Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ



Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ είναι προφανής και σοβαρή, αρκεί κανείς απλώς να ρίξει μια ματιά στις πολιτικές σελίδες των εφημερίδων. Αυτή η κρίση μοιάζει να οδηγεί σ’ ένα τελειωτικό (;) ξεκαθάρισμα της πολιτικής φυσιογνωμίας και προοπτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Σίγουρα αυτό το ξεκαθάρισμα δεν οδηγεί προς την κατεύθυνση που (υποθετικά τουλάχιστον, ως «σχέδιο επί χάρτου») επεδίωκαν οι οργανώσεις της επαναστατικής Αριστεράς όταν εντάχθηκαν στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Αντί για τη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα κόμμα με αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, οι εξελίξεις οδηγούν είτε στη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σ’ ένα διευρυμένο ΣΥΝ είτε στη διατήρηση του status quo με ενισχυμένη τη θέση του ΣΥΝ συνολικά αλλά και ειδικότερα της Ανανεωτικής του πτέρυγας.

Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ επιβαρύνθηκε ακόμα περισσότερο μετά από την παρέμβαση του Αλέκου Αλαβάνου, ο οποίος έκανε, κατά τη γνώμη μου, αυτονόητες διαπιστώσεις και εκτιμήσεις. Χαρακτήρισε μεγάλη ήττα το εκλογικό αποτέλεσμα:

«Ήταν επιτυχία με βάση τα ποσοστά και το πώς αντέδρασε ο διαπλεκόμενος Τύπος. Ήταν όμως μεγάλη ήττα γιατί στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ είχαμε αναλάβει να κλείσουμε το χάσμα του ΄89, είχαμε αναδειχθεί ως “Η αντιπολίτευση”, (…) είχαμε κάνει βήματα μπροστά στην αλλαγή του τοπίου»[1].

Και συμπλήρωσε:

«Ήταν μεγάλη ήττα γιατί ο δικομματισμός μπόρεσε όχι μόνο να λειτουργήσει με τον πιο ομαλό τρόπο, αλλά και να δώσει ελπίδα στο χρεοκοπημένο σύστημα».

Ως προς τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε δεικτικά ότι:

«[…] οι ομοφωνίες, οι πλειοψηφίες, οι συμφωνίες μεγάλων τάσεων δεν μπορούν να οδηγήσουν το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ πουθενά. Το εγχείρημα της Αριστεράς δεν είναι αποκλειστικό κομματικό εγχείρημα. Αν μείνει έτσι, είναι καταδικασμένη. Η Αριστερά παίρνει οξυγόνο από τον χώρο των ιδεών ως φιλοσοφικό και πολιτισμικό εγχείρημα» .

Οι εκτιμήσεις αυτές του Αλαβάνου βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τις «σεμνές και ταπεινές» εκτιμήσεις των οργανώσεων της επαναστατικής Αριστεράς (ΔΕΑ, ΚΟΕ, Κόκκινο) που εκτίμησαν το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές «θετικό» αποφεύγοντας να εμβαθύνουν σε αυτό. Πολύ γρήγορα ξέχασαν (;) τα θριαμβευτικά ποσοστά που έπαιρνε δημοσκοπικά ο ΣΥΡΙΖΑ λίγο καιρό πριν, αλλά και τις δικές τους αναλύσεις που έβλεπαν σε αυτές τις δημοσκοπήσεις την επιβεβαίωση της πολιτικής τους.

Το (επί χάρτου) σχέδιο

Μόλις λίγους μήνες πριν τις ευρωεκλογές του Ιούνη 2009 ο ΣΥΡΙΖΑ έπαιρνε δημοκοπικά 19%. Σήμερα όλες οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ είτε παραβλέπουν αυτό το γεγονός είτε υποτιμούν τις τότε δημοσκοπήσεις. Ωστόσο τότε ο Τσίπρας δήλωνε θριαμβευτικά:

«Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά ότι ο δικομματισμός παρουσιάζει έντονα σημάδια αποσταθεροποίησης και παρακμής, ενώ όλα δείχνουν ότι έχουμε εισέλθει σε περίοδο πολιτικής ρευστότητας, μεγάλων πολιτικών ανακατατάξεων και διεργασιών, που τείνουν να αλλάξουν το πολιτικό σκηνικό της μεταπολίτευσης.

[…] έξω η κοινωνία βράζει, οι συσχετισμοί ανατρέπονται, ο συναινετικός δικομματισμός καταρρέει και στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, λες και γίνεται σε θερμοκήπιο, λες και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης λειτουργεί σε μία γυάλα αποστειρωμένη, ψάχνει να ανακτήσει τη χαμένη αυτοδυναμία του»[2].

Το μεγαλόπνοο σχέδιο που φαινόταν εφικτό και ρεαλιστικό σε όλες τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ ήταν:

«[…] ο μόνος δρόμος για την ανατροπή του σημερινού σκηνικού, είναι η συγκρότηση ενός νέου ισχυρού αριστερού πόλου. Που θα συσπειρώνει όλες τις δυνάμεις της αριστεράς και της οικολογίας. Και στην οποία θα βρίσκει την έκφρασή του και μεγάλο κομμάτι από τον κόσμο που σήμερα αναζητά μάταια την πολιτική του έκφραση το ΠΑΣΟΚ»[3].

«Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει δημοσκοπικό, αλλά κοινωνικό ρεύμα»[4]

Πράγματι για την Αριστερά η περίοδος εκείνη ήταν γεμάτη ευκαιρίες. Είχαμε μια περίοδο γεμάτη απεργίες (με κορυφαίες τις κινητοποιήσεις για το ασφαλιστικό) και φυσικά είχαμε την εξέγερση του Δεκέμβρη. Επιπλέον, η εμπιστοσύνη του κόσμου στο ΠΑΣΟΚ (και γενικά σε αυτό που σχηματικά ονομάζεται δικομματισμός) ήταν στο ναδίρ.

Σε όλους σχεδόν τους αγώνες ο ΣΥΡΙΖΑ προσαρμόστηκε προς τα δεξιά θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα διασφάλιζε τα υψηλά ποσοστά που του έδιναν οι δημοσκοπήσεις. Στο ασφαλιστικό οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ μαζί με το ΠΑΣΟΚ έκλειναν τις απεργίες στη ΓΣΕΕ και ο Αλαβάνος πρότεινε, ως φύλο συκής, να διεξαχθεί δημοψήφισμα για το ασφαλιστικό. Στο Δεκέμβρη ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί το κίνημα κοινοβουλευτικά (δηλαδή να αποκομίσει εκλογικά οφέλη), την ίδια στιγμή ταλαντευόταν και πάλι ανάμεσα σε δυο βάρκες, και τελικά «καταδικάζοντας τη βία» και από την «πλευρά των διαδηλωτών» ακλούθησε την πολιτική της Ανανεωτικής του πτέρυγας. Σύμφωνα με τον Τσίπρα:

«Η δική μας αριστερά ούτε υιοθετεί ούτε μπορεί να χρεώνεται πρακτικές βίας»[5].

Εκλογές και δεξιά μετατόπιση

Μετά τις ευρωεκλογές, η πεποίθηση τόσο του Αριστερού Ρεύματος όσο και της Ανανεωτικής Πτέρυγας ήταν ότι η προσγείωση των εκλογικών ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ στα ιστορικά επίπεδα του ΣΥΝ ήταν αποτέλεσμα ότι «πήγαμε πολύ αριστερά» και έπρεπε να μετακινηθούν τώρα προς τα δεξιά. Αυτός ήταν και ο λόγος που ενώ ο Κοροβέσης (και οι δηλώσεις του για τη συμμετοχή του ΣΥΝ στην κυβέρνηση το 1989) αντιμετωπίστηκε άμεσα και οι απόψεις του καταγγέλθηκαν με τον πιο αποφασιστικό τρόπο. Δεν συνέβη το ίδιο με τον Λ. Κύρκο και τις απόψεις του είτε για διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ είτε για συγκυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ. Οι απόψεις του Κύρκου αντιμετωπίστηκαν με ήπιο τρόπο και στη βάση ότι απλά με το ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για «προγραμματική σύγκληση» (επομένως μπορεί να υπάρξουν στο μέλλον).

Τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών ήρθαν να επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις των στελεχών του ΣΥΝ και των δυο πτερύγων. Κατά δηλώσεις στελεχών του ΣΥΝ οι «συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ» δεν προσέφεραν τα «αναμενόμενα σε ψήφους» και επομένως η βαρύτητα και η δυνατότητα επιρροής τους στο εγχείρημα ΣΥΡΙΖΑ είναι σήμερα εξαιρετικά μειωμένη. Αυτό σε συνδυασμό με τις «παράλογες απαιτήσεις των συνιστωσών» (πριν τις εκλογές ο ΣΥΝ δεν κατόρθωσε να επιβάλει ως επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ τον Τσίπρα) η πίεση πλέον του ΣΥΝ, και των δυο πτερύγων του, είναι να «κοντύνουν» τις συνιστώσες και να εξαναγκαστούν σε προσαρμογή στη δεξιόστροφη πορεία του ΣΥΝ.

Ο Τσίπρας έθεσε τα πράγματα από την πλευρά του ΣΥΝ με τον πιο καθαρό (και καθόλου κομψό) τρόπο. Στην πίεση που του ασκούν οι συνιστώσες για πολιτικό μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο πολιτικό φορέα ο αρχηγός του ΣΥΝ έκανε ρελάνς συμφωνώντας μεν αλλά κάτω από δύο βασικές προϋποθέσεις:

«Πρώτον, δημοκρατική λειτουργία στη βάση και στην κορυφή, όπου θα κυριαρχεί η ελεύθερη έκφραση των μελών και ο πολυτασικός χαρακτήρας του φορέα, χωρίς, φυσικά, δημοκρατικό συγκεντρωτισμό. Δεύτερον, στρατηγική επιλογή αποτελεί ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός και η συμμετοχή στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς»[6].

Τις προτάσεις Τσίπρα επικρότησε η Ανανεωτική Πτέρυγα:

««Ζήτησε να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ ένας μεγάλος Συνασπισμός» σχολίαζε χθες στέλεχος της Ανανεωτικής Πτέρυγας, το οποίο εξέφρασε ικανοποίηση για το περιεχόμενο της παρέμβασης Τσίπρα».[7]

Με άλλα λόγια ο Τσίπρας επιβεβαίωσε τον (από παλιά) γνωστό χαρακτήρα της πολιτικής του ΣΥΝ:

Στα λόγια όλων των ειδών οι αριστερές κορώνες, στην πράξη δεξιά αναδίπλωση. Η διαβόητη «δημοκρατική λειτουργία στη βάση και στην κορυφή» και η άρνηση του «δημοκρατικού συγκεντρωτισμού» κάθε άλλο παρά σημαίνουν δημοκρατία των απλών μελών. Στα συνέδρια και στις συνδιασκέψεις οι «μεγάλες δημοκρατικές αποφάσεις» για μη συνεργασία με το «νεοφιλελεύθερο ΠΑΣΟΚ», στην πράξη, παρά και ενάντια στις «δημοκρατικές αποφάσεις», οι κάθε είδους συνεργασίες κορυφής στις δημοτικές εκλογές για την εκλογή δημάρχων και δημοτικών συμβούλων. Τα μέλη του κόμματος μπορούν «δημοκρατικά να αποφασίζουν» υπέρ των απεργιακών κινητοποιήσεων και των αγώνων της «γενιάς των 700», αλλά σε επίπεδο γραφειοκρατών στη ΓΣΕΕ οι συνδικαλιστές του ΣΥΝ μπορούν σε συνεργασία με την ΠΑΣΚΕ να κλείνουν απεργίες. Και όλα αυτά στο όνομα του «πολυτασικού χαρακτήρα» του κόμματος. Η ρητορεία ενάντια στο «δημοκρατικό συγκεντρωτισμό» μετατρέπεται σε αποφάσεις της κομματικής και συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας που παίρνονται χωρίς καμιά δημοκρατική διαδικασία.[8]

Όσο για τον «ευρωπαϊκό προσανατολισμό» και τη «συμμετοχή στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς» τα πράγματα είναι πολύ ξεκάθαρα. Στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς[9] είναι συγκεντρωμένα εκείνα τα κόμματα της ευρωπαϊκής Αριστεράς που έχουν επανειλημμένα συνεργαστεί σε κυβερνητικό επίπεδο με σοσιαλδημοκρατικά κόμματα επιβάλλοντας νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Επομένως η συμμετοχή είναι και ένα μήνυμα του ΣΥΝ προς τις συνιστώσες ότι οι (μελλοντικές) κυβερνητικές συμμαχίες με το ΠΑΣΟΚ δεν έχουν αποκλειστεί από την ατζέντα του.

Ο «ευρωπαϊκός προσανατολισμός» σημαίνει επιπλέον, στην πράξη, όλων των ειδών τις αυταπάτες για το ρόλο της Ε.Ε. σε περιόδους όπου οι ιμπεριαλιστικές εξορμήσεις της Ε.Ε. δεν έχουν και πολλά να ζηλέψουν από του «αμερικανούς φίλους».

Προτάσεις για τα οργανωτικά του ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΝ στην πραγματικότητα προτιμά ο ΣΥΡΙΖΑ να μείνει ως έχει να μην μετεξελιχθεί σε έναν ενιαίο πολιτικό φορέα με μέλη που θα αποφασίζουν άμεσα τα ίδια, με δημοκρατικό τρόπο, για την πορεία του εγχειρήματος.

Όλες οι τάσεις στον ΣΥΝ φαίνεται να συμφωνούν (με ελάχιστες διαφοροποιήσεις) με την πρόταση Φλαμπουράρη για τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ που στην πραγματικότητα εξασφαλίζει την απόλυτη κυριαρχία του ΣΥΝ απορρίπτοντας τη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο πολιτικό φορέα. Η πρόταση προβλέπει ποσόστωση έως 40% των συνιστωσών στη γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Το 40% θα το πάρει ο ΣΥΝ, το υπόλοιπο 30% οι άλλες συνιστώσες (ΚΟΕ, ΑΚΟΑ, ΔΕΑ, Κόκκινο) και οι ανένταχτοι να αποτελέσουν «μια άλλη συνιστώσα» (!!) με 30%.[10] Πραγματικά εξωφρενικό: οι ανένταχτοι δεν μπορούν εξ αντικειμένου να αποτελέσουν «συνιστώσα» αφού ούτε ομοιογένεια έχουν (εξ’ ορισμού, ως ανένταχτοι) ούτε κοινή άποψη πάνω στα πολιτικά ζητήματα που προκύπτουν. Είναι προφανές ότι η πρόταση του ΣΥΝ έχει στόχο αφ’ ενός να περιορίσει ακόμα περισσότερο την επιρροή των άλλων πολιτικών συνιστωσών και επιπλέον να του δώσει πλεονεκτήματα να χειραγωγεί κατά βούληση τους ανένταχτους.

Στη γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ η πρόταση του ΣΥΝ είναι να ισχύει ο κανόνας της ομοφωνίας. Αν αυτή δεν επιτευχθεί, προβλέπεται η ετυμηγορία των μελών, είτε με καθολική ψηφοφορία, είτε με σύγκληση της Πανελλαδικής Σύσκεψης και αυξημένη πλειοψηφία 75%, είτε στη γραμματεία με την ίδια πλειοψηφία. Με αυτό τον τρόπο ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει ένα αρχηγικό σχήμα ξεχωριστών οργανώσεων όπου ο ΣΥΝ το ελέγχει απόλυτα λόγω μεγέθους αλλά και συμμαχιών που μπορεί εύκολα να κάνει πάνω σε διάφορα ζητήματα με επιμέρους συνιστώσες.

Αντιμέτωπες με τη δεξιά μετατόπιση του ΣΥΝ τι θα κάνουν οι δυνάμεις του ΡΙΖΑ που προέρχονται από την επαναστατική Αριστερά; Παίρνοντας σαν οδηγό το παρελθόν μάλλον θα «βαφτίσουν το κρέας ψάρι» και τελικά θα υποκύψουν σε κάποιου είδους συμβιβασμό. Οι ηγεσίες των οργανώσεων αυτών μοιάζουν εντελώς εγκλωβισμένες στον ΣΥΡΙΖΑ χωρίς άλλη προοπτική. Στην πραγματικότητα μόνο η ΚΟΕ προσπάθησε να αντιδράσει παίρνοντας τη θέση του Αλαβάνου στην κόντρα του με τον Τσίπρα. Αλλά αυτό το έκανε με μεσοβέζικο τρόπο: ούτε στον Αλαβάνο έκανε κριτική, που φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης για την πολιτική συμβιβασμών του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στο τέλος, όταν κρίθηκε υπέρ του Τσίπρα η μάχη, απλά «ένιψε τας χείρας». Τα πράγματα με τις άλλες συνιστώσες είναι ακόμα χειρότερα: στήριξαν άκριτα τον Τσίπρα, διευκόλυναν την δεξιά μετατόπιση του ΣΥΝ ενώ δεν έχασαν ευκαιρία να φωτογραφηθούν με τον Τσίπρα στα debate των πολιτικών αρχηγών. Κατάφεραν η κρίση του ΣΥΝ να γίνει δική τους κρίση, πράγμα που οδήγησε τη μια από αυτές (Κόκκινο) στη διάσπαση…

Αλλά…

…κοντός ψαλμός αλληλούια.

Η πανελλαδική σύσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει στα τέλη Νοέμβρη και εκεί τα πράγματα θα αποκαλυφθούν. Επομένως, αναγκαστικά, θα επανέλθουμε σύντομα.

Άγγελος Κ

Σημειώσεις

---

[1] http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=297706&ct=32&dt=06/11/2009

[2] http://www.athina984.gr/node/1107

[3] http://news.ert.gr/el/eyroekloges-2009/eidiseis/23108-a-tsipras-isxyros-tritos-polos

[4] http://www.in.gr/NEWS/article.asp?lngEntityID=891765

[5] http://www.antinews.gr/?p=6371

[6] http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=503381

[7] http://www.tvxs.gr/v25146

[8] Δες και το άρθρο του Gatoulea

http://gatouleas.wordpress.com/2009/11/04/%CE%BF-%CE%BC%CE%B7%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CF%84%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CF%84%CF%89/

[9] http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8C%CE%BC%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%82

[10] http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=10&artid=8957

Category: Χωρίς κατηγορία