Εκτυπώστε το
Η έλευση του κινεζικού αιώνα είναι αναπόφευκτη;
Η Κίνα αποτελεί σήμερα μια από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου ο νεοφιλελευθερισμός μπορεί να κομπάζει για τις «επιτυχίες του καπιταλισμού». Πριν τριάντα χρόνια η οικονομία της αναπτυσσόταν με μικρότερο ρυθμό απ’ ότι ο πληθυσμός της ενώ η συνεισφορά της στο παγκόσμιο εμπόριο ήταν λιγότερο από 1%. Σε αντίθεση με το παρελθόν, φέτος η Κίνα ξεπέρασε τη Γερμανία ως ο μεγαλύτερος παγκόσμιος εξαγωγέας και η οικονομία της εξακολουθεί να αναπτύσσεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς παρά την παγκόσμια οικονομική ύφεση. Υπάρχουν μάλιστα αρκετοί που προβλέπουν ότι (σε κάποιες δεκαετίες) η Κίνα θα ξεπεράσει τις ΗΠΑ σε οικονομική και πολιτική ισχύ.
Οι νεοφιλελεύθεροι ισχυρίζονται ότι η επιτυχία της Κίνας ήταν το αποτέλεσμα των ιδιωτικοποιήσεων που πραγματοποιήθηκαν πριν 30 χρόνια, και επιπλέον, ότι από τότε υπάρχει μια συνεχείς αδιατάρακτη οικονομική επέκταση.
Στο άρθρο που ακολουθεί θα υποστηρίξω ότι και οι δυο ισχυρισμοί είναι απολύτως ψευδείς.
Το 1978 άρχισαν οι μεταρρυθμίσεις του καθεστώτος. Τότε ουσιαστικά ιδιωτικοποιήθηκε η γη και δόθηκαν στους αγρότες κίνητρα να παράγουν πιο εντατικά. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία αγροτικών επιχειρήσεων, πρώτα για καταναλωτικά προϊόντα και αργότερα για εξαγωγές.
Ο σκοπός των μεταρρυθμίσεων ήταν να μπει στην παραγωγική διαδικασία το «αδρανών δυναμικό» που υπήρχε στην οικονομία (στην προκειμένη περίπτωση η γη και οι αγρότες) με σκοπό την πιο αποτελεσματική οικονομική λειτουργία μέσω της εντατικοποίησης της εργασίας των αγροτών που έπρεπε να δουλεύουν πιο σκληρά για να κερδίσουν από το πλεόνασμα της παραγωγής τους. Αυτό πράγματι οδήγησε σε αύξηση της παραγωγής, αλλά ταυτόχρονα στο χειρότερο πληθωρισμό από το 1949. Επιπλέον, οι αντιθέσεις ανάμεσα στη μειοψηφία του καρπώθηκε τα οφέλη και στη πλειοψηφία που πήρε ψίχουλα οδήγησε σε όξυνση των ταξικών αντιθέσεων. Το αποτέλεσμα ήταν η εμφάνιση τόσο του οικονομικού κύκλου (στα 1988 η οικονομία γνώρισε ύφεση) όσο και πολιτικών διεκδικήσεων με αποκορύφωση τα γεγονότα στην Πλατεία Τιενανμέν το 1989, το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην Κίνα από τη δεκαετία του 1920.
Όταν η οικονομία οδηγήθηκε ξανά σε άνοδο στις αρχές της δεκαετίας του 1990 το οικονομικό μοντέλο άλλαξε: τώρα η ανάπτυξη γινόταν κυρίως χάρις στον προσανατολισμό στις εξαγωγές και ήταν χωρικά εντοπισμένη στην περιοχή της νοτιο-ανατολικής ακτογραμμής της Κίνας. Τα εξαγώγιμα προϊόντα ήταν κυρίως καταναλωτικά αγαθά και ηλεκτρονικά προϊόντα με κατεύθυνση προς τις ΗΠΑ. Η ανάπτυξη αυτή έγινε δυνατή χάρις τον υψηλό βαθμό των ξένων επενδύσεων και των δεκάδων εκατομμυρίων των εργατών που μετανάστευαν στις παράκτιες πόλεις από τις επαρχίες της χώρας. Η όλη διαδικασία οδήγησε επιπλέον στην εξάρτηση της Κίνας από την εισαγωγή εξαρτημάτων από χώρες της Νοτιο-ανατολικής Ασίας (κυρίως της Ιαπωνίας) και πρώτων υλών και πετρελαίου (από την Λατινική Αμερική και την Αφρική).
Ήδη πριν την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, γινόταν ολοένα και πιο φανερό, ότι αυτό το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης δεν μπορούσε να συνεχιστεί για πολύ ακόμα. Σχεδόν αποκλειστικά στηριζόταν στη υπόθεση ότι οι ΗΠΑ θα συνέχιζαν να καταναλώνουν την ολοένα και μεγαλύτερη κινεζική εξαγωγική παραγωγή πράγμα που ασφαλώς είναι οικονομικά και μαθηματικά αδύνατη.
Ο κρατικός έλεγχος
Αν και η γη έχει ιδιωτικοποιηθεί δεν συμβαίνει το ίδιο και με τη βιομηχανία. Οι αγροτικές επιχειρήσεις που άνθησαν τη δεκαετία του 1980 ήσαν υπό τον έλεγχο των τοπικών κυβερνήσεων ενώ ακόμα και με τη μετέπειτα εισβολή του ξένου κεφαλαίου, το κράτος εξακολουθεί να έχει αποφασιστικό έλεγχο των πλέον σημαντικών τομέων της κινεζικής οικονομίας.
Ενώ είναι αληθές ότι η οικονομία λειτουργεί με βάση της αρχές της «ελεύθερης αγοράς», εντούτοις ο κρατικός έλεγχος είναι μεγαλύτερος από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία πράγμα που έδωσε τη δυνατότητα στην Κίνα να διαχειριστεί τις οικονομικές κρίσεις καλύτερα από τους ανταγωνιστές της, όπως συνέβη στην Ασιατική κρίση του 1997 και στο σκάσιμο της φούσκας των εταιριών υψηλής τεχνολογίας το 2001 («dotcom» bubble).
Η Παγκόσμια Τράπεζα σε μελέτη της το 2001 έγραφε για τις επιχειρήσεις του κινεζικού χρηματιστηρίου:
«Με μια πρώτη ματιά εμφανίζεται ότι το κράτος δεν ελέγχει το 90% των επιχειρήσεων. Ωστόσο, όταν ληφθεί υπ’ όψιν ο λαβύρινθος της κατοχής των μετοχών, αποκαλύπτεται το εντελώς αντίθετο: το κράτος έχει τον de facto έλεγχο του 84% των εισηγμένων εταιρειών».[1]
Η κινεζική εξαγωγική βιομηχανία υπέφερε πολύ από την κρίση του 2008, με πάνω από 20 εκατομμύρια εργάτες να χάνουν τη δουλειά τους και μια στις επτά εταιρείες να περικόπτουν την παραγωγή τους. Παρ’ όλα αυτά η οικονομία της Κίνας συνέχισε να αναπτύσσεται. Ο λόγος ήταν η κρατική παρέμβαση. Σύμφωνα με την Παγκόσμια τράπεζα οι κρατικές επενδύσεις το 2009 ήταν 50% υψηλότερες από το 2007.[2]
Ωστόσο η Παγκόσμια Τράπεζα αμφιβάλει κατά πόσο η Κίνα μπορεί να διαφοροποιείται διαρκώς από την παγκόσμια ανάπτυξη με δεδομένο την εξάρτησή της από την παγκόσμια αγορά. Το 70% της παγκόσμιας παραγωγής μηχανημάτων φωτοαντιγράφων, το 70% των motherboards, το 55% των DVD, το 30% των προσωπικών υπολογιστών, το 25% των τηλεοράσεων και το 20% των στερεοφωνικών αυτοκινήτου (για να αναφέρουμε μόνο μερικά από τα προϊόντα) κατασκευάζονται στην Κίνα συνήθως από no-name εταιρείες.[3]
Η εξάρτηση λοιπόν της χώρας από τις εξαγωγές είναι εξαιρετικά μεγάλη και η εσωτερική ιδιωτική κατανάλωση πολύ μικρή για να την αντισταθμίσει. Τη δεκαετία του 1980 η ιδιωτική κατανάλωση στην Κίνα αφορούσε πάνω από το 50% του ΑΕΠ, το 2005 είχε πέσει στο 38% που είναι και το μικρότερο όλων των μεγάλων οικονομιών του πλανήτη (για σύγκριση το ποσοστό αυτό για τις ΗΠΑ είναι 71%). Η Κινεζική Στατιστική Υπηρεσία υπολογίζει ότι μόνο το 5% του πληθυσμού ανήκει στη μεσαία τάξη και μπορεί να καταναλώνει με δυτικά πρότυπα (κάπου 60 εκατομμύρια). Δεν εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός ότι οι εξαγωγές συμβάλλουν κατά 74% στην οικονομική ανάπτυξη της Κίνας (στοιχεία του 2002).
Για να αυξηθούν τα καταναλωτικά προϊόντα που αγοράζουν τα νοικοκυριά θα πρέπει να αποκατασταθούν οι κρατικές κοινωνικές δαπάνες στο μίνιμουμ επίπεδο που ήταν το 1978. Σήμερα σχεδόν όλες οι υπηρεσίες υγείας και φροντίδας των παιδιών χρηματοδοτούνται ιδιωτικά και αυτός είναι ο λόγος που το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών είναι αναγκαστικά υψηλό.
Τα τελευταία χρόνια οι κρατικές κοινωνικές δαπάνες έχουν πράγματι αυξηθεί. Ωστόσο οι ανάγκες είναι πολλαπλάσιες. Αρκεί να αναφερθεί ότι η οικολογική καταστροφή που έχει προκληθεί στη χώρα είναι τεράστια και έχει χαρακτηρισθεί ως «οικολογική αυτοκτονία». Οι παγετώνες στο Θιβέτ υποχωρούν με μεγάλους ρυθμούς με αποτέλεσμα να υπάρχουν ελλείψεις νερού σε όλα τα κύρια ποτάμια της χώρας. Οι επενδύσεις που χρειάζονται σε αρδευτικά έργα υπολείπονται κατά πολύ των αναγκών.
Η ανάδυση της κινεζικής υπερδύναμης
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάδυση της Κίνας σαν μεγάλης παγκόσμιας δύναμης είναι ήδη γεγονός. Η Κίνα έχει μετατραπεί σε μεγάλο παγκόσμιο επενδυτή και μια μεγάλη αγορά για εξαγωγές από χώρες της Νοτιανατολικής Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Αυτό έχει οδηγήσει στην αύξηση της πολιτικής επιρροής της χώρας με κάποιες κυβερνήσεις να χρησιμοποιούν την Κίνα ως αντίβαρο στις ΗΠΑ (η Βενεζουέλα του Ούγκο Τσάβες, το Ιράν κ.α.). Για πολλούς στην αριστερά αυτή η εξέλιξη είναι καλοδεχούμενη γιατί περιορίζει την ηγεμονία των ΗΠΑ.
Ωστόσο αυτή η άποψη αγνοεί το γεγονός ότι παρά τις αντιθέσεις μεταξύ Κίνας-ΗΠΑ, η συνεργασία μεταξύ τους σε κρίσιμα ζητήματα είναι σχεδόν πλήρης. Η Κίνα υποστήριξε την εισβολή στο Αφγανιστάν ενώ συνεργάζεται με τις ΗΠΑ στον έλεγχο των πυρηνικών της Βόρειας Κορέας. Η Κίνα είναι μέλος της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και σε κανένα από αυτά δεν προσπαθεί να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας τους. Η οικονομία των ΗΠΑ είναι κρίσιμης σημασίας για την Κίνα, τόσο ως αγορά για τα κινεζικά προϊόντα όσο και για επενδυτικές ευκαιρίες για το βουνό δολαρίων που έχει συσσωρεύσει η χώρα.
Η Κίνα δεν επιζητά να υποκαταστήσει τις ΗΠΑ ως παγκόσμια δύναμη, αλλά να καταλάβει μια θέση για τα δικά της συμφέροντα σ’ έναν κόσμο που ηγεμονεύεται από τις ΗΠΑ. Αντί η Κίνα να είναι ένα ανάχωμα στον ιμπεριαλισμό, μετατρέπεται η ίδια σε μεγάλη ιμπεριαλιστική δύναμη. Η αντιπαλότητά της με τις ΗΠΑ δεν έχει να κάνει με ένα διαφορετικό οικονομικό ή πολιτικό παγκόσμιο σύστημα αλλά με τη διαχείριση και τον καταμερισμό εξουσίας στο υπάρχων παγκόσμιο σύστημα. Χειρότερα, όπου το καθεστώς της Κίνας υποστηρίζει καθεστώτα που έχουν έρθει σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ, αυτά τα καθεστώτα συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πλέον βάρβαρα και δικτατορικά του Πλανήτη (Βόρεια Κορέα, Σουδάν, Ζιμπάμπουε).
Η μετατροπή σε οικονομική υπερδύναμη
Έχει χυθεί υπερβολικά πολύ μελάνι στην πρόβλεψη ότι η Κίνα θα ξεπεράσει οικονομικά σε μερικές δεκαετίες τις ΗΠΑ…
Κατ’ αρχάς δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή η πρόβλεψη στηρίζεται σε μια στατιστική προβολή. Δηλαδή προϋποθέτει ότι οι ΗΠΑ (και οι άλλες αναπτυγμένες δυτικές χώρες) θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται και για τις επόμενες δεκαετίες με αναιμικούς ρυθμούς (1-3%) και η Κίνα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με 10% το χρόνο. Υπόθεση που η ιστορία του καπιταλισμού δεν υποστηρίζει. Αν Οι ΗΠΑ και οι άλλες αναπτυγμένες δυτικές χώρες αρχίσουν να αναπτύσσονται με μεγαλύτερους ρυθμούς και η Κίνα με μικρότερους, τότε η ημερομηνία που η Κίνα θα φτάσει τις ΗΠΑ πηγαίνει ακόμα μερικές δεκαετίες προς το μέλλον. Στην πολιτική και οικονομική ιστορία του καπιταλισμού «μερικές δεκαετίες» είναι ένας εξαιρετικά μεγάλος χρόνος. Να θυμηθούμε τον προηγούμενο «κίτρινο πυρετό», τον φόβο για τον «ιαπωνικό γίγαντα». Τις δεκαετίες του 1970 και 1980 ήταν κοινός τόπος σε εφημερίδες και περιοδικά ότι η Ιαπωνία θα ξεπεράσει τις ΗΠΑ σε 10-20 χρόνια και θα γίνει η «νέα υπερδύναμη του πλανήτη». Τη δεκαετία του 1990 η χώρα που επί δεκαετίες ήταν πρότυπο (το «ιαπωνικό θαύμα» κλπ), έγινε ο ορισμός του αποτυχημένου κράτους…
Ήδη η τωρινή παγκόσμια οικονομική κρίση έχει αφήσει έντονα τα σημάδια της στην κινεζική οικονομία:
«Η αλήθεια είναι ότι η κρίση μετέτρεψε την Κίνα σε εισαγωγική χώρα.
[…]
Χρόνια τώρα η Ουάσιγκτον παραπονείται ότι το Πεκίνο διατηρεί υποτιμημένο το νόμισμά του για να μην πληγεί η ανταγωνιστικότητα των κινεζικών προϊόντων στην αμερικανική αγορά. Από την άλλη πλευρά, το Πεκίνο κατηγορεί την Ουάσιγκτον ότι πράττει ακριβώς το ίδιο σε μια περίοδο που το κινεζικό εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ συρρικνώνεται θεαματικά.
Συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας με το σύνολο των εμπορικών εταίρων της (με τον υπόλοιπο κόσμο δηλαδή) κατέρρευσε στα 7,6 δισ. δολάρια έπειτα από μια πτώση κατά 34% που σημείωσε πέρυσι. Έναντι των ΗΠΑ το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας είχε διαμορφωθεί τον Ιανουάριο στα 37,2 δισ. δολάρια, ενώ τον Αύγουστο του 2006 είχε φθάσει στο επίπεδο ρεκόρ των 67,8 δισ. δολαρίων. Το Πεκίνο θεωρεί πλέον ότι και οι ΗΠΑ παίζουν το χαρτί του υποτιμημένου νομίσματος για να τονώσουν τις εξαγωγές τους. Οι Κινέζοι ωστόσο δεν ανησυχούν τόσο για το εμπορικό ισοζύγιό τους με τις ΗΠΑ όσο για το γεγονός ότι απαξιώνονται οι επενδύσεις τους σε αμερικανικά ομόλογα. Διότι ένα φθηνότερο δολάριο ισοδυναμεί με εξαγωγή του αμερικανικού χρέους σε χώρες όπως η Κίνα ή η Ιαπωνία, που αποτελούν παραδοσιακούς πελάτες της αμερικανικής κυβέρνησης σε κάθε έκδοση ομολόγων που κάνει. Επιπλέον, η Κίνα διατηρεί σε δολάρια το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγματικών της διαθεσίμων. Σύμφωνα με στοιχεία του Βloomberg, τα συνολικά συναλλαγματικά διαθέσιμα της Κίνας σε αμερικανικό νόμισμα φθάνουν στο επίπεδο ρεκόρ των 2,4 τρισ. δολαρίων. Και η αξία των αμερικανικών ομολόγων που έχει το Πεκίνο στα θησαυροφυλάκιά του υπολογίζεται στα 889 δισ. δολάρια».[4]
Τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια αναμένεται να αγγίξει το έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου στην Κίνα τον μήνα Μάρτιο για πρώτη φορά τα τελευταία έξη χρόνια.[5]
Επιπλέον, η υπόθεση ότι η Κίνα θα ξεπεράσει τις ΗΠΑ κάποια στιγμή στο μέλλον, προϋποθέτει ότι το καθεστώς στις επόμενες δεκαετίες θα επιβιώσει, θα μπορεί με τον ίδιο δικτατορικό τρόπο να κρατά τους μισθούς περίπου στα σημερινά επίπεδα και να απαγορεύει τα ελεύθερα συνδικάτα. Ούτε αυτή η υπόθεση έχει στέρεα βάση…
Πάντως οι οργανικοί διανοούμενοι των ΗΠΑ, τα think tank του, δεν μοιάζουν να ανησυχούν με τις θεωρίες περί υποσκελισμού των ΗΠΑ από μια μελλοντική Κίνα. Σύμφωνα με τον Zbigniew Brzezinski (Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι):
«[…] κάθε άλλο παρά είναι σίγουρο ότι τα εκρηκτικά ποσοστά οικονομικής μεγέθυνσης της Κίνας μπορούν να διατηρηθούν τις επόμενες δύο δεκαετίες. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η οικονομική επιβράδυνση και αυτή από μόνη της καθιστά αναξιόπιστη τη συμβατική πρόγνωση. Πράγματι, για να διατηρηθούν αυτά τα ποσοστά σε μακρόχρονη ιστορική περίοδο, θα απαιτούνταν ένας ασυνήθιστα ευτυχής συνδυασμός αποτελεσματικής εθνικής ηγεσίας, πολιτικής ηρεμίας, εσωτερικής κοινωνικής πειθαρχίας, υψηλών ποσοστών αποταμιεύσεων, συνέχισης της πολύ υψηλής εισροής ξένων επενδύσεων και περιφερειακής σταθερότητας. Ο παρατεταμένος συνδυασμός όλων αυτών των θετικών παραγόντων είναι προβληματικός.
[…]
[…] υπάρχει ένας τρίτος λόγος που οδηγεί στο σκεπτικισμό όσον αφορά την προοπτική να αναδειχτεί η Κίνα, στην περίοδο των επόμενων είκοσι χρόνων περίπου, σε πραγματικά μεγάλη -και για μερικούς Αμερικάνους, ήδη απειλητική- παγκόσμια δύναμη. Ακόμη και αν η Κίνα αποφύγει σοβαρές πολιτικές εκρήξεις, ακόμη και αν καταφέρει να διατηρήσει τα εξαιρετικά υψηλά ποσοστά οικονομικής μεγέθυνσης επί ένα τέταρτο του αιώνα -που και τα δυο είναι μεγάλα «αν»- η Κίνα θα εξακολουθήσει να είναι σχετικά πολύ φτωχή. Ακόμη και αν το ΑΕΠ της Κίνας τριπλασιαζόταν, ο πληθυσμός της θα παρέμενε στις χαμηλότερες βαθμίδες των εθνών του κόσμου ως προς το κατά κεφαλήν εισόδημα, για να μην αναφέρουμε την πραγματική φτώχεια σημαντικής μερίδας του λαού της. Η συγκριτική κατά άτομο πρόσβαση σε τηλέφωνα, αυτοκίνητα και ηλεκτρονικούς υπολογιστές, για να μη μιλήσουμε για τα καταναλωτικά αγαθά, θα ήταν πολύ χαμηλή.
Για να συνοψίσουμε: Ακόμη και το 2020, είναι εντελές απίθανο, και υπό τις καλύτερες περιστάσεις, να μπορέσει η Κίνα να γίνει πραγματικά ανταγωνιστική ως προς τις βασικές διαστάσεις που χαρακτηρίζουν μια παγκόσμια δύναμη. Εντούτοις, η Κίνα βρίσκεται πράγματι στη διαδικασία να γίνει η υπερέχουσα περιφερειακή δύναμη στην Ανατολική Ασία. Ήδη κυριαρχεί γεωπολιτικά στην ηπειρωτική Ανατολική Ασία. Η στρατιωτική και οικονομική δύναμη της υπερέχει κατά πολύ εκείνης των άμεσων γειτόνων της, με εξαίρεση την Ινδία. Επομένως, είναι εντελώς φυσικό η Κίνα να επιβεβαιώνεται όλο και περισσότερο περιφερειακά, σύμφωνα με τις επιταγές της ιστορίας, της γεωγραφίας και της οικονομίας της».[6]
Η αντίσταση από τα κάτω
Οι μεγάλες οικονομικές αλλαγές επέφεραν και μεγάλες κοινωνικές αλλαγές στην Κίνα. Η βασικότερη είναι η ύπαρξη γιγαντιαίων ανισοτήτων και η έκρηξη των κοινωνικών αγώνων σε έκταση που είχε να δει η χώρα από τη δεκαετία του 1920.
Αν και σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού είδε το βιοτικό του επίπεδο να βελτιώνεται σε σχέση με πριν το 1978, ωστόσο η ζωή των εργαζομένων και των αγροτών έγινε πολύ πιο επισφαλής ενώ οι κομματικοί και κρατικοί αξιωματούχοι πλούτισαν σε σκανδαλώδη έκταση.
Η οικονομική ανάπτυξη έχει προκαλέσει τεράστιες ανισότητες. Το 2005 το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατέχει το 45% του ατομικού πλούτου της χώρας ενώ το φτωχότερο 10% κατέχει μόλις το 1,4%. Η Παγκόσμια Τράπεζα υπολογίζει ότι 240 εκατομμύρια άνθρωποι, ένας στους έξη του πληθυσμού, ζει με λιγότερο από ένα δολάριο τη μέρα. Άλλες μελέτες υπολογίζουν ότι 800 εκατομμύρια αγρότες έχουν πολύ παρόμοιο επίπεδο εισοδήματος. Κάπου 100 εκατομμύρια αγρότες αναζητούν κάθε χρόνο κάποια περιστασιακή εργασία στις πόλεις ανταγωνιζόμενοι με τα 30 εκατομμύρια των ανέργων των πόλεων. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι πολύ χαμηλό, μόλις στα 127 δολάρια, λίγο πάνω από εκείνο της Ουκρανίας.[7]
Η εκρηκτική ανάπτυξη των κοινωνικών αντιθέσεων επέφεραν και την όξυνση των ταξικών αγώνων. Στη δεκαετία του 1990 είχαμε μαζικές διαδηλώσεις αγροτών στη νότια και κεντρική Κίνα που διαμαρτύρονταν για τη διαφθορά και τους παράνομους φόρους που επέβαλλαν τοπικές κυβερνήσεις. Στα τέλη της ίδιας δεκαετίας, την ίδια ταχτική ακολούθησαν εργάτες που απολύονταν από επιχειρήσεις «λόγω εκσυγχρονισμού». Πολλές από αυτές τις διαμαρτυρίες έλαβαν την έκταση σχεδόν εξέγερσης.
Μετά το 2002 έχουμε λιγότερες εξεγέρσεις, τόσο στην ύπαιθρό όσο και στις πόλεις, πράγμα που οφείλεται σε παραχωρήσεις που έκανε το καθεστώς. Ωστόσο, σύμφωνα με κυβερνητικές αναφορές υπήρξαν περί τα 58.000 «μαζικά επεισόδια» στους πρώτους τρεις μήνες του 2009, σχεδόν διπλάσια πα’ ότι το 2008. Τα «επεισόδια» αυτά συμπεριλαμβάνουν απεργίες αλλά και αυξανόμενο αριθμό επιθέσεων σε αστυνομικά τμήματα. Τον Ιούνη 2009 χιλιάδες διαδηλωτές συγκρούονταν με την αστυνομία μετά από μια δολοφονία στην πόλη Shishou.[8] Στα κινήματα αντίστασης θα πρέπει να προστεθούν και τα κινήματα των εθνικών μειονοτήτων (όπως των Ουϊγούρων και του Θιβέτ).[9]
Συνοπτικά, το «μέλλον του κινεζικού δράκου» είναι τόσο αβέβαιο όσο λαμπρό φαίνεται το παρόν του. Οι οικονομικές (διεθνείς και εσωτερικές) και ταξικές αντιθέσεις που θα πρέπει να υπερβεί το καθεστώς είναι πολλές, καθιστώντας τον δρόμο προς το θρόνο της «νέας οικονομικής και πολιτικής υπερδύναμης» δύσβατο, με πολλές παγίδες, που μπορούν να οδηγήσουν σε πισωγυρίσματα δεκαετιών…
Το «κινεζικό υπόδειγμα»
Η Κίνα έχει χρησιμοποιηθεί από την προπαγάνδα στη Δύση με πολλούς τρόπους.
Η προπαγάνδα των κυβερνήσεων και των ΜΜΕ διαρκώς προβάλει το φόβητρο των φτηνών εργατικών χεριών στην Κίνα, ζητώντας από τους εργαζόμενους να δεχθούν παγώματα και περικοπές μισθών στο όνομα της «ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας». Φαίνεται ότι η οικονομική ανάπτυξη σε μια περιοχή, στην προκειμένη περίπτωση στην Κίνα, καταδικάζει τους εργαζόμενους σε μια άλλη περιοχή, στην Ευρώπη ή στη Βόρειο Αμερική, σε οικονομική μιζέρια και εξαθλίωση.
Ωστόσο η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Οι εισαγωγές από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα κράτη μέλη της ανέρχονται μόνο στο 10% των συνολικών εισαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών, και μόλις το 16% αυτού του ποσοστού προέρχονται από την Κίνα.[10] Για τη Γερμανία οι εισαγωγές από την Κίνα αντιστοιχούν στο 5,6% του συνόλου των εισαγωγών της χώρας.[11] Οι συνολικές εξαγωγές των χωρών της Ε.Ε. σε χώρες εκτός Ε.Ε. είναι σχεδόν διπλάσιες από τις συνολικές εξαγωγές της Κίνας σε ολόκληρο τον κόσμο.[12]
Είναι λοιπόν σαφές ότι το φόβητρο της Κίνας στις ανεπτυγμένες δυτικές χώρες χρησιμοποιείτε για άλλους, προφανείς λόγους: το οικονομικό ξεζούμισμα των εργαζομένων και την κατάργηση των εργατικών κατακτήσεων από καταβολής εργατικού κινήματος.
Μια από τις πλέον σημαντικές ιδεολογικές «χρήσεις» της Κίνας αφορούσε την υποτιθέμενη αντιπαλότητα του «ελεύθερου κόσμου» και του «κομμουνισμού». Από τα βασικότερα ιδεολογήματα της δυτικής αστικής προπαγάνδας τα χρόνια της αντιπαλότητας με τα «κομμουνιστικά καθεστώτα» ήταν η υποτιθέμενη ταύτιση του καπιταλισμού με τη «δημοκρατία». Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και των άλλων κρατικοκαπιταλιστικών καθεστώτων, η προπαγάνδα διατυμπάνιζε το διαβόητο πλέον «τέλος της ιστορίας», που θα έφερνε τον «τελικό θρίαμβο των δυνάμεων της αγοράς και της δημοκρατίας». Στα γεγονότα της πλατείας Τιεν Αν Μεν η προπαγάνδα αυτή γνώρισε την αποκορύφωση. Υποτίθεται ότι η υιοθέτηση της «ελεύθερης αγοράς» οδηγούσε «αναπόφευκτα» τη χώρα προς τη δυτικού τύπου κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Έκτοτε έχει μπει πολύ νερό στο αυλάκι. Η Κίνα αποτελεί πλέον τη ζωντανή διάψευση της προπαγάνδας αυτής.
Η ανάδυση της Κίνας σε επενδυτικό Ελντοράντο για τις δυτικές πολυεθνικές εταιρείες έκανε τις δυτικές χώρες πολύ πιο προσεκτικές. Ακόμα χρησιμοποιείται ως μέσο πίεσης προς την Κίνα η έλλειψη δημοκρατίας στο εσωτερικό της, αλλά είναι πλέον πλήρως υποταγμένη στις οικονομικές προτεραιότητες των δυτικών χωρών και εταιρειών.
Ούτε οι δυτικές χώρες, αλλά ούτε και οι δυτικές εταιρείες που έχουν επενδύσει στην Κίνα έχουν οποιοδήποτε συμφέρον για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στην Κίνα. Όταν η κινεζική κυβέρνηση αναγκάστηκε υπό το βάρος της διευρυνόμενης λαϊκής πίεσης να μεταρρυθμίσει τον εργατικό νόμο το 2008, δίνοντας στους εργαζόμενους κάποια μίνιμουμ δικαιώματα, στο σύνολό τους οι δυτικές επιχειρήσεις στη χώρα αντέδρασαν αρνητικά.[13]
Ο νεοφιλελευθερισμός στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες ολοένα και περιορίζει τις δημοκρατικές κατακτήσεις των εργαζομένων. Ποιος νοιάζεται αλήθεια για τους εργαζόμενους μιας χώρας που είναι η κότα με τα χρυσά αυγά για τις δυτικές πολυεθνικές εταιρείες;
Άγγελος Κ
Σημειώσεις
[1] http://www.socialistreview.org.uk/article.php?articlenumber=11111
[2] Στο ίδιο.
[3] http://www.isj.org.uk/?id=430
[4] http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=17&artId=296099&dt=28/03/2010
[5] http://www.inews.gr/33/elleimma-sto-eboriko-tis-isozygio-meta-apo-6-chronia-gia-tin-kina.htm
[6] Zbigniew Brzezinski, Η μεγάλη σκακιέρα, εκδόσεις Λιβάνη, 1998.
[7] http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4561448&ct=2
[8] http://blogs.telegraph.co.uk/news/malcolmmoore/10122566/Tens_of_thousands_of_Chinese_fight_the_police_in_Shishou/
[9] http://www.dea.org.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2113&Itemid=42
[10] http://www.isj.org.uk/index.php4?id=160
[11] http://www.countryreports.org/economy/imports.aspx?Countryname=&countryId=91
[12] Δες συγκριτικά (2007) τα οικονομικά στοιχεία για Ευρωπαϊκή Ένωση και Κίνα
Εξαγωγές Ε.Ε. 1.952 τρις δολάρια Κίνα 1.194 τρις.
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ee.html
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html
[13] http://www.isj.org.uk/index.php4?id=160.
Category: Χωρίς κατηγορία
[...] H έλευση του κινεζικού αιώνα είναι αναπόφευκτη; by Άγγελος Κ Η Κίνα αποτελεί σήμερα μια από τις [...]
Το διάβασα και το σχολίασα με πολύ αρνητικό τρόπο στο YPYC.
Ήθελες ίσως να πεις άλλα και είπες άλλα ; είναι δικές σου αυτές οι θέσεις ; Έχεις κάτι με τους Κινέζους ;
Αναφέρεις:
Εξαγωγές Ε.Ε. 1.952 τρις δολάρια Κίνα 1.194 τρις.
Το γεγονός ότι το 2009 η Κίνα υποσκέλησε την μεγαλύτερη εξαγωγική μηχανή του κόσμου (Γερμανία) δεν σημαίνει τίποτα για σένα ;
Οι απίστευτοι ρυθμοί ανάπτυξης και η ταχύτατη ωρίμανση της οικονομίας είναι για σένα «στατιστικές προβολές» ; Θα αλλάξουν ίσως από κάποιον μετεωρίτη ; Μήπως από την συντέλεια του 2012 ;
Τα πρωτοπόρα Κινεζικά Πανεπιστήμια και η κολοσσιαία ανάποτυξη τυ αμυντικού μηχανισμού δεν είναι κάτι άξιο προσοχής ;
Μια “ιερή συμμαχία”: Σχόλιο για ένα σχόλιο
Αυτό που χαρακτηρίζει το εκτενές σχόλιο του grsail για το άρθρο “Η έλευση του κινεζικού αιώνα είναι αναπόφευκτη;” (http://youpayyourcrisis.blogspot.com/2010/03/h.html#more) είναι η προσπάθεια να δικαιολογήσει τη συμπάθειά του για το κινεζικό καθεστώς και το κινεζικό οικονομικοπολιτικό μοντέλο στηριζόμενος σε σενάρια συνωμοσίας. Σύμφωνα με το σχόλιό του, η κριτική απέναντι στο κινέζικο καθεστώς δεν μπορεί παρά να είναι: “μια προπαγάνδα του συρμού που έλκει την καταγωγή της από τα σκοτεινά γραφεία των Βορειοαμερικανικών μυστικών υπηρεσιών”, “προπαγάνδα στο απόγειό της με υποθετικούς ισχυρισμούς και συνειδητές στρεβλώσεις ή ανακρίβειες”. Όσοι ασκούν κριτική, το κάνουν επειδή: “ενοχλούνται βαθιά ή πανικοβάλλονται όταν βλέπουν μια τεράστια οικονομία όπως η Κίνα” να αναπτύσσεται. “Ενοχλούνται γιατί ένα μοντέλο επιτυχημένης ανάπτυξης φτύνει κατάμουτρα τα δικά τους” όπως γράφει ο grsail.
Δεν θα πω το αυτονόητο, ότι το επίπεδο και το ύφος του grsail δεν αφήνουν περιθώρια για κανενός είδους συζήτηση. Τι να συζητήσεις δηλαδή, εάν πρέπει πρώτα απ” όλα να αποδείξεις ότι… δεν έχεις σχέση με “τα σκοτεινά γραφεία των Βορειοαμερικανικών μυστικών υπηρεσιών” (αλήθεια γιατί “σκοτεινά”; Τα γραφεία αυτά θα πρέπει να λούζονται στο φως για να μπορούν οι υπάλληλοι των μυστικών υπηρεσιών να κάνουν τη δουλειά που κάνουν – και δεν είναι και λίγη. Εδώ το μόνο σκοτεινό είναι το μυαλό του grsail).
Το προβληματικό όμως στο σχόλιό του δεν είναι ότι δεν μπορεί να συζητήσει κανείς μαζί του (μικρό το κακό), αλλά το γεγονός ότι οι απόψεις του, ο τρόπος που διαρθρώνονται, η υποστηρικτική επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί, αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο σήμερα συγκροτείται ένας “πολιτικός λόγος”, ο οποίος απειλεί να γενικευτεί και να διαμορφώσει κώδικες ερμηνείας της πραγματικότητας, αποδεκτούς από ένα σχετικά ευρύ στρώμα της κοινωνίας. Ο λόγος αυτός συνδυάζει πεθαμένα σύμβολα της αριστεράς, τα οποία έχουν χάσει όποιο προοδευτικό περιεχόμενο μπορεί να είχαν στη συγκυρία που διαμορφώθηκαν (αν είχαν ποτέ κάτι τέτοιο), με την πιο απροκάλυπτη αποδοχή και υποστήριξη της ελεύθερης αγοράς και του νεοφιλελεύθερου μοντέλου, την εχθρότητα εναντίον της εργατικής τάξης, τον εθνικισμό… Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ακροδεξιού πολιτικού λόγου, ενός λόγου σχιζοφρενικού, όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο συνδέει κοινωνικές επιθυμίες και κοινωνικά συμφέροντα. Το στοιχείο της ψύχωσης είναι λοιπόν αυτό το οποίο συγκροτεί σε ενιαίο κείμενο και το σχόλιο του grsail. Γι” αυτό και περιστρέφεται γύρω από φαντασιακά σενάρια. Σενάρια της παγκόσμιας συνωμοσίας (συμμετέχουν σ” αυτήν όσοι γράφουν άρθρα εναντίον του κινέζικου καπιταλισμού, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, ο Λάμα, οι Ουιγούροι) και φαντασιακά σενάρια παγκόσμιας δύναμης (της Κίνας, αλλά καθώς ο grsail συναισθηματικά και πολιτικά ταυτίζεται με αυτό το υποκείμενο της παγκόσμιας δύναμης, η φαντασίωση παγκόσμιας κυριαρχίας αφορά μάλλον στον ίδιο).
Δυστυχώς όμως, όπως σημείωσα και πιο πάνω, το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με μία ιδιαίτερη, ατομική περίπτωση (του grsail), αλλά με έναν ευρέως διαχεόμενο “πολιτικό λόγο”. Όπως είδαμε πριν από λίγους μήνες, κατά την περίοδο της απεργίας των εργατών του ΟΛΠ, αυτός ο λόγος μπορεί να ενεργοποιηθεί και να μετατραπεί σε πραγματική πολιτική. Φορείς αυτού του λόγου και δράστες αυτής της πολικής αναδείχθηκαν τα κόμματα, από την σοσιαλδημοκρατία μέχρι την ακροδεξιά, αλλά και το σύνολο των μηχανισμών του κράτους. Όλοι μαζί και ο καθένας από τη σκοπιά του, υποστήριξαν το ξεπούλημα του λιμανιού στην κινέζικη εταιρεία, εξυμνώντας τη “δυναμική” του κινεζικού καπιταλισμού. Διαμορφώθηκε τότε εναντίον της απεργίας μία συμμαχία, η οποία σύμφωνα με την μυστικιστική λογική του grsail, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί “ιερή” συμμαχία, καθώς, όπως υπαινίσσεται ο ίδιος με την χρήση του όρου “ανόσιες” (“ανόσιες συμφωνίες”) η Κίνα αποτελεί ένα αντικείμενο περιβεβλημένο με ιερότητα, κάτι σαν το Άγιο Δισκοπότηρο…
Προς grsail
Ομολογώ, κατ’ αρχάς, ότι μου είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαντήσω στο ίδιο ύφος και ήθος με το δικό σου. Δεν θα έκανα τον κόπο να απαντήσω αν δεν εξέφραζες τόσο προκλητικά το γεγονός ότι οι δεξιοί, όπως εσύ, έχουν γίνει οι πλέον ένθερμοι οπαδοί του κινεζικού καθεστώτος.
Ναι, ασφαλώς μου λέει κάτι η «κολοσσιαία ανάπτυξη του αμυντικού μηχανισμού» της Κίνας. Όσα ακριβώς μου λέει και η υποστήριξη της Κίνας σε καθεστώτα όπως της Βόρειας Κορέας. Επιπλέον, μου προκαλεί τόσο δέος όσο και ο αμυντικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ ύψους 636,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων- της Κίνας είναι 77,95 δισεκατομμύρια δολάρια. Θα πρότεινες ίσως στους Κινέζους να αυξήσουν τον στρατιωτικό τους εξοπλισμό στο επίπεδο των ΗΠΑ; Με το ύφος και ήθος που έχεις είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα το έκανες αδιαφορώντας για τις συνέπειες που θα είχε κάτι τέτοιο για το βιοτικό επίπεδο των κινέζων (έτσι και αλλιώς καθόλου αξιοζήλευτο) ή για την παγκόσμια ειρήνη.
Ρωτάς: «Οι απίστευτοι ρυθμοί ανάπτυξης και η ταχύτατη ωρίμανση της οικονομίας … θα αλλάξουν ίσως από κάποιον μετεωρίτη;». Όποιος διαβάσει το άρθρο και έχει στοιχειωδώς καλύτερο επίπεδο από το δικό σου θα βρει την απάντηση.
Αυτά, γιατί τα υπόλοιπα δεν αξίζουν καν απάντησης.
@liasrg @Άγγελος Κ
(απαντώ ταυτόχρονα και στα δύο σχόλια διότι ούτως ή άλλως θα χρησιμοποιούσα ομοειδή επιχειρήματα)
Συνεχίζοντας την συζήτηση η οποία ελπίζω να μην συνεχίσει να εκπίπτει σε προσωπικούς χαρακτηρισμούς ήθελα να πω ότι δεν έχω καμία συμπάθεια για το Κινεζικό οικονομικοπολιτικό μοντέλο.
Σύμφωνα με το σχόλιό του, η κριτική απέναντι στο κινέζικο καθεστώς δεν μπορεί παρά να είναι: “μια προπαγάνδα του συρμού που έλκει την καταγωγή της από τα σκοτεινά γραφεία των Βορειοαμερικανικών μυστικών υπηρεσιών”, “προπαγάνδα στο απόγειό της με υποθετικούς ισχυρισμούς και συνειδητές στρεβλώσεις ή ανακρίβειες”.
Δεν ισχυρίστηκα ποτέ ότι οποιαδήποτε κριτική στο Κινεζικό καθεστώς. Αυτό που έγραψα είναι ότι το συγκεκριμένο άρθρο συγκεντρώνει επιφανειακές λεως αστίρηκτες θέσεις για το ζήτημα.
Μίλησα – και επιμένω – για χροιά προπαγάνδας σε σειρά επιχειρημάτων που χρησιμοποιήθηκαν και πουθενά δεν αναφέρθηκα σε πρόσωπα. Η τεχνική να κρύψουμε την ένδεια της θέσης μας πίσω από την θιγμένη μας προσωπικότητα δεν βοηθά την συζήτηση.
Η αναφορά μου στην ανάπτυξη του αμυντικού μηχανισμού της Κίνας απλώς τονίζει το γεγονός ότι η Κίνα δεν αποδέχεται την παγκόσμια διευθέτηση όπως αυτή επιβλήθηκε μετά τον δεύτερο πόλεμο και φαίνεται να ‘τραβά τον δικό της δρόμο’. Αυτό μόνον. Έχω άδικο ;
Τα ζητήματα περί πεθαμένων συμβόλων της αριστεράς που τα χρησιμοποιώ εγώ ένας – όπως λέτε – δεξιός (sic) υποστηρίζοντας το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, τον εθνικισμό και το μίσος κατά της εργατικής τάξης δεν θα τα σχολιάσω.
Πιστεύω να κάνετε τον κόπο να δείτε ποιοι χρηματοδότησαν την δήθεν απελευθερωτικό αγώνα των Ουιγούρων και με ποιους συναγελάζεται συστηματικά ο Λάμα.
Την τελευταία σας απόστροφο περί ΟΛΠ δεν την κατάλαβα καθ’ αυτή αλλά ούτε και την σχέση της με την συζήτησή μας.
Όπως έγραψα και στο YPYC δεν είμαι θαυμαστής του Κινεζικού καθεστώτος. Απλώς δίνω μεγάλη σημασία σε δύο πολύ σοβαρά ζητήματα που είναι (α) η προσπάθεια μια μεγάλης χώρας να βελτιώσει το επίπεδο ζωής του ενός πέμπτου της ανθρωπότητας (τόσο είναι 1,3 δις άνθρωποι). (β) η επιτακτική ανάγκη να υπάρξουν και νέα ισχυρά οικονομικά κέντρα ως εγγύηση ισορροπίας και σταθερότητας σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Θα με ενδιέφερε να συνεχίσουμε αυτή την κουβέντα, ενισχύοντας όμως την ένταση επί των θέσεων και των επιχειρημάτων και όχι επί των προσώπων.
Ενδιαφερον τοσο το κειμενο οσο και η συζητηση..-αντιπαραθεση .. Το αναδημοσιευσα στον Μπλογκ μου…..
Για μας που ξερουμε πολύ πολύ λιγα η Κινα αποτελει ενα Αινιγμα .. ακομα
@Νοσφεράτος
Για τις επόμενες ημέρες (εκτός όταν ψήνω το αρνί) θα ανεβάζω από μία ανάρτηση με περιεχόμενο δύο πολύ ενδιαφέροντα διαγράμματα που θα αφορούν την Κίνα.
Στο δικό μου blog όμως διότι όταν κάνω να … ξεμυτήσω με μαλώνουν
Περί συνωμοσιών και άλλων δαιμονίων…
Την εποχή της κατάρρευσης των μεγάλων αφηγήσεων και των κοινωνικών συλλογικοτήτων που τις ενσάρκωναν (μαζικά πολιτικά κόμματα και κοινωνικές οργανώσεις που στόχευαν στην συνολική αναδιοργάνωση της κοινωνίας στη βάση συγκεκριμένων οραμάτων), εμφανίζονται ορισμένες τάσεις οι οποίες τείνουν να αποκτήσουν γενικευμένο χαρακτήρα, ενδεικτικές όμως για το πως οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την πολιτική, την κοινωνία και τη θέση τους μέσα σε αυτή. Από τη μία έχει κάνει την εμφάνισή του ένας πανταχού παρών κυνισμός απέναντι στην πολιτική: όλοι είναι ίδιοι, διεφθαρμένοι, δεν έχει νόημα να ασχολείσαι, καλύτερα να κοιτάς το προσωπικό σου συμφέρον κλπ, που όμως οδηγεί στην παραίτηση από τη συλλογική δράση (κάτι που δευτερογενώς επιβεβαιώνει την αρχική εκτίμηση του ότι τίποτα δεν αλλάζει, αφού δεν υπάρχει κανείς να το αλλάξει). Από την άλλη αυτή η αβάσταχτη πραγματικότητα της έλλειψης συλλογικών ταυτίσεων και παρακινητικών οραμάτων που να αρθρώνουν την πραγματικότητα των υποκειμένων, προκειμένου να γίνει υποφερτή από τα ίδια τα υποκείμενα, οδηγεί σε δύο διακριτές ψυχικές επενδύσεις. Η μία είναι η φετιχιστική. Χαρακτηρίζει την ιδεατή αποστασιοποίηση των ανθρώπων από την τραυματική πραγματικότητα που επιτυγχάνεται διαμέσου της επένδυσης σε μία σειρά από πράγματα – ιδέες – λειτουργίες που δρουν ως υποκατάστατα. Αυτά καταλήγουν να απορροφούν όλη την ενεργητικότητα και την προσοχή των ανθρώπων καθώς έχουν ανυψωθεί σε υψηλά αντικείμενα, ενώ η πραγματικότητα δεν είναι παρά μία αλληλουχία επιφαινομένων, ασήμαντων τετριμμένων εικόνων. Έτσι εξηγείται η εξάπλωση κάθε είδους ανορθολογικών, σκοταδιστικών αντιλήψεων, την εποχή μάλιστα όλων αυτών των μεγάλων επιστημονικών και τεχνολογικών καινοτομιών που μεταβάλλουν την υλική πραγματικότητα με ιλιγγιώδης ρυθμούς. Από την αστρολογία, τις ανατολικές θρησκείες, την αναβίωση του χριστιανισμού, την εμμονή με τον φανταστικό κόσμο του θεάματος κλπ.
Η δεύτερη είναι η παράνοια. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την μετατόπιση της λίμπιντο σε αντικείμενα – υποκατάστατα αλλά με την προσέγγιση και ερμηνεία της πραγματικότητας, των άπειρων και έκκεντρων κοινωνικών σχέσεων ως αποτέλεσμα της βούλησης και δράσης πανίσχυρων, σκοτεινών κέντρων εξουσίας που μυστικά συνωμοτούν πίσω από την πλάτη μας για να καθορίσουν τις ζωές μας. Έτσι φωτίζεται η δημοφιλία ποικίλων σεναρίων συνωμοσίας την τελευταία περίοδο: από την παγκόσμια εβραϊκή συνωμοσία, τη λέσχη Μπίλντερμπεργκ, τους Μασόνους και άλλα πολλά τα οποία διαμέσου των πωλητών τους μέσα από κανάλια και έντυπα διαγωνίζονται για το ποιο θα κερδίσει το βραβείο της πιο ευφάνταστης και εξωπραγματικής ερμηνείας της κοινωνίας. Τα παραδείγματα είναι πολλά: Λιακόπουλος, Χαρδαβέλας, Βελόπουλος, καρατζαφέρης κλπ. Η στάση αυτή λειτουργεί βέβαια παρηγορητικά καθώς υπεύθυνοι για την δύσκολη κατάσταση που βρισκόμαστε είναι κάποιες ανεξέλεγκτες, πανίσχυρες δυνάμεις, τις οποίες δεν μπορούμε να χαλιναγωγήσουμε, ενώ συγκαλύπτει και έναν ιδιότυπο ναρκισσισμό, αφού για να συνωμοτούν αυτά τα παγκόσμια κέντρα ισχύος εναντίων μας θα πρέπει να είμαστε σίγουρα ξεχωριστοί. Περιττό βέβαια να αναφέρουμε πως συνέπεια και αυτής της στάσης είναι η πολιτική αδράνεια και παραίτηση.
Το ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι πως η δεύτερη, κυρίως ψύχωση έχει διεισδύσει και σε τμήματα της ευρύτερης αριστεράς, τα όποια προσπαθούν να ερμηνεύσουν την ιστορία και τα κοινωνικά φαινόμενα, όχι ως αποτελέσματα, σε τελική ανάλυση της ταξικής πάλης, αλλά ως προϊόντα της βούλησης και δράσης του ιμπεριαλισμού γενικά, των Αμερικάνων και πάσης φύσεως δυνάμεων που επιβουλεύονται τα εθνικά μας συμφέροντα. Στην προσέγγιση αυτή οι τάξεις και τα αντιτιθέμενα συμφέροντα τείνουν να εξαφανιστούν, ενώ ο εχθρός βρίσκεται κάπου μακριά, στο εξωτερικό. Είναι χαρακτηριστικό με πόση ευκολία μεγάλα τμήματα της αριστεράς έσπευσαν να ερμηνεύσουν την τρέχουσα οικονομική κρίσης της Ελλάδας μέσα από σχήματα που αναζητούν τους ενόχους στην ΕΕ, τη Γερμανία, το διεθνές κερδοσκοπικό κεφάλαιο και πάει λέγοντας. Αυτή η στάση μπορεί να εξηγηθεί μέσα από το μηχανισμό της μετατόπισης, σύμφωνα με τον οποίο το μυαλό μετατοπίζει ασυνείδητα, τα αρνητικά συναισθήματα (οργή, θυμός κριτική) από ένα αντικείμενο το οποίο κρίνεται επικίνδυνο, διχαστικό και ως εκ τούτου απαράδεκτο, σε κάποιο άλλο πιο ασφαλές. Έτσι μπροστά στην πρωτοφανή κρίση που βιώνουμε, αντί η αριστερά να αναζητήσει τους ενόχους εντός των συνόρων, στην ελληνική αστική τάξη και τους συμμάχους της) και το κράτος που οργανώνουν το σύστημα εκμετάλλευσης των εργαζομένων, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη (Μία στόχευση βέβαια που θα αναδείκνυε τα ανταγωνιστικά συμφέροντα που διαπερνούν το έθνος, υπονομεύοντας τα ιδεολογήματα της εθνικής ενότητας που υποδεικνύουν πατριωτικές λύσεις), αναζητούν ενόχους στο εξωτερικό. Και όταν βέβαια η χώρα δέχεται επίθεση φαντάζει λογικό να συσπειρωθούν όλοι οι Έλληνες απέναντι στον κοινό εχθρό, παραμερίζοντας τις όποιες αντιθέσεις τους και καταβάλλοντας το απαραίτητο τίμημα, «δια την σωτηρίαν της πατρίδος».
τι ειναι το YPYC?
κατα τα αλλα δεν εχω καταλαβει ποιο ειναι το νοημα του κειμενου αλλα και ποια ειναι η θεση του grsail.
Αγγελε ισχυριζεσαι οτι η Κινα δεν ωφεληθηκε απο το ανοιγμα της στις ελευθερες αγορες, εντος και εκτος της χωρας? Απο το 78 και μετα η ανοδος των εισοδηματων στην Κινα ειναι εντυπωσιακη (βλ. δευτερο γραφημα).
Ο ισχυρισμος οτι η κινεζικη αναπτυξη δεν μπορει να συνεχιστει επειδη στηριζεται στις εξαγωγες ειναι ατεκμηριωτος και αδυναμος. ΑΠο την μια η Κινα στηριζεται ολο και περισσοτερο στην εσωτερικη ζητηση (κατι που τεκμηριωνεις και μονος σου λεγοντας οτι το εμπορικο πλεονασμα της Κινας εχει σχεδον εξαλειφθει αλλα η χωρα συνεχιζει να αναπτυσσεται με ραγδαιους ρυθμους), απο την αλλη οι εξαγωγες θα μπορουσαν θεωρητικα να αυξανονται για πολυ καιρο ακομα.
Αν δουμε λιγο περα απο την βραχυπροθεσμη τωρινη υφεση, η Δυση εχει πολλους λογους να συνεχισει να αυξανει τις συναλλαγες της με την Κινα και δεν αμφιβαλλω οτι αυτο προκειται να συμβει…
@Δημήτρης
(τυχαίνει να παρακολουθώ το θέμα οπότε και σε σχολιάζω)
Δεν θέλω να ανοίξω πάλι κανέναν καβγά, αλλά ειλικρινά το κείμενό σου πολύ εύκολα τους βγάζει όλους (και την αριστερά φυσικά) ψυχασθενείς. Επίσης είναι φαίνεται αδύνατον να διακρίνεις τους προφανείς ρόλους που διαδραματίζουν τα (ανύπαρκτα κατά την γνώμη σου) διάφορα _εξωθεσμικά_ κέντρα εξουσίας όπως πχ τα διάφορα ανεξέλεγκτα και πανίσχυρα “χρηματοπιστωτικά” ιδρύματα. Ολόκληρη η Ευρώπη βουίζει (και με σημερινό εκτενέστατο δημοσίευμα βλ. Le Monde) αλλά εσύ … Ντίπ! Θα έλεγα και μερικά πικρόχολα όπως για παράδειγμα από που βγαίνει πράγματι η αδράνεια και ο αποπροσανατολισμός του κόσμου όπως και ποιοί και γιατί συντηρούν το άδικο αυτομαστίγωμα και τα ενοχικά σύνδρομα των συμπολιτών μας, αλλά άστο διότι μάλλον δεν αξίζει … Όλα καλά φίλε μου … μας καθυσύχασες
@SG
YPYC = Yoy Pay Your Crisis (νεο _ενδιαφέρον_ blog)
Η θέση μου για την Κίνα, μιάς και ρώτησες είναι η εξής απλή :
Η Κίνα, με το αυξανόμενο εκθετικά μέγεθος της οικονομίας της αποτελεί παράγοντα παγκόσμιας ισορροπίας. Σκέψου ότι και η Ρωσία είχε εξαιρετικά αυταρχικό καθεστώς αλλά όταν έπεσε μας πήρε και μας σήκωσε αφού οι νέο-φιλελέ ξεχύθηκαν ασύδοτοι και τσάκισαν όλο τον πλανήτη.
Το καθεστώς είναι φυσικά αυταρχικό αλλά βοηθά στην γρήγορη βελτίωση του επιπέδου ζωής των ανθρώπων εκεί. Οι οχλήσεις που δέχεται συνεχώς από δήθεν απελευθερωτικά κινήματα που ύπουλα συδαυλίζονται από την Δύση το κάνουν ακόμη πιο κλειστό και επιθετικό κυρίως όσον αφορά στις ατομικές ελευθερίες των πολιτών του.
Σκέφτομαι επίσης ότι η ισχυροποίηση της Κίνας θα μπορούσε ίσως να λειτουργήσει και ως έναυσμα για την ‘πτώση’ την πολιτικής αλλά κυρίως πολιτιστικής πρωτοκαθεδρίας της Δύσης. Η δυτική αλαζονεία – μονοπώλιο στο επίπεδο της παράδοσης του πολιτισμού και της κουλτούρας δεν μας βγήκε σε καλό. Η ανατολή έχει συνεισφέρει στον ανθρώπινο πολιτισμό πολύ περισσότερα από όσο συνήθως νομίζουμε.
grsail γράφεις: «εν θέλω να ανοίξω πάλι κανέναν καβγά, αλλά ειλικρινά το κείμενό σου πολύ εύκολα τους βγάζει όλους (και την αριστερά φυσικά) ψυχασθενείς»
Γιατί εσύ πιστεύεις ότι δεν είναι όλοι ψυχασθενείς; εγώ πάντως όλους όσους ξέρω είναι…
@Δημήτρης
μου θυμίζεις την ρήση του Καραμανλή “Η Ελλάδα είναι ένα απέραντο φρενοκομείο” :-))
με την οποία ουδέποτε – φυσικά – συμφώνησα !