Μαρία Λεκάκη – Η ζωή μετά το διάβολο



Η ζωή μετά το διάβολο (Μία συνοπτική ιστορία της Κόλασης)…

Από αυτόν τον ευρηµατικότατο τίτλο και µόνο, αποφάσισα να παίξω το παιχνίδι της συγγραφέα, αφού το θέµα του, πραγµατεύεται (σκαλίζει) τη σκοτεινή πλευρά του µεγαλύτερου φόβου του ανθρώπινου είδους από την «εκδίωξή» του από τον «Παράδεισο» και την «πτώση» του στη γη. Είναι το επέκεινα, είναι το αναπόφευκτο τέλος αλλά και η άρνησή του, που τον κατέστησε στην ουσία δηµιουργό αλλά και πιόνι ανάµεσα σε δύο παράλληλα σύµπαντα (Κόλαση-Παράδεισο) επιδιώκοντας την αιώνια ύπαρξη µε οποιοδήποτε κόστος.

Το θέµα πραγµατικά τεράστιο µέσα στους αιώνες της Γηραιάς Ηπείρου (αφού εκεί επικεντρώνεται το ενδιαφέρον και η ανάλυση της συγγραφέα), όµως το βιβλίο αυτό µας δίνει σηµαντικά στοιχεία για την επιρροή των Δυτικών θρησκειών, στη ζωή και το θάνατο των ανθρώπων, αλλά κυρίως αποτελεί, ένα δοκίµιο πάνω στα έργα των καλλιτεχνών της κάθε περιόδου.

Πως ο τόπος, η όψη, η αντίληψη, η σηµασία, η εικόνα της Κόλασης των δογµάτων αλλάζει και φθείρεται στο χρόνο, καθώς εξελίσσεται βήµα-βήµα µέχρι το σήµερα: από έναν τόπο σκοτεινό, γεµάτο δαίµονες, πυρακτωµένο, που βασανίζονται και κατασπαράζονται αµαρτωλά κορµιά, στην αναζήτηση της ψυχικής εξιλέωσης και τέλος, στην ανάγκη για λύτρωση µέσα από ένα φιλοσοφικό πρίσµα που ξεκινά από τα έγκατα του ανθρώπινου ψυχισµού και φτάνει µέχρι και τη φράση «η Κόλαση είναι οι άλλοι» που τόσο γλαφυρά εξέφρασε ο Ζαν Πωλ Σαρτρ.

Από τον Δάντη Αλιγκιέρη και τη Κάθοδό του στην Κόλαση των προκαταλήψεων της εποχής του, στον Αναγεννησιακό Μιχαήλ Άγγελο και τον τρισµέγιστο Ιερόνιµο Μπος, έως τις µέρες µας και το σκοτεινό τρίπτυχο του Μαρκ Ρόθκο. Αρχικά, οι περιγραφές, η εικόνα και η ερµηνεία των σηµαντικότερων έργων, καθώς και των καλλιτεχνών που τα δηµιούργησαν, όχι µόνο συµβάλουν στην ιστορική κατανόησή τους, αλλά διασαφηνίζουν και την αιτία της ύπαρξής τους. Με την ανάθεση αυτών των έργων βλέπουµε την άρχουσα τάξη µέσω της Εκκλησίας (κυρίως µέχρι και το 18ο αιώνα) να ελέγχει τις µάζες και να τις καθιστά υποχείριο της, ξορκίζοντας το αδιανόητο γι’ αυτήν, να συνειδητοποιήσει δηλαδή ο άνθρωπος µία µέρα, την πιθανότητα ότι µετά τον θάνατο δεν υπάρχει τίποτε άλλο, παρά µόνο φθαρµένη ύλη.

Το ταξίδι ξεκινά µε µία περίληψη της κόλασης του Δάντη, µέσα από τα µάτια και τις γκραβούρες του Γκουστάβ Ντορέ και τη σηµασία της για τους µεταγενέστερους, συνεχίζοντας στην κορύφωση της Αναγέννησης (16ος αιώνας), στο Μανιερισµό (17ος αιώνας) που την ακολουθεί, στο Ροµαντισµό και το Συµβολισµό του 19ου αιώνα, στο Σουρεαλισµό και τον Αφηρηµένο Εξπρεσιονισµό του 20ου, µέχρι το σήµερα. Η ανάλυση των έργων είναι απλή, υποκειµενική, σχεδόν βιωµατική και επιστηµονικά άρτια, χωρίς να πλατειάζει ή να υπερβάλλει για τη σηµασία και την ερµηνεία τους, µακριά από το δασκαλίστικο ύφος που µας έχουν συνηθίσει οι ιστορικοί τέχνης, µέσα από βιβλία και διδασκαλίες.

Μέσα από το δαίδαλο της τέχνης και των λιγοστών οµολογουµένως, αλλά αντιπροσωπευτικών επιλογών της συγγραφέα, θα παρουσιαστούν οι αγιογραφίες των εκκλησιών, του Τζιότο, του Φρα Αντζέλικο, του Μιχαήλ Άγγελου και οι πίνακες των Ντιρκ Μπάουτς και Μπος. Συνεχίζει µε τα έργα των Ντε Νονέ, Μπέκλιν, περνώντας τη µοναδική πύλη του Ροντέν (πραγµατικά εκπληκτικό έργο!), ώστε να κλείσει µε τους Έρνεστ, Ρόθκο και Μάρτιν Κίπενµπεργκερ, παίζοντας µε τον αναγνώστη στο τέλος αυτής της περιπλάνησης, κάνοντάς τον ν’ αναρωτιέται τελικά, αν ο διάβολος είναι στο επέκεινα, είναι ανάµεσά µας ή, επιτέλους, είναι µέσα µας;

Ο θεός πρόβλεψε για τον άνθρωπο, είτε να ζήσει σκεπτόµενος στην Κόλαση της ύπαρξής του, είτε να πεθαίνει καθηµερινά µέσα στο φόβο και την υποκρισία του Παραδείσου µίας υποτιθέµενης «αιώνιας» ψυχής.

Anti

Η Μαρία Λεκάκη γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα. Σπούδασε ιστορία της τέχνης στη Σορβόνη. Άρθρα της έχουν δηµοσιευθεί σε περιοδικά. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδώσεις «Μαγικό Κουτί».

Category: Χωρίς κατηγορία