα παραπάνω, ας επικεντρωθούμε στα μαθηματικά του «αυτονόητου» όπως λέει ο πρωθυπουργός, εξετάζοντας δυο παραμέτρους. Το κόστος διάσωσης των τραπεζών από τη μια, και το κόστος λειτουργίας των ΔΕΚΟ από την άλλη.

Για να διασωθούν οι ιδιωτικές τράπεζες το κράτος από τότε που ανέλαβε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει δώσει σε κρατικές εγγυήσεις 78 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 33,7% του ΑΕΠ.

Σε αντιπαράθεση με αυτό το νούμερο, πόσες προβλέπεται να είναι οι ετήσιες δανειακές ανάγκες των ελλειμματικών ΔΕΚΟ; Διαβάζουμε:

«Οι δανειακές ανάγκες των ΟΣΕ, ΕΘΕΛ, ΗΣΑΠ, ΗΛΠΑΠ και ΟΑΣΑ προβλέπεται ότι θα ανέλθουν φέτος στο 1,26 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα όσα αναγράφονται στον προϋπολογισμό του 2010 (τελευταία επίσημα συγκεντρωτικά στοιχεία). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 0,54% του ΑΕΠ, λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΑΕΠ φέτος θα ανέλθει στα 230,8 δισ. ευρώ, όπως προβλέπεται από το Μνημόνιο Συνεννόησης».[11]

Σύμφωνα λοιπόν με τα ταξικά μαθηματικά της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, το 0,54% του ΑΕΠ είναι μεγαλύτερο από το 33,7% του ΑΕΠ! Τι καθιστά το 0,54% «δυσβάστακτο» για την «εθνική οικονομία», ενώ το 33,7% «επωφελές»;

Μα, απλούστατα, ο ταξικός συσχετισμός δυνάμεων. Οι μισθωτοί, που αντιμετωπίζονται περίπου ως υποζύγια, θα υποχρεωθούν να πληρώσουν με περικοπές μισθών, αύξηση του ΦΠΑ σε βασικά είδη ανάγκης, αυξήσεις στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ.

Την ίδια στιγμή που ο κόσμος της εργασίας δέχεται απανωτά κτυπήματα, τα πάντα παραδίδονται σο μεγάλο κεφάλαιο:

«Πώς γίνεται το κράτος να είναι φτωχό, τη στιγμή που ο κοινωνικός πλούτος, με μέτρο το ΑΕΠ, αυξήθηκε κατά 60% τα τελευταία 12 χρόνια, ενώ οι εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο είχαν κέρδη 11,8 δις ευρώ το 2009 (και ανάλογα τα δύο προηγούμενα χρόνια) και μόνη της η Εθνική Τράπεζα είχε καθαρά κέρδη 1,07 δις. Γίνεται, απλούστατα, γιατί το κράτος λεηλατείται ασύστολα, είτε νόμιμα (με τη χαμηλή φορολογία κεφαλαίου, τις off- shores κ.α.), είτε παράνομα με τη φοροδιαφυγή, το εθνικό σπορ της ελληνικής αστικής τάξης. Και αντί να θεραπεύσει το πρόβλημα στην πηγή του, αυξάνοντας τα δημόσια έσοδα από αυτούς που έχουν τα πάντα, η κυβέρνηση περιορίζει τους μισθούς και τις συντάξεις αυτών που δεν έχουν τίποτα!».

Τα δημοφιλή παραμύθια για την κρίση στο φως της πραγματικότητας, του Πέτρου Παπακωνσταντίνου.[12]

Φοροαπαλλαγές για το κεφάλαιο, επιβαρύνσεις για τον κόσμο της εργασίας. Αυτή είναι η πραγματικότητα που βιώνει ο εργαζόμενος στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια με αποκορύφωμα τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα που έχει εξαπολύσει η σημερινή κυβέρνηση. Είναι εξοργιστικό οι γκεμπελίσκοι των ΜΜΕ και της κυβέρνησης να ομιλούν περί δήθεν «μεγάλης φορολογίας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα» και ότι γι’ αυτό «δεν έρχονται επενδυτές στη χώρα». Η αλήθεια είναι εντελώς ανάποδη:

«Στη διάρκεια της δεκαετίας 2000-2010 […] η Ελλάδα έχει μειώσει κατά 16 μονάδες τον συντελεστή φορολόγησης των εταιρειών ενώ κατά μέσο όρο στην Ε.Ε. έχουν μειωθεί 9,2 μονάδες».[13]

Αλλά, φαίνεται, πάντοτε υπάρχουν περιθώρια και για μεγαλύτερη γενναιοδωρία απέναντι στο κεφάλαιο. Από την ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου στη Θεσσαλονίκη:

«Στο έργο της κυβέρνησης μέχρι σήμερα και στις διαρθρωτικές αλλαγές που προωθεί, αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός στην αποψινή ομιλία του στην 75η ΔΕΘ. Από τις εξαγγελίες του ξεχωρίζουν: η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των αδιανέμητων κερδών στις επιχειρήσεις από το 24% στο 20%».[14]

Νέες μειώσεις φόρων λοιπόν για τις επιχειρήσεις εξαγγέλλει ο πρωθυπουργός τη στιγμή που στην τρέχουσα δεκαετία, η Ελλάδα, η Γαλλία, μαζί με την Αυστρία αποτελούν τα τρία κράτη μέλη με τη χαμηλότερη φορολόγηση κεφαλαίου, πολύ χαμηλότερα από το μέσο όρο της Ε.Ε.. H Ελλάδα κατατάσσεται ως το κράτος μέλος της ΕΕ. με το χαμηλότερο συντελεστή φορολόγησης εισοδήματος από επενδύσεις χαρτοφυλακίου και επιχειρηματικών εσόδων.

Η χαμηλή φορολόγηση του κεφαλαίου (που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα την κάνει ακόμα χαμηλότερη!) αποτυπώνεται σε όλες τις εκθέσεις:

«Η […] πτωτική τάση της πραγματικής φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρηματικών κερδών και των εισοδημάτων από κεφάλαιο, αποτυπώνεται και στη μελέτη της Eurostat . Πράγματι, ενώ το 2000 η προαναφερόμενη φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα ήταν 19,9% μειώθηκε σε 15,9% το 2006. Ειδικότερα για τις μεγάλες επιχειρήσεις η συγκεκριμένη φορολογική επιβάρυνση από 29,9% το 2000 μειώθηκε σε 18,6% το 2006 (τελευταίο έτος διαθέσιμων στοιχείων για την Ελλάδα). Κατά το ίδιο έτος (2006) ο αντίστοιχος συντελεστής φορολογικής επιβάρυνσης ήταν στην Ισπανία 53,3%, στην Γαλλία 31,4%, στην Ιταλία 27,1%, στην Κύπρο 26,8%, στο Βέλγιο 21,6%, στην Δανία 32,3%, στην Πορτογαλία 22,6%, στην Αγγλία 27,7% και στην Ε.Ε-25 ήταν 28,7%. […] η πραγματική φορολογική επιβάρυνση για τα κέρδη ανέρχεται σχεδόν στο ήμισυ του μέσου όρου της Ε.Ε -25 (15,9% στην Ελλάδα, έναντι 33% στην Ε.Ε-25)».

Ετήσια Έκθεση 2009 : Η ελληνική οικονομία και η απασχόληση, Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ.[15]

Στον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, που πλήττει κατά τεκμήριο κυρίως τα φτωχότερα εισοδηματικά στρώματα, η Ελλάδα σημειώνει την μεγαλύτερη αύξηση στη δεκαετία 2000-2010 καθώς έχει αυξηθεί κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες. Υψηλότερο ΦΠΑ έχουν μόνο η Σουηδία και η Ουγγαρία:[16]

Τα «μαθηματικά του αυτονόητου» είναι τελικά απλά: τα έσοδα του δημοσίου καταρρέουν και δημιουργούνται «μαύρες τρύπες» στον κρατικό προϋπολογισμό,[17] ωστόσο νέες φοροαπαλλαγές για το κεφάλαιο εξαγγέλλονται. Η μαθηματική εξίσωση ωστόσο θα επιλυθεί. Οι μισθωτοί θα κληθούν να πληρώσουν νέους φόρους ενώ οι μισθοί τους θα περικόπτονται. Τόσο απλά, τόσο καθαρά!

ΠΑΣΟΚ και Επιμενίδειο παράδοξο

Η κυβέρνηση, και προσωπικά ο Γιώργος Παπανδρέου, υπόσχονται να πατάξουν «τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά στον κρατικό τομέα της οικονομίας».

Αυτή η «υπόσχεση» της κυβέρνησης θυμίζει το Επιμενίδειο παράδοξο. Το παράδοξο αυτό μπορεί να συνοψιστεί ως εξής. Κάποιος σας διαβεβαιώνει:

«Από εδώ και στο εξής ότι σας λέω θα είναι ψέματα».

Τον πιστεύετε;

Αν ότι λέει είναι ψέμα, τότε και η δήλωση του είναι επίσης ψέμα. Μήπως όμως λέει την αλήθεια ψευδόμενος;

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θέλει να κάνει το Επιμενίδειο παράδοξο ελαφρώς πιο περίπλοκο, αλλά και σε αυτό αποτυγχάνει:

«Μέχρι τώρα ότι σας λέγαμε ήταν ψέματα, αλλά από τη στιγμή που γίναμε κυβέρνηση λέμε μόνο αλήθειες».

Τους πιστεύετε;

Αν στο παράδοξο του Επιμενίδη τα πράγματα είναι περίπλοκα, στην περίπτωση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τα πράγματα είναι εξαιρετικά απλά. Το ΠΑΣΟΚ εξαπάτησε τους εξατομικευμένους ψηφοφόρους του πράττοντας μετεκλογικά τα εντελώς αντίθετα απ’ όσα διακήρυσσε στη διάρκεια της εκλογικής περιόδου. Να θυμηθούμε τα πριν και τα μετά:

Όσο για την πάταξη της διαφθοράς. Θα πατάξουν τη διαφθορά ποιοι;

Αυτοί που στο πέρασμα του χρόνου έχουν αποδειχθεί πρωταθλητές της διαφθοράς, υπόσχονται την καταπολέμηση της διαφθοράς. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Τον Τσουκάτο και τον Μαντέλη; [18] Να θυμηθούμε τον Άκη Τσοχατζόπουλο, που ανήκε μάλιστα στην… «αριστερή πτέρυγα» του ΠΑΣΟΚ, και τις σημερινές αποκαλύψεις για την αμύθητη περιουσία του;[19] Ότι οι υποθέσεις Siemens και Βατοπαιδίου καρκινοβατούν γιατί και τα δυο κόμματα εξουσίας είναι μπλεγμένα στα σκάνδαλα αυτά; Ο Μαντέλης αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους με απόφαση του Συμβουλίου Εφετών.[20] Είδες «πάταξη της διαφθοράς» το ΠΑΣΟΚ;

Ξανά το Επιμενίδειο παράδοξο:

«Μέχρι τώρα υποθάλπαμε τη διαφθορά, αλλά από εδώ και στο εξής θα την καταπολεμήσουμε».

Τους πιστεύεται;

…αλλά το μέλλον άδηλο…

Ο πρωθυπουργός μοιάζει να πιστεύει στο μέλλον της κυβέρνησης του. Ποντάρει στην αδυναμία να εκφραστεί με οργανωμένο τρόπο η αγανάκτηση που διαπερνά τον κόσμο της εργασίας. Στηρίζει επίσης την αισιοδοξία του στη βοήθεια που του προσφέρει αφειδώς το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο. Στην ομιλία του στο Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ υποστήριξε:

«Και δεν είναι λίγοι ούτε οι έπαινοι, ούτε η αναγνώριση, ούτε η αποδοχή των προσπαθειών μας».

Πράγματι, στα πλαίσια της στήριξης των νεοφιλελεύθερων μισθοφόρων του ΠΑΣΟΚ, στις 3 Οκτωβρίου θα τιμηθεί ο Γιώργος Παπανδρέου με το γερμανικό βραβείο Quadriga. Χωρίς αμφιβολία, το σόου της βράβευσης σε κάποιους θα αρέσει, άλλους θα τους αποπροσανατολίσει. Ωστόσο η βράβευση κινδυνεύει να γίνει μπούμεραγκ για τον αρχηγό των νεοφιλελεύθερων μισθοφόρων. Το βραβείο αυτό το έχουν παραλάβει ουκ ολίγα νεοφιλελεύθερα γεράκια, αλλά και υπηρέτες του δυτικού ιμπεριαλισμού. Με το βραβείο αυτό έχουν τιμηθεί οι πρώην Καγκελάριοι Helmut Kohl και Gerhard Schröder (αυτός που κατεδάφισε το γερμανικό κράτος πρόνοιας με την Ατζέντα 2000 και από τότε τα ποσοστά των Σοσιαλδημοκρατών έχουν καταποντιστεί), ο αιματοβαμμένος σιωνιστής πρόεδρος του Ισραήλ Simon Peres, ο διεφθαρμένος εγκάθετος πρόεδρος του Αφγανιστάν Χαμίντ Καρζάι. Σε αυτήν την άθλια παρέα θα προστεθεί και ο Γιώργος Παπανδρέου…

Τα σόου αυτού του είδους δεν πρόκειται να ανατρέψουν την εικόνα αναξιοπιστίας της κυβέρνησης. Πολύ περισσότερο που οδεύει με μαθηματικό τρόπο στην αποτυχία όλων της των στόχων. Η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση πέρασε τα πιο σκληρά ταξικά μέτρα από τη μεταπολίτευση με σχεδόν μοναδικό επιχείρημα «τη διάσωση της χώρας από τη χρεοκοπία». Ο Γιώργος Παπανδρέου από το βήμα της 75ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης κόμπασε:

«Σώσαμε τη χώρα από τη χρεοκοπία».[21]

Και σε αυτό, απλώς ψεύδεται. Η κυβέρνησή του και σε αυτό το στόχο («τη διάσωση της χώρας») θα αποτύχει. Οι αγορές προεξοφλούν τη χρεοκοπία της Ελλάδας (έστω και αν αυτή θα γίνει με τον εύσχημο τρόπο της αναδιάρθρωσης του χρέους), διατηρώντας τα ελληνικά spread σε δυσθεώρητα ύψη.[22] Όταν οι αγορές «προβλέπουν», οι προβλέψεις λειτουργούν ως αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Αυτό που προεξοφλούν οι αγορές είναι σε θέση και να το επιβάλλουν όταν θα έλθει η ώρα.

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον, είναι εξ’ ορισμού άδηλο (η κρυστάλλινη σφαίρα του Νοστράδαμου έχει από καιρό χαθεί). Ένα είναι σίγουρο. Κυβερνήσεις που πήραν τόσο σκληρά ταξικά μέτρα, δεν είχαν και το καλύτερο τέλος: τον Δεκέμβριο του 2001, ο Φερνάντο ντε λα Ρούα εγκατέλειψε το προεδρικό μέγαρο της Αργεντινής με ελικόπτερο. Μέσα σε μία τετραετία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ουγγαρίας (που έκανε ότι πράττει σήμερα το ΠΑΣΟΚ) έχασε περισσότερους από τους μισούς ψηφοφόρους του κατρακυλώντας από το 43,2% στο ταπεινωτικό 19,3%.

Δεν γνωρίζουμε αν το κυβερνητικό μέλλον θα προσομοιάσει με της Αργεντινής, της Ουγγαρίας ή την εκλογική συρρίκνωση των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών επί σειρά ετών. Έτσι και αλλιώς το μοντέλο της κυβερνητικής εναλλαγής τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι δεδομένο: ο ένας δακτυλοδεικτούμενος ως αποτυχημένος και διεφθαρμένος πρωθυπουργός διαδέχεται τον άλλον.

Ο κρίσιμος παράγοντας που θα καθορίσει τις εξελίξεις είναι η Αριστερά, το πώς αυτή θα παρέμβει στην ογκούμενη οικονομική κι κοινωνική κρίση. Και χωρίς να θέλουμε να γίνουμε Κασσάνδρες, τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν είναι αισιόδοξα. Η απομονωτική (απ’ όλη την υπόλοιπη Αριστερά) τακτική του ΚΚΕ αποδυναμώνει το κίνημα. Η αλλοπρόσαλλη πολιτική του ΣΥΝ κορυφώθηκε αυτές τις μέρες με την στήριξη της υποψηφιότητας του Αλέξη Μητρόπουλου. Η πολυδιάσπαση και οι συνεχείς παλινδρομήσεις της Αριστεράς έχουν σίγουρα πλήξει την αξιοπιστία των πολιτικών της δυνάμεων.

Σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής κρίσης η Αριστερά έχει καταφέρει τα ποσοστά της στο εκλογικό σώμα είτε να παραμένουν στάσιμα είτε να συρρικνώνονται. Πράγμα που δεν προοιωνίζει τίποτα καλό για τους εργατικό κίνημα. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι μεγάλες οικονομικές και πολιτικές κρίσεις δεν συνεπάγονται την αυτόματη στροφή του κόσμου προς τα αριστερά. Το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει όταν η Αριστερά είναι αποδυναμωμένη. Στην Ουγγαρία η συντριβή του Σοσιαλιστικού κόμματος σήμαινε την άνοδο ενός δεξιού κόμματος της λαϊκιστικής δεξιάς που υπόσχεται να μεταφέρει το μοντέλο Μπερλουσκόνι στην Ουγγαρία. Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η άνοδος του νεοφασιστικού Jobbik (16,7%) το οποίο διεξήγαγε μια απροκάλυπτα ρατσιστική προεκλογική εκστρατεία με στόχο τους Ρομά και τις άλλες μειονότητες.

Χρειαζόμαστε επειγόντως μια αντικαπιταλιστική Αριστερά που να οργανώνει αγώνες. Διαφορετικά…

Άγγελος Καλοδούκας
Σημειώσεις

[1] http://archive.enet.gr/online/online_text/c=110,dt=21.04.2008,id=91834432

[2] http://www.pasok.gr/portal/resource/contentObject/id/8f103a59-c2e3-491a-a182-d2fa0f7c72b7

[3] Στο ίδιο.

[4] Στο ίδιο.

[5] http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=4572655

[6] http://www.makthes.gr/news/politics/42627/

[7] http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231057768

[8] Στο ίδιο.

[9] http://www.pasok.gr/portal/resource/contentObject/id/8f103a59-c2e3-491a-a182-d2fa0f7c72b7

[10] http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4589082