Τι σημαίνουν οι διαρροές του WikiLeaks για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν



Ο Glenn Greenwald γράφει σχετικά με τη σημασία που έχει η διαρροή των απόρρητων εγγράφων από το Wikileaks -και τι αποκαλύπτουν για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν.

Η πιο εντυπωσιακή είδηση της εβδομάδας είναι προφανώς -ή τουλάχιστον πρέπει να είναι- η νέα μαζική διαρροή από το Wikileaks των 90.000 σελίδων του απόρρητου υλικού που χρονογραφεί την αλήθεια για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν από το 2004 μέχρι το 2009. Τα εν λόγω έγγραφα παρέχουν ό, τι οι New York Times αποκαλούν «μια αστίλβωτη εικόνα σε καθημερινό επίπεδο του πολέμου στο Αφγανιστάν, που είναι από πολλές απόψεις πιο ζοφερή από την επίσημη παρουσίαση». Η Guardian περιγράφει τα έγγραφα ως:

«Ένα καταστροφικό πορτρέτο του αποτυχημένου πολέμου στο Αφγανιστάν, αποκαλύπτοντας ότι οι συμμαχικές δυνάμεις σκότωσαν εκατοντάδες αμάχους σε αποσιωπημένα επεισόδια, ενώ οι επιθέσεις των Ταλιμπάν έχουν εκτοξευθεί στα ύψη και οι διοικητές του ΝΑΤΟ φοβούνται ότι το γειτονικό Πακιστάν και το Ιράν υποθάλπουν την εξέγερση».

Εκτός από τις δύο αυτές εφημερίδες, το Wikileaks πριν από εβδομάδες προμήθευσε το υλικό επίσης και στο Der Spiegel, υπό την προϋπόθεση ότι και οι τρεις θα ανέβαλαν για κάποιο διάστημα τη δημοσίευσή του. Αυτό έγινε προφανώς από το Wikileaks για να εξασφαλιστεί στην Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη η μέγιστη προβολή των αποκαλύψεων στους πολίτες που εξακολουθούν να πληρώσουν το τίμημα γι’ αυτόν τον πόλεμο και των οποίων οι κυβερνήσεις είναι αποφασισμένες να αποκρύψουν όσα συμβαίνουν στο Αφγανιστάν [ένα έγγραφο της CIA το Μάρτιο του 2010 -που είχε προηγουμένως διαρρεύσει από το Wikileaks- προσπαθούσε να καταστρώσει μια στρατηγική για να αποφευχθεί να στραφεί ακόμα περισσότερο η κοινή γνώμη στη Δυτική Ευρώπη ενάντια στον πόλεμο και, συνεπώς, να πιέσει τις κυβερνήσεις να αποσυρθούν από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Το συμπέρασμα της CIA: το πιο πολύτιμο «περιουσιακό στοιχείο» για να δημιουργηθεί μια ωραιοποιημένη εικόνα για τον πόλεμο είναι η δημοτικότητα του Μπάρακ Ομπάμα στους πληθυσμούς της Δυτικής Ευρώπης].

Ο Λευκός Οίκος, προβλέψιμα, αντέδρασε στη διαρροή με ταχύτητα, καταδίκασε το Wikileaks μάλλον σκληρά ενώ επιβεβαίωσε την πρόθεση του να συνεχίσει τον πόλεμο. Θα είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε τον τρόπο με τον οποίο πολλοί Δημοκρατικοί -οι οποίοι διαλαλούσαν ότι ο Daniel Ellsberg ήταν ήρωας και ότι η τότε διαρροή (το 1971) των εγγράφων του Πενταγώνου δικαιολογημένη- θα υποχωρήσουν ακλουθώντας την πολιτική του Λευκού Οίκου επί του σημείου αυτού. Η διαρροή του Ellsberg -αν και εξέθετε πρωτίστως την ανήθικη υποκρισία μιας κυβέρνησης του Δημοκρατικού κόμματος- συνέβη όταν υπήρχε Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος στο Λευκό Οίκο.

[Σημείωση του μεταφραστή: Ο Daniel Ellsberg υπήρξε στρατιωτικός αναλυτής της αμερικανικής κυβέρνησης τη δεκαετία του 1960. Αργότερα επηρεάστηκε από το κίνημα ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ και το 1971 αποκάλυψε έγγραφα του αμερικανικού Πενταγώνου που ήσαν χαρακτηρισμένα ως «άκρως απόρρητα» (top secret). Τα έγγραφα αυτά πέρασαν στην ιστορία ως «the Pentagon Papers»].

Η τελευταία διαρροή του Wikileaks, αντιθέτως, αφορά έναν πόλεμο που ένας Δημοκρατικός πρόεδρος έχει αγκαλιάσει ως δικό του, και τα έγγραφα αποκαλύπτουν τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης και την απόκρυψη της αλήθειας μέχρι το 2009.

Δεν είναι δύσκολο να προβλεφθεί, όπως ο Atrios προβλέπει, ότι στα μέσα ενημέρωσης «η κάλυψη της διαρροής θα αφορά κατά κύριο λόγο το αν θα έπρεπε ή δεν θα έπρεπε να είχαν δημοσιευθεί τα έγγραφα», αντί να επικεντρωθούν σε αυτό που τα έγγραφα αποκαλύπτουν σχετικά με τον πόλεμο, την κυβέρνηση και τους στρατιωτικούς ηγέτες που τον διεξάγουν. Ποια θέση θα πάρουν τα στελέχη των Δημοκρατικών και οι υποστηρικτές της κυβέρνησης μένει να τη δούμε στη διαμάχη που ξέσπασε σχετικά με τη διαρροή του Wikileaks (με την έξυπνη διαρροή αυτών των υλικών στις τρεις μεγάλες εφημερίδες, οι οποίες δημοσίευσαν πολλά από τα πλέον ενοχοποιητικά έγγραφα, το Wikileaks έχει αποκτήσει το ίδιο προβολή).

Η τακτική του Λευκού Οίκου μέχρι τώρα για να υποβαθμιστεί η σημασία της διαρροής ήταν η εξής: τα έγγραφα αφορούν την περίοδο μέχρι το Δεκέμβριο 2009, μήνα κατά τον οποίο ο Ομπάμα δημοσιοποίησε την τακτική του για το Αφγανιστάν, και γι’ αυτό το λόγο, δήθεν, τα έγγραφα αυτά δεν έχουν τρέχουσα συνάφεια. Ωστόσο, η προηγούμενη διαρροή απόρρητων εγγράφων του Ellsberg αφορούσαν μόνο το 1968 και δεν κυκλοφόρησαν παρά τρία χρόνια αργότερα (το 1971). Παρ’ όλα αυτά, η αποκάλυψη της ανεντιμότητας του πολέμου στο Βιετνάμ είχε σημαντική επίδραση στην κοινή γνώμη, καθώς υπόσκαψε στα χρόνια που ακολούθησαν την προθυμία των Αμερικανών να εμπιστεύονται κυβερνητικές διακηρύξεις. Τουλάχιστον, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η σημερινή διαρροή δεν θα έχει παρόμοια αποτελέσματα.

Από την άλλη βέβαια, δεδομένου ότι –σε αντίθεση με το Βιετνάμ– μόνο ένα μικρό τμήμα των υποστηρικτών του πολέμου έχει άμεση σχέση με τον πόλεμο (δηλαδή να εμπλέκονται άμεσα οι ίδιοι ή οι στενοί συγγενείς τους στον πόλεμο), είναι πιθανό το κοινό να παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αδιάφορο μαθαίνοντας πράγματα που προηγούμενα δεν γνώριζε. Είναι σχετικά πιο εύκολο να υποστηρίξεις ή να ανεχθείς έναν πόλεμο, όταν ούτε εσύ ούτε τα αγαπημένα σου πρόσωπα διακινδυνεύουν τη ζωή τους συμμετέχοντας στον πόλεμο.

Δεν αποτελεί φυσικά έκπληξη το γεγονός ότι ο πόλεμος στο Αφγανιστάν εξελίσσεται πολύ χειρότερα από ότι οι πολιτικοί αξιωματούχοι είχαν κατά καιρούς δημοσίως υποστηρίξει. Εκτός από το γεγονός ότι η διασπορά ψεμάτων σχετικά μ’ έναν πόλεμο είναι αυτό που οι κυβερνήσεις που διεξάγουν πολέμους πάντοτε κάνουν -το γεγονός αυτό είναι ένας επιπλέον λόγος που κάνει τον πόλεμο τόσο εξευτελιστικό για τις δημοκρατικές αξίες- υπήρξαν πολλά επίσημα έγγραφα που εμφανίστηκαν πρόσφατα ή που διέρρευσαν στα οποία ρητά αναφέρεται ότι ο πόλεμος εξελίσσεται χειρότερα από ποτέ και ότι δεν είναι δυνατόν να κερδηθεί. Ένας Γάλλος στρατηγός τιμωρήθηκε στις αρχές του μήνα όταν αποκάλυψε ότι η κατάσταση στο Αφγανιστάν για το ΝΑΤΟ «δεν ήταν ποτέ χειρότερα», ενώ Γάλλοι επίσημοι ανοιχτά διακηρύσσουν ότι πρέπει να οικοδομηθεί μια νέα στρατηγική ώστε να εξασφαλιστεί -κατά τα λόγια τους- ότι «η κοινή γνώμη δεν αποκτά την εντύπωση μιας αδιέξοδης προσπάθειας στο Αφγανιστάν». Όποιος έχει έστω και μικρή γνώση των πραγμάτων, γνωρίζει ότι η συνέχιση του πολέμου στο Αφγανιστάν συνεπάγεται αμέτρητα περιστατικά σφαγής αμάχων που ακολουθούνται από επίσημα ψέματα γι’ αυτά, «λίστες στρατιωτικών κτυπημάτων», που καταρτίζονται χωρίς νόμιμες διαδικασίες, και «καλοπροαίρετες» διακηρύξεις της αμερικανικής κυβέρνησης που έχουν ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα στη χώρα αυτή (άλλες διαρροές μπορείτε να βρείτε εδώ). Επιπλέον, οι διαρροές του WikiLeaks δεν βρίσκονται σε αντίθεση με τη σειρά άρθρων της Washington Post: σε αδρές γραμμές ήταν ήδη γνωστές, αλλά η τεράστια έκταση που πήραν μπορεί να ενισχύσει περισσότερο την προσοχή του κοινού για τα θέματα του Αφγανιστάν από ό, τι είχε συμβεί στο παρελθόν.

Το Wikileaks έχει για άλλη μια φορά αποδειχθεί ένας από τους πολυτιμότερους και σημαντικότερους οργανισμούς στον κόσμο. Ακριβώς όπως ίσχυε και για το βίντεο της επίθεσης ελικοπτέρου Apache στη Βαγδάτη, δεν υπάρχει βάσιμη δικαιολογία για το γεγονός ότι διατηρούνται τα περισσότερα από τα έγγραφα αυτά μυστικά. Αλλά αυτό είναι που κάνει συστηματικά το Υπουργείο Άμυνας: κρύβεται πίσω από ένα κατ’ ουσία απόλυτο τείχος απορρήτου για να εξασφαλίζεται έτσι ότι οι πολίτες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό σε άγνοια για τα πεπραγμένα του υπουργείου. Το Wikileaks είναι ένας από τους λίγους φορείς που με επιτυχία δημιουργούν τρύπες σε τμήματα του τείχους, που επιτρέπει να δούμε κάποια λίγα στιγμιότυπα από αυτό που η εφημερίδα The Washington Post περιέγραφε την περασμένη εβδομάδα ως Top Secret America [Άκρως Απόρρητη Αμερική] (δες ακόμα http://projects.washingtonpost.com/top-secret-america/). Ο πόλεμος ενάντια στο Wikileaks -που είναι ήδη σε πλήρη εξέλιξη και αναμένεται να ενταθεί, συμπεριλαμβάνει, περιέργως, και ορισμένους οι οποίοι ισχυρίζονται ότι είναι υπέρ της διαφάνειας στις κρατικές υποθέσεις. Όποιος πιστεύει ότι η κυβέρνηση καταχράται της εξουσίας που της δίνει η νομοθεσία για το στρατιωτικό απόρρητο για να κρατήσει τους πολίτες στο σκοτάδι και να κατευθύνει προς όφελός της την κοινή γνώμη -και ποιός δεν το πιστεύει αυτό;- θα πρέπει να συνταχθεί ξεκάθαρα με την πλευρά της μεγαλύτερης διαφάνειας την οποία εξυπηρετεί, μερικές φορές εντελώς μόνο του, το Wikileaks και οι πηγές του.

Την ευθύνη της μετάφρασης είχε ο Άγγελος Κ

Category: Χωρίς κατηγορία