Εκτυπώστε το
Συνέντευξη με τον Πέτρο Παπακωνσταντίνου: οικονομική κρίση και Αριστερά
Πατώντας το πλήκτρο play μετά από λίγα δευτερόλεπτα (10΄΄-20΄΄) ξεκινάει το βίντεο. Μεταφέρεστε σε πλήρη οθόνη (full screen) κάνοντας κλικ στο εικονίδιο με τα λευκά βελάκια που βρίσκεται στο κάτω δεξιά μέρος του player. Επιστρέφεται σε κανονική απεικόνιση πατώντας το πλήκτρο escape (Esc).
Στα πλαίσια της σειράς συνεντεύξεων του aformi με θέμα την οικονομική κρίση, σας παρουσιάζουμε τη συνέντευξη με τον Πέτρο Παπακωνσταντίνου. Στη συνέντευξη εκτός από τα «στενά» οικονομικά θέματα, ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου αναπτύσσει την προβληματική του για την πολιτική απάντηση που πρέπει να δώσει η Αριστερά, για το πως μπορεί η αντισυστημική-αντικαπιταλιστική Αριστερά να συνδεθεί με το μαζικό κίνημα, για την κομμουνιστική προοπτική και αρκετά ακόμα. Δείτε την πυκνή αυτή συνέντευξη. Τη θεωρούμε εξαιρετικά χρήσιμη για όσους εμπλέκονται στο αριστερό κίνημα σήμερα, ανεξάρτητα από το βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας που μπορεί να έχουν με τον συνεντευξιαζόμενο.
Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου έχει κυκλοφορήσει πρόσφατα ένα πολύ ενδιαφέρον πολιτικό βιβλίο στο οποίο καταπιάνεται με μερικά από τα πιο σημαντικά ζητήματα που απασχολούν την Αριστερά σήμερα. Πρόκειται για το «Επιστροφή στο μέλλον, η κρίση του υπαρκτού καπιταλισμού», εκδόσεις Λιβάνη. Ελπίζουμε στο προσεχές μέλλον να σας το παρουσιάσουμε αναλυτικά. Προς το παρόν, θα δημοσιεύσουμε ένα απόσπασμα από το βιβλίο και συγκεκριμένα από το κεφάλαιο «Μπορεί να υπάρξει αριστερή πολιτική;»:
Για ένα αριστερό,
αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα
Αλλά σε τι θα μπορούσε, εντέλει, να κωδικοποιηθεί ένα αριστερό, αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα αντιμετώπισης της κρίσης σήμερα; Προφανώς, το θέμα ξεφεύγει από τις ικανότητες οποιουδήποτε μεμονωμένου διανοουμένου ή ακτιβιστή και απαιτεί την ωρίμανση του συλλογικού διανοουμένου της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς. Θα αποτολμήσουμε, ωστόσο, να διατυπώσουμε κάποιες προσωρινές ιδέες για τους βασικούς αρμούς ενός τέτοιου προγράμματος.
1. Ρήξη με την ψευδεπίγραφη «παγκοσμιοποίηση», δηλαδή με το παγκόσμιο κοινωνικό ντάμπινγκ που επιβάλλει το πολυεθνικό κεφάλαιο, απελευθερώνοντας την κίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων, ενώ ταυτόχρονα υψώνει τείχη στην ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων. Το πρώτο ζητούμενο, χωρίς την επίτευξη του οποίου κάθε σκέψη για μια προοδευτική κοινωνική στροφή θα ήταν ουτοπική, είναι να ανακοπεί η μετανάστευση των θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας προς τις αναδυόμενες οικονομίες της περιφέρειας και η αντίστροφη Έξοδος ξεριζωμένων ανθρώπων από τις καταστραμμένες οικονομίες της περιφέρειας προς τις μητροπόλεις.
Για το σκοπό αυτό, είναι αναγκαία η προσφυγή σε κάποιου είδους προστατευτισμό, ιδιαίτερα με την ύψωση φραγμών στις βραχυπρόθεσμες κερδοσκοπικές κινήσεις χρηματιστικών κεφαλαίων και με την προστασία στρατηγικών κλάδων της εγχώριας παραγωγής. Όπως τονίζει ο Βάλντεν Μπέλο, «αποπαγκοσμιοποίηση δεν σημαίνει απόσυρση από τη διεθνή οικονομία. Σημαίνει τον αναπροσανατολισμό των εθνικών οικονομιών από την παραγωγή για τις εξαγωγές στην παραγωγή για την εγχώρια αγορά».[1] Κάτι τέτοιο θα ευνοήσει μια πιο ισορροπημένη, κοινωνικά και περιβαλλοντικά, ανάπτυξη, αντί να ευνοεί την πάση θυσία μείωση του κόστους, ώστε τα εξαγώγιμα προϊόντα να είναι ανταγωνιστικά, π.χ. απέναντι στα κινέζικα.
Επιπλέον, η εισαγωγή επιλεκτικών μέτρων προστατευτισμού δεν σημαίνει αναδίπλωση στη λογική της εθνικής αυτάρκειας, τύπου Αλβανίας της εποχής Χότζα, όπως το θέλει η καρικατούρα αυτής της πρότασης, η τόσο προσφιλής στους νεοφιλελεύθερους. Αν ήδη στην εποχή του Λένιν ο «σοσιαλισμός σε μία χωρά» αποδείχτηκε αδύνατος, στη σημερινή εποχή της αφάνταστα μεγαλύτερης κοινωνικοποίησης της παραγωγής φαντάζει αδύνατη ακόμη και η «μεταρρύθμιση σε μία χώρα»! Η μονομερής κήρυξη καθολικού προστατευτισμού από μια χώρα (με πιθανές εξαιρέσεις μόνο τα μέγα-κράτη τύπου ΗΠΑ και Κίνας) θα εκτίνασσε σε αστρονομικά ύψη το κόστος των αναπόφευκτων, ιδίως για τις μικρότερες χώρες, εισαγωγών (π.χ. μηχανών, εξαρτημάτων, ενέργειας κ.ά.), με αποτέλεσμα είτε το σταμάτημα της βιομηχανικής παραγωγής είτε την καθήλωση της κατανάλωσης στα κατώτατα δυνατά όρια, πράγμα μη διατηρήσιμο για μεγάλο διάστημα χωρίς στροφή στον απολυταρχισμό.
Επομένως, η ρήξη με την παγκοσμιοποίηση μπορεί μεν να αρχίσει από μία χώρα, αλλά δεν θα έχει μέλλον αν δεν επεκταθεί σε μια σημαντική ομάδα χωρών, κάτι που είναι, βεβαίως, πιο εύκολο να γίνει σε περιφερειακή κλίμακα. Αν η κλίμακα του κράτους είναι πολύ μικρή για να χωρέσει τις νέες παραγωγικές δυνάμεις και η κλίμακα του κόσμου όλου πολύ μεγάλη για να υπαχθεί σε οποιονδήποτε πολιτικό έλεγχο, η κλίμακα της περιφέρειας, του συνεταιρισμού μιας κρίσιμης μάζας εθνών-κρατών είναι εκείνη που φαίνεται πιο κατάλληλη για την αντικαπιταλιστική ανατροπή και το σοσιαλισμό του 21ου αιώνα.
Όσο για τη μετανάστευση, η λογική της ποινικοποίησης της μετανάστευσης και γενικότερα των αστυνομικών μέτρων είναι όχι μόνο κοινωνικά αντιδραστική, αλλά και παντελώς ατελέσφορη, αν υποτεθεί ότι στόχος των στρατοπέδων κράτησης και των «επαναπροωθήσεων» είναι ο περιορισμός του προβλήματος. Στην πραγματικότητα, οι κυρίαρχες τάξεις γνωρίζουν ότι παρόμοια μέτρα είναι παντελώς ανίκανα να συγκρατήσουν τα εκατομμύρια και εκατοντάδες εκατομμύρια απελπισμένων ανθρώπων που δημιουργούν διαρκώς η πείνα και οι πόλεμοι. Μοναδικός στόχος τους είναι να ρίξουν το μετανάστη στην κατάσταση του κυνηγημένου ζώου, ώστε να αποδέχεται όσο γίνεται αθλιότερες συνθήκες εργασίας για όσο γίνεται χαμηλότερες αποδοχές.
Επομένως, αν κάτι μπορεί να περιορίσει σε κάποιο βαθμό και πάντως να μετασχηματίσει σε πιο ανθρώπινη μορφή τη μετανάστευση προς όφελος των συλλογικών εργατικών συμφερόντων, είναι η δίωξη όχι των «λαθρομεταναστών», αλλά των… λαθροεργοδοτών! Δηλαδή, η θέσπιση αυστηρών κυρώσεων σε βάρος εργοδοτών, μεγάλων και μικρών, που απασχολούν μετανάστες με αμοιβή κατώτερη εκείνου που προβλέπει η συλλογική σύμβαση, χωρίς ασφάλιση. Η κατοχύρωση ίσων εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων για τους ξένους εργαζόμενους θα μειώσει τον ανταγωνισμό στο εσωτερικό της μισθωτής εργασίας και θα βελτιώσει ουσιωδώς την κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων. Φυσικά, η μείωση των μεταναστευτικών ροών εξαρτάται καίρια από την ακύρωση του χρέους για τις πιο φτωχές χώρες του Τρίτου Κόσμου, τον τερματισμό των αποικιοκρατικών πολέμων και την οικονομική ανάπτυξη αυτών των χωρών.
2. Ανατροπή του Συμφώνου Σταθερότητας. Ενός Συμφώνου όχι μόνο αντιδραστικού, καθώς καταδικάζει τους λαούς σε διαρκή λιτότητα και αντιασφαλιστικά μέτρα, αλλά και ξεκάθαρα ανεδαφικού, αφού παραβιάζεται ήδη από τους πάντες (όχι βέβαια προς όφελος των λαϊκών δικαιωμάτων, αλλά των μονοπωλιακών μεγαθηρίων που βαφτίζονται «εθνικοί πρωταθλητές»), με αποτέλεσμα 20 από τις 27 χώρες της ΕΕ να τελούν υπό επιτήρηση. Είναι πλέον σαφές ότι οι δρακόντειοι όροι δημοσιονομικής πειθαρχίας που επέβαλαν οι συνθήκες του Μάαστριχτ και του Άμστερνταμ εξυπηρετούν μόνο το χρηματιστικό κεφάλαιο, ιδίως της Γερμανίας, περιορίζοντας ασφυκτικά τα όρια της βιομηχανικής και γεωργικής ανάπτυξης.
Το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα θα μπορούσε να παίξει θετικό ρόλο προστασίας των εθνικών οικονομιών από κερδοσκοπικές κινήσεις των πειρατικών χρηματιστικών κεφαλαίων, αλλά και των εγχώριων προϊόντων μόνο στο πλαίσιο μιας πολιτικής μερικού ευρωπαϊκού προστατευτισμού, στο έδαφος ενός άλλου Συμφώνου Κοινωνικής Σταθερότητας και Αλληλεγγύης. Ενός συμφώνου το οποίο θα προϋπέθετε όχι μόνο προβλέψεις δημοσιονομικού χαρακτήρα (ελλείμματα, χρέη κλπ.), αλλά και σαφείς ρήτρες για μηδενισμό της ανεργίας, μείωση των ανισοτήτων και πάει λέγοντας. Θα προνοούσε, επίσης, για την εφαρμογή μιας ενιαίας, προοδευτικής φορολογικής πολιτικής, εμποδίζοντας το κοινωνικό ντάμπινγκ που ασκείται εντός ΕΕ από τις πρωτοπόρες στο νεοφιλελευθερισμό χώρες της «νέας Ευρώπης» και τη Βρετανία. Επιπλέον, θα μπορούσε να καθιερώσει ένα ευρωπαϊκό ομόλογο με εικονικό επιτόκιο, το οποίο θα προστάτευε τις αδύναμες οικονομίες σε περιόδους κρίσης, αντί να τις αφήνει στο έλεος των διεθνών τοκογλύφων. Φυσικά, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα έμπαινε κάτω από τον πολιτικό έλεγχο των εθνικών κυβερνήσεων και των φορέων των εργαζομένων.
Θα πει κανείς ότι μια παρόμοια αλλαγή σημαίνει, ούτε λίγο ούτε πολύ τη διάλυση της ΕΕ υπό τη σημερινή της μορφή. Ακριβώς! Πρέπει να διαλυθεί αυτή η ΕΕ για να φτιαχτεί μια άλλη, πάνω σε βάσεις αλληλεγγύης και δικαιοσύνης -και η οποία, τελικά, δεν μπορεί παρά να είναι μια Ένωση Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών της Ευρώπης. Μέχρι να ωριμάσουν, ωστόσο, οι συνθήκες για κάτι τέτοιο, η ανατροπή του ισχύοντος Συμφώνου Σταθερότητας θα αποτελεί ζήτημα αιχμής της λαϊκής πάλης και θα μπορούσε να τροφοδοτήσει πρωτοβουλίες κοινής δράσης της ελληνικής και της ευρωπαϊκής Αριστεράς με το αίτημα του δημοψηφίσματος.
3. Μια πραγματική κοινωνική «μεταπολίτευση», με ριζική αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου υπέρ της εργασίας και σε βάρος του κεφαλαίου. Στην ιδεολογική τρομοκρατία των κυρίαρχων τάξεων «ιδού τα ελλείμματα και τα χρέη, πρέπει όλοι να κάνουμε θυσίες», το εργατικό κίνημα και η Αριστερά πρέπει να αντιτάξουν τη δική τους αλήθεια, προτάσσοντας την αύξηση της παραγωγικότητας και του πλούτου που συσσώρευσε ο εργαζόμενος άνθρωπος και που μετέτρεψε σε βουνά χρεών το κεφάλαιο. Με άλλα λόγια, πρέπει να πουν: «Δεν μοιραστήκαμε χθες, όταν είχατε κέρδη, τον πλούτο που εμείς δημιουργήσαμε, δεν θα μοιραστούμε τώρα τα δικά σας χρέη και τα δικά σας ελλείμματα. Πληρώστε εσείς το λογαριασμό ή, αν δεν σας αρέσει, αφήστε μας να αναλάβουμε εμείς όλα τα χρέη μαζί με όλο τον πλούτο και με το μεγάλο ρίσκο της χειραφέτησης μας»!
Στο πλαίσιο αυτό, κεντρική θέση κατέχουν δύο διεκδικήσεις: Πρώτον, για γενική μείωση του χρόνου εργασίας, τουλάχιστον στις 35 ώρες, χωρίς μείωση των αποδοχών ή ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων (όπως έκανε η «πλουραλιστική Αριστερά» στη Γαλλία, για να αποξενωθεί πλήρως από την εργατική τάξη), και δεύτερον, για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα όλων των εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων, κάτι που θα μείωνε τη συντριπτική πίεση της ανεργίας και της φτώχειας. Αυτό σημαίνει ότι ο άνεργος, ο μισθωτός ή ο αυτοαπασχολούμενος που δεν συμπληρώνουν το εν λόγω εισόδημα θα εισπράττουν τη διαφορά από το δημόσιο, ώστε να εξασφαλίζουν ένα όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης, με αντάλλαγμα την υποχρέωση τους να απασχοληθούν σε δημόσια προγράμματα (π.χ. περιβαλλοντικά έργα, πολιτιστικές δραστηριότητες, βελτίωση υποδομών, υπηρεσίες υγείας κλπ.) ανάλογα με την ειδικότητα και την προϋπηρεσία τους.
4. Κοινωνικοποίηση στρατηγικών κλάδων και ανάπτυξη παραγωγικών τομέων εκτός της καπιταλιστικής αγοράς. Ξεπερνώντας τον ιδεολογικό αμυντισμό που της κληροδότησε η κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ απέναντι στις κατηγορίες των αντιπάλων της για «κρατισμό», η Αριστερά πρέπει να υψώσει και πάλι τη σημαία του δημόσιου αγαθού, απέναντι στη λογική της εμπορευματοποίησης των πάντων, του εποικισμού κάθε σφαίρας της κοινωνικής ζωής από το κεφάλαιο. Ακόμη και η αστική Γαλλική Επανάσταση, την ίδια στιγμή που κατοχύρωνε το «ιερό» δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας, διακήρυσσε ότι δεν μπορεί να μπαίνει πάνω από το δικαίωμα στη ζωή. Ας αφήσουμε που θα ήταν αστείο, τη στιγμή που ο Ομπάμα και ο Μπράουν κάνουν (φυσικά, με τα λεφτά των εργαζομένων) περισσότερες εθνικοποιήσεις από τον Τσάβες, η Αριστερά να μην τολμάει καν να ψελλίσει τη λέξη εθνικοποίηση.
Η τελευταία κρίση ωρίμασε στον ανώτατο δυνατό βαθμό την ανάγκη για ένα ενιαίο, δημόσιο πιστωτικό σύστημα, με την απαλλοτρίωση των ιδιωτικών τραπεζών. Ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, όχι μόνο στο πλαίσιο μιας μεταβατικής, αριστερής κυβέρνησης, αλλά και στο σοσιαλισμό, ο οποίος δεν θα καταργήσει, βέβαια, μονομιάς, με διατάγματα, το χρήμα, το εμπόρευμα και την πίστωση. Εκείνο που θα καταργήσει ο σοσιαλισμός, δημιουργώντας ένα δημόσιο χρηματοπιστωτικό σύστημα υπό καθεστώς εργατικού ελέγχου, είναι η τοκογλυφία, η αφαίμαξη των λαϊκών στρωμάτων και ο παρασιτισμός. Παράλληλα, θα καταργηθούν το τραπεζικό απόρρητο και οι φορολογικοί παράδεισοι των off-shore εταιρειών, θα μπουν αυστηροί φραγμοί στις κινήσεις κεφαλαίων μέσα κι έξω από τη χώρα και θα φορολογηθούν οι χρηματιστηριακές ανταλλαγές ώστε να αποθαρρυνθούν οι καθαρά κερδοσκοπικές κινήσεις.
Πέραν του χρηματοπιστωτικού συστήματος, θα εθνικοποιηθούν κρίσιμοι για την εθνική οικονομία και τις κοινωνικές ανάγκες κλάδοι, όπως οι μεταφορές, οι τηλεπικοινωνίες, οι φαρμακοβιομηχανίες (οι οποίες, συν τοις άλλοις, επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό τα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων), η ενέργεια, η παιδεία και η υγεία. Σημαντική ανάπτυξη του δημόσιου τομέα είναι ανάγκη να υπάρξει στον τομέα της ενημέρωσης – όχι μόνο στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, αλλά και στην έντυπη δημοσιογραφία, όπου η κρίση των εφημερίδων καθιστά αναγκαία για την επιβίωση σοβαρών, ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης την υπαγωγή τους σε μη κερδοσκοπικά ιδρύματα του ευρύτερου δημόσιου τομέα.[2]
Υπό κοινωνικό έλεγχο πρέπει να τεθεί και ο τομέας των τροφίμων (ακόμη κι ο Μπιλ Κλίντον αναγνωρίζει ότι τα τρόφιμα δεν μπορούν να είναι συνηθισμένα εμπορεύματα), με έμφαση στη διατροφική αυτάρκεια της χώρας και στην προστασία της δημόσιας υγείας από τις τερατώδεις στρεβλώσεις της χωρίς όρια κερδοσκοπίας, ιδιαίτερα στην εποχή των γενετικά μεταλλαγμένων προϊόντων. Τέλος, στις συνθήκες της τρίτης τεχνολογικής επανάστασης, επιβάλλεται η κατάργηση του πειρατικού καθεστώτος περί copyright που έχουν θεσπίσει οι πολυεθνικές, η εξασφάλιση από το κράτος των πνευματικών δημιουργών και όχι των αυτοκρατοριών των μίντια, και η παροχή της δυνατότητας δωρεάν πρόσβασης των πολιτών στην πληροφόρηση, τη μουσική, τον κινηματογράφο, την παγκόσμια λογοτεχνία και τα ανοιχτά λογισμικά.
Φυσικά, ένα αριστερό πρόγραμμα απάντησης στην πολυεπίπεδη κρίση θα συμπληρώνεται από θέσεις για αποδέσμευση της Ελλάδας από όλες τις ιμπεριαλιστικές δεσμεύσεις της (βάσεις, ΝΑΤΟ, Frontex κ.ά.) και για την οικοδόμηση μιας νέου τύπου δημοκρατίας των εργαζομένων, με μορφές εργατικού ελέγχου και άμεσης συμμετοχής, στον αντίποδα της αστυνομοκρατίας και του ηλεκτρονικού χαφιεδισμού. Το μεγάλο ερώτημα είναι ποιοι θα μετατρέψουν τις ριζοσπαστικές ιδέες σε υλική δύναμη, δεδομένου του σημερινού θλιβερού κατακερματισμού του αριστερού χώρου.
Δυστυχώς, αυτό που έχει επιβεβαιωθεί πολλές φορές στα είκοσι χρόνια που πέρασαν από την κατάρρευση του 1989 είναι ότι «τα λίγα σπίτια κάνουν κακό χωριό» και οι διάφορες συνιστώσες της Αριστεράς πιο εύκολα τα βρίσκουν με αστικές δυνάμεις παρά μεταξύ τους. Έχει κανείς την αίσθηση (κι αυτό δεν αφορά ένα μόνο κόμμα), ότι πολλά στελέχη της Αριστεράς νιώθουν μεγαλύτερο πάθος όχι για τον ταξικό τους αντίπαλο, αλλά για το αντίπαλο αριστερό κόμμα, και ακόμη μεγαλύτερο πάθος νιώθουν όταν πολεμούν τον αντίπαλο μέσα στο ίδιο τους το κόμμα, ή ακόμη καλύτερα μέσα στην ίδια τους την τάση! Με τόσες τάσεις και ρεύματα, η Αριστερά κατάφερε παρ” όλα αυτά να λειτουργεί ως… βραχυκύκλωμα, χωρίς πραγματική αντίσταση στους εχθρούς της εργασίας.
Αυτή η ψύχωση της αποκλειστικής αλήθειας και της ιδιοκτησίας μέσα στο αριστερό κίνημα δεν αποπνέει, βέβαια, ούτε επανάσταση, ούτε εργατικό πολιτισμό. Το μόνο που αποπνέει είναι η νοοτροπία του μπακάλη που περισσότερο ζηλεύει παρά εχθρεύεται το σούπερ μάρκετ, η ψυχολογία μιας μικροαστικής διανόησης και μιας εργατικής γραφειοκρατίας που θέλουν να γίνουν κυρίαρχες μέσω του κράτους στην κοινωνία και όχι να την αλλάξουν. Στην «καλύτερη» των περιπτώσεων, αντανακλά την αποθάρρυνση του αγωνιστή μπροστά στις ήττες και τη στροφή στην εύκολη λύση τού να μην προσπαθούμε πια να υψωθούμε στο ύψος των αντιπάλων μας, αλλά να βρούμε μικρότερους αντιπάλους, στο δικό μας μπόι.
Ωστόσο, πρέπει να εθελοτυφλεί κανείς για να μη βλέπει την αγωνία της μεγάλης πλειονότητας των αριστερών για την υπέρβαση αυτής της παραλυτικής κατάστασης, που τόσο εύστοχα διεκτραγωδούσε ο Λαζόπουλος όταν παρομοίαζε τα κόμματα της Αριστεράς με μυρμήγκια που κομπάζουν ποιο κουβαλάει το μεγαλύτερο ψιχουλάκι στην πλάτη, αδιαφορώντας για τον ελέφαντα που έρχεται καταπάνω τους. Είναι, πιστεύουμε, ώριμη πλέον η ανάγκη, αν όχι για ένα ενιαίο αριστερό μέτωπο (πράγμα που φαίνεται ακόμη αδύνατο), τουλάχιστον για μια ελάχιστη πολιτική συνεννόηση και συντονισμό στη δράση όλων των οργανώσεων της Αριστεράς με αντισυστημική-αντικαπιταλιστική κατεύθυνση προς όφελος των λαϊκών συμφερόντων και των δημοκρατικών ελευθεριών. Συνεννόηση και συντονισμό, που δεν θα καταργήσουν, φυσικά, τη μάχη για ηγεμονία μεταξύ των διαφόρων αριστερών οργανώσεων. Θα μεταφέρουν, ωστόσο, αυτή τη μάχη στο γόνιμο έδαφος μιας αναγεννημένης λαϊκής ελπίδας και κινητοποίησης, εμποδίζοντας τον εκφυλισμό της σε στείρο ηγεμονισμό, πάνω σε μια καμένη γη λεηλατημένων δικαιωμάτων.
Οι μορφές που μπορεί να πάρει μια τέτοια σύγκλιση είναι, φυσικά, ζήτημα ανοιχτό. Ενδεικτικά θα μπορούσε να φανταστεί κανείς ένα Εργατικό Δίκτυο Αλληλεγγύης, με τη συμμετοχή συνδικαλιστών, οικονομολόγων, εργατολόγων και αριστερών δημοσιογράφων, που θα μπορούσε να παίξει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη των εργατικών αγώνων, στην υπεράσπιση απολυμένων ή θυμάτων εργοδοτικής αυθαιρεσίας και στον πόλεμο της ενημέρωσης. τη δημιουργία μιας ευρείας αριστερής πολιτιστικής κίνησης (ή ομίλου), φορέα μαρξιστικής αναζήτησης χωρίς δογματισμούς και περιχαρακώσεις, αλλά και διάχυσης των καλύτερων επιτευγμάτων της επιστήμης και της τέχνης. ή ακόμη τη δημιουργία μιας συνεργατικής ιστοσελίδας, διαδικτυακής εφημερίδας και τηλεόρασης μαζί, με ιδιαίτερο στόχο την επικοινωνία με τα ριζοσπαστικά στρώματα της νεολαίας. Προφανώς, αυτό που μας λείπει, όμως, δεν είναι οι ιδέες και οι προτάσεις…
[1] Walden Bello, Deglobalization, σ. 112-113, εκδ. Ζed Βοοks, 2004.
[2]Bernard Poulet, Το Τέλος των Εφημερίδων, μτφρ. Γ. Αγγελόπουλος, εκδ. Πόλις, 2009.
Πέτρος Παπακωνσταντίνου, επιστροφή στο μέλλον, η κρίση του υπαρκτού καπιταλισμού και η Αριστερά, εκδόσεις Λιβάνη, σελ. 203-213.
Category: Συνεντεύξεις
Πέραν του χρηματοπιστωτικού συστήματος, θα εθνικοποιηθούν κρίσιμοι για την εθνική οικονομία και τις κοινωνικές ανάγκες κλάδοι, όπως οι μεταφορές, οι τηλεπικοινωνίες, οι φαρμακοβιομηχανίες (οι οποίες, συν τοις άλλοις, επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό τα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων), η ενέργεια, η παιδεία και η υγεία. Σημαντική ανάπτυξη του δημόσιου τομέα είναι ανάγκη να υπάρξει στον τομέα της ενημέρωσης – όχι μόνο στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, αλλά και στην έντυπη δημοσιογραφία, όπου η κρίση των εφημερίδων καθιστά αναγκαία για την επιβίωση σοβαρών, ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης την υπαγωγή τους σε μη κερδοσκοπικά ιδρύματα του ευρύτερου δημόσιου τομέα.[2]
Άντε και εθνικοποιήθηκαν (το πως δεν φαίνεται να απασχολεί τον Πέτρο). Ποιος διαχειρίζεται τις επιχειρήσεις; Οι εργαζόμενοι; Το κόμμα; οι συνδικαλιστές; στελέχη της αγοράς που ελέγχονται από ποιον;
Για να πείσεις το λαό να σε ακολουθήσει πρέπει να του περιγράψεις τη ζωή του την επόμενη μέρα. Και σε αυτό κάπως υστερούμε. ε;
Ακόμα γράφει
«Αυτή η ψύχωση της αποκλειστικής αλήθειας και της ιδιοκτησίας μέσα στο αριστερό κίνημα δεν αποπνέει, βέβαια, ούτε επανάσταση, ούτε εργατικό πολιτισμό»
….και με τη συμμετοχή συνδικαλιστών, οικονομολόγων, εργατολόγων και αριστερών δημοσιογράφων, που θα μπορούσε να παίξει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη των εργατικών αγώνων, στην υπεράσπιση απολυμένων ή θυμάτων εργοδοτικής αυθαιρεσίας και στον πόλεμο της ενημέρωσης. τη δημιουργία μιας ευρείας αριστερής πολιτιστικής κίνησης (ή ομίλου), φορέα μαρξιστικής αναζήτησης χωρίς δογματισμούς και περιχαρακώσεις….
Ασυνέχειες βλέπω εδώ.
Αυτοί που σκοτώνονται μεταξύ τους για τη μικροεξουσία της κάθε γκρούπας, θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη των ταξικών αγώνων; ΚΑι μετά αφού πάρουν την εξουσία θα διοικήσουν το κράτος προς όφελος του λαού; Δηλαδή τι τους κάνει να είναι καλύτεροι από το Βουλγαράκη, το Ρουσόπουλο ή τον Ρέπα ή οποιονδήποτε. Το ότι δηλώνουν αριστεροί; Γιατί από την μέχρι τώρα πρακτική τους στο χώρο της πολιτικής τους δραστηριότητας, μόνο φραξιονισμό και αλληλουπονομεύσεις και λόγια, λόγια… και κρατική επιδοτησούλα στο φουλ.
Υπάρχει ένα προβληματάκι πολιτικού προσωπικού στην Αριστερά, όπως και σε όλο το φάσμα της πολιτικής. Εκτός και αν βάλουμε ρομπότ να διαχειριστεί την επανάσταση. Όλες οι επαναστάσεις ακυρώθηκαν από τους ηγέτες τους και έγιναν δυναστείες. Εκτός και αν το λαικό κίνημα αναδείξει νέους, ελευθεριακούς ηγέτες. Αλλά αυτό δεν υπάρχει στην ανάλυση του ΠΠ. Οι καταβολές του ΚΚΕ φαίνονται.
Ευχαριστώ και με συγχωρείτε για το χώρο. Σας συγχαίρω για τη δουλειά και το στυλ.
…δεν είδα τη συνέντευξη, η ανάγνωση του κειμένου με απώθησε. Η «Φιλοσοφία της Μιζέριας» θα γράφεται από πολλούς ακόμη και σε τέτοιους καιρούς που η ταξική πάλη είναι σε ύφεση και αδύναμη. Προσωπικά, έχοντας διαβάσει τη «Μιζέρια της Φιλοσοφίας», την κριτική του προγράμματος της Γκότα κ.α. η επιστροφή στο μέλλον του συμπαθέστατου Πέτρου είναι η επιστροφή στο παρελθόν του Προυντονισμού σε αντικαπιταλιστική σάλτσα. Αυτό που με στεναχωρεί περισσότερο είναι που δεν βλέπω σχεδόν κανένα κομμουνιστή αριστερό και όχι γενικά και αόριστα «Αριστερό και Αριστερά» να απαντάει σε αυτούς (και είναι πολλοί..) που βάζουν νέα μάσκα στο παλιό, με την αντίστοιχη «Μιζέρια της Φιλοσοφίας» σήμερα. Η δημοκρατική κοινότητα του κεφαλαίου έχει αποβλακώσει άπαντες;
και αυτός ο «εργατικός πολιτισμός» τι είναι πάλι; Η νέα Proletkult….;
Διαλεκτική και μαρξιστική η ανάλυση του Πέτρου Παπακωνσταντίνου.
Τοποθετεί -κατ εμέ- σωστα τα ζητήματα…
Προς αποπάνω: Βρε αναγνώστη της κακιάς ώρας, δεν άκουσες τη συνέντευξη και έχεις κιόλας αποψάρα;
συγχαρητήρια κατ” αρχάς για την πολύ καλή δουλειά που κάνετε απ” το μπλογκ και με τα βίντεο. Μπράβο και στον Πέτρο Παπακωνσταντίνου που βάζει με τέτοιο τρόπο το ζήτημα της ενότητας της αριστεράς, αν και η κουβέντα ότι η ανταρσυα είναι σ” αυτή την κατεύθυνση τον αδικεί. Καταλαβαίνω βέβαια ότι δε μπορεί να αγνοήσει τον πολιτικό του φορέα. Πολύ ενδιαφέρον πάντως, μπράβο και πάλι.
[...] http://aformi.wordpress.com/2010/05/20/%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BE%CE%B7-… [...]
Μια ανάλυση που δεν είναι μαρξιστική δεν μπορεί να είναι διαλεκτική. Εκτός αν για διαλεκτική έχει ο καθένας τα δικά του μέτρα και σταθμά, αλλά τότε η ανάλυση δεν είναι επιστημονική αλλά του «κοινού νου». Δεν είναι η άποψή μου, αποψάρα, φίλτατε Επίμονε, με Μυαλό και Τολμηρέ, απλά δε θέλω να είναι του «κοινού νου». Δεν μπαίνω καν στον κόπο να χάσω μια ώρα να ακούσω τη συνέντευξη κάποιου (πόσο μάλλον όταν αυτός ο κάποιος φιγουράρει για «κομμουνιστής») που μιλάει για μια «Αριστερά με αντισυστημική-αντικαπιταλιστική κατεύθυνση προς όφελος των λαϊκών συμφερόντων και των δημοκρατικών ελευθεριών». Φτάνει πια με τη Δημοκρατία και τις Ελευθερίες της. Είναι απαράδεκτο να υπερασπιζόμαστε τη Δημοκρατία όταν είναι η ιδανική μορφή επιβολής των κοινωνικών σχέσεων του κεφαλαίου και όταν οι ελευθερίες που σε αυτήν αντιστοιχούν είναι αφηρημένες πολιτικές ελευθερίες «πολιτών» και όχι των πραγματικών ανθρώπων που στην πραγματική τους ζωή διάγουν μια άνιση κοινωνική ζωή ακριβώς πίσω από αυτές τις ελευθερίες του πολιτικού ουρανού. Η ελευθερία Επίμονε με μυαλό και τολμηρέ έχει ιστορικό περιεχόμενο και διαστάσεις και δεν κατοχυρώνεται με τα αστικά δικαιώματα, η ελευθερία των τυπικών δικαιωμάτων είναι η ουσιαστική υποδούλωση του προλεταριάτου και αυτό το αυτονόητο συνεχώς το προσπερνάμε!
Ο χώρος της οικονομίας, ο χώρος του κεφαλαίου είναι αδύνατον να απομυστικοποιηθεί αν δεν απομυστικοποιηθεί η έννοια της Δημοκρατίας. Στον κομουνισμό δεν θα φτάσουμε με «λαϊκές οικονομίες» αλλά μέσα από τη ΔΙΚΤΑΤΟΡΊΑ του προλεταριάτου που δε θα είναι ΚΑΘΌΛΟΥ δημοκρατική.
Πολύ ταλαντούχος αυτός ο άνθρωπος, σπάνιο για τόσο καλό αρθρογράφο να μιλάει καλύτερα ακόμη και από όσο πολύ καλά γράφει. Μπράβο και για την σπάνια αυτή συνέντευξη.
Από τα λίγα πράγματα που μου έχουν δώσει κουράγιο τους τελευταίους 3-4 μήνες.
Ο Παπακωνσταντίνου είναι μεγάλο κεφάλαιο για την αριστερά.
εμ, έτσι είναι Greek Rider, τα καλύτερα παιδιά του ΚΚΕ ήταν οι Γράψες. Το κακό με τη γενιά του είναι ότι υπήρξε εντελώς ετεροπροσδιορισμένη για χρόνια. Ο Παπακωνσταντίνου φαίνεται να το “χει ξεπεράσει. Μάλλον του “χει κάνει καλό και το περιβάλλον εργασίας του!
Έχω τη συνέντευξη, χωρίς φωνή. Ελπίζω να ξεκολήσει.
Γράφει ο κ.Π.Παπακωνσταντίνου:
«η Αριστερά πρέπει να αντιτάξουν τη δική τους αλήθεια, προτάσσοντας την αύξηση της παραγωγικότητας και του πλούτου που συσσώρευσε ο εργαζόμενος άνθρωπος και που μετέτρεψε σε βουνά χρεών το κεφάλαιο.»
Σε αυτές τις λίγες γραμμές κρύβεται η αδυναμία της αριστεράς να κατανοήσει τον κόσμο.
Και η κυρίαρχη ελίτ και η αριστερά μιλούν για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, σαν λύση. Προσπαθούν να δώσουν «αυτόματες» λύσεις, που δεν υπάρχουν. Θεολογούν. Θεοποιούν την παραγωγή, την αγορά και την οικονομία. Βάζουν τα δημιουργήματα πάνω από τον δημιουργικά σκεπτόμενο άνθρωπο.
Έχουν την ίδια αφετηρία σκέψης, η οποία υποτιμά το ρόλο και τις δημιουργικές δυνατότητες του ανθρώπου.
Αν δουλέψουμε κι άλλο, αν κάψουμε κι άλλο τον πλανήτη, θα έρθουν καλύτερες μέρες.
Πέρα, από την ορθή επιφύλαξη κάποιων για το τι θα πει κοινωνικοποίηση, θα πω πως καμία αριστερά, δεξιά , μεσαία ή δεν ξέρω τι άλλο ΔΕΝ θα φέρει κάτι καλύτερο, αν αυτό δεν το φέρουν οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ, που αποφασίζουν να συμμετέχουν, να κρίνουν να κρίνονται, να θεσμίζουν την κοινωνία, τα ανθρώπινα πράγματα.
Αν δεν γίνουμε άνθρωποι, δεν υπάρχει προοπτική. Αν δεν σκύψουμε πάνω στο πρόβλημα του διπλανού μας, πάνω από το πρόβλημα του άγνωστου συνάνθρωπου, σαν να είναι δικό μας, σαν να είμαστε φίλοι από παλιά, δεν υπάρχει μέλλον.
Η αριστερά, σήμερα, έχει εκφυλιστεί σε μέρος του συστήματος και τίποτα δεν μπορεί να προσφέρει. ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ.
Αν δεν ήταν, θα είχε καλέσει την κοινωνία να αντισταθεί, όπως την κάλεσε το 42 «σε εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα», όπως την κάλεσε μετά το 67 «σε αντιδικτατορικό αγώνα».
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά χρειάζεται ένα μεγάλο δημοκρατικό και αντιολιγαρχικό μέτωπο πολιτών. Και αφού κανείς δεν «μας προσκαλεί» υπάρχει και η αυτοοργάνωση.
Δημο-κρατία, χωρίς τη συμμετοχή του δήμου δεν μπορεί να υπάρξει. Και αυτό η αριστερά το αποκρύπτει, αφού πιστεύει πως σαν κόμμα τα ξέρει όλα.
[...] στο μέλλον“. Με αφορμή το βιβλίο έδωσε συνέντευξη στο blog αφορμη. Η σύνέντευξη είναι πολύ καλή αφού αναλύει τη σημερινή [...]
θεωρώ σημαντικά αυτά που θέτει ο Odyssey.Το μέτωπο που βάζει και ο ΠΠ, φαντάζει σήμερα αδιανόητο. Οι πολιτικές ηγεσίες της Αριστεράς, αν κρατάνε κάτι σταθερό, είναι η διάθεσή τους για καινούργιες, και πιο βίαιες διασπάσεις του χώρου. Αυτό είναι ένα σαφές μήνυμα προς τους εργαζόμενους ότι είναι αδύνατη η συσπείρωση των δυνάμεων πάνω σε ένα ελάχιστο πρόγραμμα και με ένα κοινό στόχο. Συνεπώς δεν έχετε να περιμένετε καμιά νίκη, καμιά ανατροπή. Το λένε καθαρά και το δείχνουν. Για διαφορετικούς αλλά και κοινούς λόγους το κάθε κόμμα αρνείται έστω και να συνομιλήσει με το άλλο. Το ΚΚΕ είναι μια εταιρία, περιχαρακωμένη ιδεολογικά, και αναπτυσσόμενη καπιταλιστικά μέσω της ΤΥΠΟΕΚΔΟΤΙΚΗΣ. Δίνει εργασία και τροφή σε ένα σύνολο στελεχών, διαχειρίζεται τα μέλη και τους ψηφοφόρους του ως πελάτες, και υπόσχεται ένα σοσιαλισμό τον οποίο δεν περιγράφει, ούτε οικονομικά αλλά κυρίως πολιτικά.
Στο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ το πρόβλημα είναι μάλλον στη σφαίρα της ψυχολογίας. Φαίνεται ότι στο χώρο αυτό μαζεύτηκαν πολλά «γιγαντωμένα» εγώ ( πολλά τίποτα μάλλον) που πιστεύουν ότι το καθένα κατέχει την απόλυτη αλήθεια, ενός ο διπλανός τους το απόλυτο ψέμα.
¨Ολοι πολιτεύονται σαν αστικά κόμματα, αδιαφορούν για τον εργαζόμενο και το περιβάλλον δηλαδή τα θύματα του καπιταλισμού. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία, οι εργαζόμενοι δεν ήταν τόσο μόνοι.
Η Αυτοοργάνωση είναι η μόνη άμυνα που μπορούμε να προτάξουμε στις νέες συνθήκες. Ίσως οι ραγδαίες εξελίξεις που αναμένονται συμπαρασύρουν τους κομματικούς σχηματισμούς της αριστεράς και γίνουν ευκαιρία μιας αναδημιουργίας. Ίσως.
Συνεχιζεται η καλη εργασια βλεπω… Σοφος ο ανθρωπος. Παρακολουθω ανελλιπως. Ευχαριστω
Αν ο κ. Παπακωνσταντίνου είναι το μεγάλο κεφάλαιο της Αριστεράς, τότε μπορούμε όλοι μας να ησυχάσουμε ότι η Αριστερά θα μείνει στο περιθώρειο για το ορατό μέλλον.
Είδα με προσοχή τη συνέντευξη και πιστεύω ότι είναι από τις καλύτερες, συνθετικές αναλύσεις για την οικονομική κρίση σήμερα. Είναι σημαντικό ότι ο Παπακωνσταντίνου καταφέρνει να παρουσιάσει το ζήτημα τόσο στην εσωτερική του, ελληνική διάσταση, όσο και στη διεθνή οικονομική και πολιτική του διάσταση: από το τι έκανε η κυβέρνηση Παπανδρέου μέχρι την ευρωπαϊκή πολιτική και τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις ανάμεσα σε ΗΠΑ, Ευρ Ένωση και Ασία. Και τέλος σκιαγραφεί και το τι θα μπορούσε να είναι μια εναλλακτική πολιτική προοπτική. Ανεξάρτητα από το αν θα συμφωνούσε κανείς σε όλα τα επιμέρους σημεία είναι μια συνέντευξη που αξίζει να αφιερώσει κανείς τα 62 λεπτά που χρειάζονται για να τη δει.
Καλημερα, εκτιμω απεριοριστα την πνευματικη συγκροτηση του Π.Π καθως και την διαλεκτικη του ικανοτητα.Επισης μου δινει την αισθηση ανθρωπου χαμηλου προφιλ χωρις κομπλεξ αναγνωρισημοτητας.
Δεν μπορω ομως παρα να συμφωνησω με τον ΛΕΟ και τον ΟΔΥΣΣΕΑ.σε ολα οσα αναφερουν το να γραψω κατι επι πλεον θα ηταν πλεονασμος.
Ευχαριστω που μπηκες στον κοπο για την τοσο επιμελημενη αναρτηση.
Με αγαπη
Συγχαρητήρια για τις συνεντεύξεις που έχεις πάρει εως τώρα και γι αυτες που θα ρθουν. Κανεις καταπληκτική δουλεία και ο Π.Π είναι πράγματι ένας άνθρωπος με τεράστια αποθέματα γνώσεων και άριστη κριτική ικανότητα. Ο λόγος του όσο και η γραφή του αναδεικνύουν στο απεριόριστο αυτη την ικανότητα. και πάλι συγχαρητήρια για το εργο σου aformi, συνέχισε έτσι!
Φιλελεύθερε,
Φαίνεται πως σ” αρέσει το ολιγαρχικό – τραπεζικό πολίτευμα.
Αποκάτω,
Να κάνεις παρέα με τον φιλελεύθερο.
Ένα κίνημα ή είναι ΔΗΜΟκρατικό ή είναι ΟΛΙΓαρχικό.
ΠΠ κλπ
Όταν τελειώσετε τα μνημόσυνα της αριστεράς, αποφασίστε αν θα συστρατευτείτε, δημιουργώντας με πολλούς άλλους ανθρώπους που δεν θέλουν να αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί, αυτό που λέγεται και είναι δημοκρατία.
(Η «ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων» και το μοντέλο που προτείνετε συγγενεύει με αυτό της Κίνας).
Ας πάψουμε να χωρίζουμε τον κόσμο σε αριστερά και δεξιά, σε εργαζόμενους, άνεργους, εργοδότες κλπ συντεχνίες. Για ανθρώπους ψάχνουμε και δημοκρατία θέλουμε. Με ισότητα και ελευθερία. Εκεί, ο καθένας θα μετρηθεί. Μία ψήφος ο καθένας. Με ανακλητές εκπροσωπήσεις. Και συναποφάσεις.
Έφτασα μέχρι το τέλος της συνέντευξης και το βασικό ζήτημα αμφισβήτησης του συστήματος δεν το άκουσα:
Ενώ διαπιστώνει το παιχνίδι με το δανεισμό των τραπεζών και την παράδοση σε αυτές του χρήματος, δεν λέει κουβέντα μετά.
«Θα εθνικοποιήσουμε τις τράπεζες και στρατηγικούς τομείς της οικονομίας», λέει.
Το χρήμα; Θα παραμείνουμε στη διαδικασία δανεισμού χρήματος από ιδιώτες; Σε πόσο καιρό θα έχουν πάρει πίσω όσα «εθνικοποιήσεις»; Αν το χρήμα το έχει η δημοκρατία και είναι αυτή που θα δανείζει τις τράπεζες ή αυτή που θα το κατευθύνει π.χ. σε αξιοπρεπείς συντάξεις, παραγωγή φαρμάκων, δημόσιας περίθαλψης και παιδείας , δεν χρειάζεται να «κρατικοποιήσεις» κανέναν.
Ο υπαρκτός κομμουνισμός κατέρρευσε εξ ιδίων. Ο υπαρκτός καπιταλισμός , επίσης. Από την εφαρμογή των δικών τους ιδεολογιών.
Αυτό που γεννιέται σήμερα, είναι το κινέζικο σύστημα παραγωγής. Το μίγμα καπιταλισμού – κομμουνισμού. Καπιταλοκομμουνισμός, χωρίς ελευθερία και ισότητα. Χωρίς ανθρώπους. Μόνο με εργαζόμενους, απασχολούμενους και λοιπές ειδικότητες.
Άνθρωποι πουθενά.
Ίσως, γι΄αυτό είναι περιττή η δημοκρατία σε αυτά τα κυρίαρχα ιδεολογικά σχήματα. Δεν χρειάζονται ελεύθερους ανθρώπους αυτά τα συστήματα. Βία και εξουσία θέλουν.
Γι΄ αυτό και δεν πρόκειται τα άκρα να έχουν αποδοχή. Γι΄ αυτό περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε δημοκρατία.
Αν δεν αμφισβητήσουμε το μηχανισμό υπερχρέωσης των λαών και των κρατών σε όλο τον κόσμο, μέσω της ιδιοκτησίας του χρήματος από τους τραπεζίτες, δεν πρόκειται να δουν οι άνθρωποι και η κοινωνία τους άσπρη μέρα. Ούτε στην Ελλάδα, ούτε πουθενά.
ΥΓ. Κανέναν δεν διέψευσε ο Μάης. Πόσο μάλλον τον Καστοριάδη. Άνοιξε το δρόμο στον καταναλωτικό ευδαιμονισμό. Ρίξτε μια ματιά στο πού βρίσκονται σήμερα οι ηγέτες του. Η εμμονή στην διαύγαση της πραγματικότητας, μέσα από ιδεολογικούς φακούς του χτες, που διαψεύδονται διαρκώς, αδικούν τις πρώτες διαπιστώσεις του ομιλητή.
Διάβαστε και κριτικές :
α)για το προτελευταίο βιβλίο του Π.Παπακωνσταντίνου «Το χρυσό παραπέτασμα. Η γέννηση του ολοκληρωτικού καπιταλισμού» :
http://www.anasyntaxi.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=148&Itemid=33
http://www.anasyntaxi.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=219&Itemid=33
β)για το σύνθημα της αναδιαπραγμάτευσης και την περίπτωση της Αργεντινής :
http://www.anasyntaxi.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=495&Itemid=33
τα λινκς ειναι αντιγραφή από το site της κο.ανασυνταξη όπως μπορει να δει ο καθένας.
διάβασα και το βιβλίο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου χθες, και πρέπει να πω ότι τον αδικείτε λιγάκι οι αποπάνω κάνοντας επιμέρους την κριτική σας χωρίς να έχετε δει ολόκληρες τις απόψεις του. Όλο το πρώτο κομμάτι που εξηγεί την τρέχουσα φάση της καπιταλιστικής κρίσης είναι πραγματικά πολύ καλό, και γραμμένο μ” ένα τρόπο που πολύς κόσμος μπορεί να καταλάβει – ένα εκλαϊκευμένο, πολιτικό κείμενο, πολύ χρήσιμο σήμερα και στις μέρες που έρχονται.
Για να φτάσει να μιλήσει για την ανάγκη μετώπου σήμερα, περνά από την κριτική του «υπαρκτού» και του τρόπου που λειτούργησαν τα αριστερά και κομμουνιστικά κόμματα στις χώρες του «υπαρκτού», στη δυτική Ευρώπη και τα δικά μας εδώ. Κι αυτή η κριτική έχει πολλά εύστοχα σημεία. Λαμβάνω υπόψη μου εδώ ότι είναι δύσκολο για έναν άνθρωπο που συμμετέχει σ” αυτού του είδους την πολιτική δραστηριότητα να την κρίνει και να την απορρίψει – είναι σαν να παραδέχεται ότι κάνει λάθος κατ” εξακολούθηση. Είναι θαρραλέα η αποδοχή των πλανών του παρελθόντος κι αυτό το προσμετρώ στα θετικά του Παπακωνσταντίνου.
Περιγράφοντας το μέτωπο, βάζει μια σειρά άμεσων διεκδικήσεων, δεν με πείθει όμως στο σύνολο. Δεν διαφωνώ στις άμεσες διεκδικήσεις, αντιθέτως εγώ είμαι και λίγο πιο ρεφορμιστής από τον σ. Πέτρο, όμως ένα κομμάτι της κριτικής που κάνουν οι αποπάνω έχει βάση.
Το κλείσιμο του βιβλίου, όμως, δίνει τις πραγματικές διαστάσεις της σκέψεις του Παπακωνσταντίνου, κι αυτό είναι σημαντικό στις σημερινές συνθήκες. Ο σ. Πέτρος δηλώνει στις τελευταίες σελίδες ότι, κατά τη γνώμη του, η γενιά του δεν θα προλάβει να δει αυτόν τον καλύτερο κόσμο που θα ήθελε – πρέπει, όμως, λέει, «να πάρουμε τα πράγματα από τη μέση» (και όχι από την αρχή) και να προχωρήσουμε όσο μπορούμε την κομμουνιστική υπόθεση. Κι αυτό σημαίνει ένα ευρύ μέτωπο με το λαό και για το λαό, χωρίς πολλές πρωτοπορίες και θεωρησιακά αναχώματα (διατύπωση δική μου, για να μην παρεξηγούμαι).
Βρίσκω τη στάση του ρεαλιστική και τίμια. Τις όποιες διαφωνίες μου θα τις ανέπτυσσα σ” αυτή τη βάση. Θεωρώ σκόπιμο να διαβάσουμε όλοι το βιβλίο αυτό, όχι ως ιερό κείμενο (δεν επιδιώκει κάτι τέτοιο), αλλά σαν ένα μίνιμουμ.
Νομίζω ότι τις τελευταίες βδομάδες διαμορφώνεται ένας κοινός προβληματισμός μεταξύ αριστερών ανθρώπων (και μελών οργανώσεων) που βλέπουν ότι το σήμερα θα καθορίσει το αύριο και πως οι «αυτοματισμοί» της οργάνωσης δεν περνάνε πια. Μπορεί πάλι να ακούω μόνο αυτά που μου κάνουν.
Είναι πάντως γεγονός ότι στη σύγχρονη ιστορία αυτής της χώρας, οι δυο περιπτώσεις που η αριστερά διαμόρφωσε την ατζέντα και προσπάθησε να προχωρήσει τα πράγματα ήταν εκείνες στις οποίες διαμόρφωσε ευρύτερες κοινωνικές πλειοψηφίες διότι η ίδια η δράση αντιμετώπιζε τα έντονα προβλήματα. Αναφέρομαι φυσικά αφενός στο ΕΑΜικό κίνημα της αντίστασης στη γερμανική κατοχή και αφετέρου στην άνοιξη της ΕΔΑ κόντρα στο δεξιό κράτος. Δεν είναι τυχαίος ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε αυτή η δημιουργική έκρηξη της ελληνικής κοινωνίας και στις δύο περιπτώσεις.
Νομίζω ότι θα έπρεπε ν” αντλούμε από αυτή την εμπειρία σήμερα και στις μέρες που έρχονται.
Ορίστε και μια κριτική Πάνου Γκαργκάνα για το τελευταίο βιβλίο του Παπακωνσταντίνου:
Βιβλιοκριτική – Πέτρος Παπακωνσταντίνου Επιστροφή στο μέλλον. Η κρίση του υπαρκτού καπιταλισμού και η Αριστερά
http://www.sek-ist.gr/SAK/home.php?article_ID=175
Y.Σ: Αν μπορούσες να πάρεις συνέντευξη απο τον Πάνο Γκαργκάνα, θα ταν το κάτι άλλο. Ο λόγος αυτου του ανθρώπου είναι τόσο εξαιρετικός και ευφυέστατος.
Εισήγηση του στο «Μαρξισμός 2010″:
1o μέρος
http://www.youtube.com/user/marxismoswebtv#p/a/971BC05E317E0172/0/ozKqywYoyqM
2ο μέρος
http://www.youtube.com/user/marxismoswebtv#p/a/971BC05E317E0172/1/Xu_SZF2zmJg
Simfono me ton papakonstantinou Kai tha eprepe na proxorisei o dialogos stin antisistimiki aristera Gia eniaio polo
Θα ηθελα να γνωρίζω τις απόψεις του Πέτρου Παπακωνσταντίνου περί της εθνικης ανεξαρτησίας της Ελλάδας, ώστε να καταλάβουμε γιατι δεν αποτελεί το θέμα αυτό μέρος των προτάσεών του για τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό και της ελληνικής κοινωνίας. Εκτός και εάν έχει αποδεχτεί ότι δεν υπάρχει πλέον κανένας κίνδυνος διχοτόμισης της Θράκης όσο εκείνος θα προτάσσει την αναγκαιότητα δημιουργίας νέας ηγεσίας της…αριστεράς.
Μπράβο αδέλφια!
Επιτέλους! Συγκροτημένος λόγος.
I ragni mi hanno stancato.
[...] κρίσης 2010 από τον Π. Παπακωνσταντίνου στο ιστολόγιο Αφορμή. Η συζήτηση στο ιστολόγιο, ενδιάφερουσα. Αντιγράφω από [...]
Κατ’αρχήν συμφωνώ με όσα λέει ο Παπακωνσταντίνου και με τα συμπεράσματα στα οποία
καταλήγει και στις προτάσεις του, αν και κάποιοι βάζουν πάλι ζήτημα ιδεολογικής καθαρότητας
ξεχνώντας πως το ΕΑΜ, η μόνη σοβαρή προσπάθεια της αριστεράς στην Ελλάδα να ηγεμονεύσει
και μάλιστα πετυχημένα είχε αυτά τα χαρακτηριστικά που στο τέλος θέτει ο Παπακω/νου.
Σ΄αυτήν την λαίλαπα δεν θα περνάς το διπλανό σου από τεστ μαρξιστικής επάρκειας για να πορευτείς μαζί του.Δυστυχώς η αριστερά με τα χαρακτηριστικά που περιγράφει- πάλι σωστά-
ο Ππκων/νου δείχνει αδύναμη να ανταποκριθεί στις ανάγκες των καιρών.Το ΚΚΕ βλέπει στην κρίση
μια καλή ευκαιρία ανασυγκρότησης και ανάδειξής του σαν την μόνη αξιόπιστη δύναμη στα αριστερά του πασοκ χωρίς να αμφισβητεί το σύστημα στην πράξη και αποτελώντας τελικά μαξιλάρι για το σύστημα και εμπόδιο στη ριζοσπαστικοποίηση μεγάλων κομματιών εργαζομένων.Η κεντρική ιδέα γύρο από την οποία κινείται είναι»ότι ωφελεί το κόμμα ,ωφελεί και το κίνημα» ενώ θα΄πρεπε να είναι
ακριβώς το αντίθετο.Ο ΣΥΡΙΖΑ θυμίζει κάποιον που πατάει σε δυο βάρκες και αρνείται να διαλέξει μία,το αποτέλεσμα θα το δείξει η νεκροψία.Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ – ελπιδοφόρα κίνηση- αδυνατεί κι αυτή να συνδεθεί με τρόπο καθοριστικό με πλατιά κομμάτια εργαζομένων,και τα υπόλοιπα μαγαζιά είναι ακριβώς αυτό.Μαγαζιά.Μόνη ελπίδα είναι ο κόσμος, που όπου κι αν βρίσκεται πολιτικά,
ακριβώς επειδή τα χτυπήματα που δέχεται είναι πρωτόγνωρα και χωρίς προηγούμενο,κι απ΄ότι φαίνεται και χωρίς τέλος,θα επιβάλλει σε ηγεσίες και σχηματισμούς αλλαγή πλεύσης.
Ακούγοντας τη εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη έχω πατήσει «παύση» μετά το σημείο υποτίμησης του νομίσματος. Δεν καταλαβαίνω το εξής, και θα χαρώ αν κάποιος μπορεί να απαντήσει: Επιστροφή της δραχμής και υποτίμησή της κατά 40% δεδομένου ότι μεγάλος όγκος των δανείων μας έχει συναφθεί σε ευρώ δεν έχει ουσιαστικά ως αποτέλεσμα την ακύρωση τυχόν οφέλους που μπορεί να έχει προκύψει από επαναδιαπραγμάτευση του χρέους; Με απλά λόγια, θα αυξήση το χρέος μας κατά 40%; Ευχαριστώ
Η συνέντευξη είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα..
Σας παραθέτω ακόμα μια συνέντευξη που αν και κινείται σε λίγο διαφορετικό υποβαθρο είναι κατά την άποψη μου ενωτική και βαθιά ανθρώπινη
Η επαναστατική αλλαγή ίσως είναι πρωτευόντως ατομική. Οι καιροί θα δείξουν..
http://www.asante.gr/2009-08-28-13-54-43/12-2009-02-11-18-29-34/946-sotiris-papadopoulos-salvador-sango.html#comments
[...] με μεγάλη ευχαρίστηση γιατί πάντα έχουν καλές ιδέες. Εδώ μπορείτε να δείτε μια συνέντευξη που έδωσε στο blog με [...]
Πολύ καλή ανάλυση
Όμως, θα ήταν (ελπίζω) πιο πειστική αν έκανε διάλογο με έναν επιφανή αστό οικονομολόγο.
Στην κρίση που βρισκόμαστε, δεν αρκούν οι μονόλογοι
Πρέπει να δούμε αν οι αριστερές ιδέες μπορούν να στριμώξουν όσους στηρίζουν το σύστημα και να γινουν αποδεκτές.
Ξέρετε πόσοι αριστεροί λένε : καλά τα λέει, αλλά γινονται;
Η αριστερά χρειάζεται εξοντωτικό διάλογο με τον αντίπαλο για να γίνει πειστική και να μπορέσει να εμπλουτίσει το οπλοστάσιό της και να πείσει, ακόμα και, τους φίλους της, που βρίσκονται μεταξύ σφύρας και άκμονος.