Eugène Ionesco – O Μοναχικός (Le Solitaire)



Ο «Μοναχικός» (1973 – Εκδόσεις Ηλέκτρα) αποτελεί το μοναδικό μυθιστόρημα του Ιονέσκο και πραγματεύεται την «κάθοδο» ενός κοινού φαινομενικά ανθρώπου, που η τύχη του έφερε στο δρόμο του μια κληρονομιά, η οποία του επέτρεπε, όχι μόνο ν’ αφήσει τη «δουλεία» του για πάντα, αλλά και να ζήσει το υπόλοιπο των ημερών του άνετα, απολαμβάνοντας τη ζωή, απαλλαγμένος από το βάρος της καθημερινής επιβίωσης. Η προσωπική του αλήθεια όμως μόνο κοινή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.

«…Νομίζω πως αυτή ήταν η πρώτη φορά που πρόσεξα στ’ αλήθεια το καθημερινό θέαμα που παρουσίαζε εκείνος ο δρόμος. Μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον. Έως συναρπαστικό. Τόσος και τόσος κόσμος σ’ εκείνη την ατελείωτη παρέλαση, τόσο διαφορετικά πρόσωπα και τόσες πανομοιότυπες σκέψεις. Ή σχεδόν πανομοιότυπες. Ο φίλος μου, η φιλενάδα μου, που θα πάμε διακοπές που κοντοζυγώνουν, το παιδί που θα γεννηθεί χωρίς να το έχουμε σχεδιάσει, τα πιτσιρίκια που στέλνουμε στο παιδικό σταθμό επειδή δουλεύουμε και οι δύο. Αυτοί οι δύο ηλικιωμένοι που εργάζονται ακόμη. Ο άλλος γέρος που έχει βγει στη σύνταξη -μία ελάχιστη σύνταξη, ίσα για να επιβιώνει- και που σκέφτεται τον θάνατο ο οποίος πλησιάζει, του ανοίγει την αγκαλιά του. Πόσο περίεργα είναι όλα. Και δεν έχουν αλλάξει εδώ και αιώνες…»

Η αμεσότητα των λέξεων είναι εκείνη που προκαλεί αρχικά, μια ρεαλιστική σύγχυση και οδηγεί σε μια παρανοϊκή λύτρωση. Η σκοτεινή πλευρά της Γης αλλά και του ανθρώπινου είδους, εξαγνίζουν το μεγαλείο της ύπαρξης ενός κάπως ρομαντικού, αλλά και συγχρόνως ωμού χαρακτήρα, ο οποίος παρατηρεί, αναλύει, αποπροσανατολίζεται και στο τέλος, παραληρεί πάνω στα ερείπια της σύγχρονης κοινωνίας και των σχέσεων, που προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα σ’ αυτήν. Η στιγμή περνά σαν χρόνος, ενώ ο χρόνος ισοπεδώνει την κάθε στιγμή του ήρωα, που μάχεται το κρύο σκοτάδι που καλύπτει τον εύθραυστο ψυχισμό του. Η μοναξιά και η απόγνωση είναι οι μοναδικοί του συνοδοιπόροι, στο δύσκολο μονοπάτι που διάλεξε, με προορισμό το μεγαλύτερο φόβο του ανθρώπου, το αναπόφευκτο και οριστικό, τον θάνατο.

«…Πρέπει να παραιτηθείς αν δεν θέλεις να υποφέρεις. Να παραιτηθείς. Λέω και ξαναλέω στον εαυτό μου να παραιτηθεί. Συχνά σχεδόν τα καταφέρνω. Ή φτάνω σε κάτι που φτάνει κοντά σε παραίτηση. Από καιρό σε καιρό σηκώνει κεφάλι ο θυμός. Στην αρχή παίρνει τη μορφή μιας δυσαρέσκειας που μεγαλώνει μέσα μου. Με κυριεύει, με πνίγει. Όχι δεν θα το ξεπεράσω ποτέ, δεν θα μπορέσω ποτέ να ξεχάσω ότι δεν κατάφερα να δω πέρα από τον τοίχο που υψώνεται ως τον ουρανό. Πως να αφεθείς στην αγωνία στην οποία είμαστε όλοι βυθισμένοι παρά την επιστήμη, παρά τη θεολογία, παρά τη σοφία των αιώνων; Δεν έμαθα τίποτε από την ώρα που γεννήθηκα και ξέρω ότι δεν θα μάθω ποτέ τίποτα. Εκείνο που θα ήθελα είναι να εξαλείψω τα όρια της φαντασίας. Να ανατινάξω τα όρια της φαντασίας. Όμως δεν θα γκρεμιστούν και θα πεθάνω όσο αδαής γεννήθηκα…»

Τα γεγονότα: Ο αποχωρισμός… Η εγκατάσταση… Ο έρωτας… Ο χωρισμός… Ο εμφύλιος… Και το όραμα… Είναι καταστάσεις που συγκλόνισαν τον κόσμο του ήρωα, αλλά η εξιστόρισή τους, συγκλονίζει σίγουρα και τον αναγνώστη αυτού του υπέροχου μυθιστορήματος. Ο συγγραφέας παίζει με τις λέξεις και την αλήθεια αυτού του πραγματικά, θλιβερού κόσμου. Παίζει με το μυαλό και το συναίσθημα, αγωνίζεται για τη διαύγεια και κλαίει για τον άνθρωπο και το πεπρωμένο του.

Ο Ιονέσκο σε αυτό το βιβλίο, θέλησε να απογυμνώσει τον ήρωα που αφηγείται, αλλά και τον ήρωα που διαβάζει. Τον άνθρωπο που χάνεται στην άβυσσο της ψυχής του, αλλά κι εκείνον που δεν αρνείται να τον ακολουθήσει μέχρι το Tέλος.

Anti

O Ευγένιος Ιονέσκο γεννήθηκε στις 13 Νοεμβρίου του 1909, στη Σλάτινα της Ρουμανίας από πατέρα Ρουμάνο και μητέρα Ελληνογαλλίδα. Παιδί ακόμα, μετοίκησε και έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Γαλλία. Το 1925, το διαζύγιο των γονιών του, τον ανάγκασε να επιστρέψει στη Ρουμανία και να ζήσει κοντά στον πατέρα του. Σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου, ενώ συγχρόνως παρέδιδε μαθήματα γαλλικών ενώ έγραφε άρθρα και κριτικές, στα αβάν γκαρντ περιοδικά της εποχής. Το 1936 παντρεύεται με την Rodica Burileanu και απέκτησαν μαζί μια κόρη. Το 1938 επιστρέφει στη Γαλλία, για να ετοιμάσει τη διατριβή του, όμως πριν προλάβει να την ολοκληρώσει, ο πόλεμος τον αναγκάζει να επιστρέψει στη Ρουμανία για ακόμη μια φορά. Το 1942 εγκαταστάθηκε πλέον μόνιμα στη Γαλλία και μετά το πόλεμο απέκτησε την γαλλική υπηκοότητα. Το 1970 έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, ενώ έχει έχει πολλά διεθνή βραβεία, για το έργο και τη συνολική προσφορά του. Πέθανε στις 28 Μαρτίου του 1994, σε ηλικία 84 ετών.

Ο Ιονέσκο θεωρείται από τους θεμελιωτές του «θεάτρου του παραλόγου», όπου κυριαρχούν οι εκκεντρικοί χαρακτήρες με τους παράλογους διαλόγους, καθώς παρουσιάζονται σε έργα χωρίς στην ουσία, καμία πλοκή. Η καθημερινότητα είναι τροφή αυτού του μεγάλου συγγραφέα. Από εκεί εμπνέεται την κωμωδία, από εκεί και το δράμα. «Η φαλακρή Τραγουδίστρια» το πρώτο του θεατρικό (1950) με τον υπότιτλο «Αντι-θέατρο» αν και αποτέλεσε αποτυχία τον καιρό που πρωτοπαρουσιάστηκε, έμελλε να σημαδέψει το σύγχρονο θέατρο. Κωμωδία, φάρσα, απομόνωση, ψυχική και σωματική βία είναι τα στοιχεία που συνθέτουν και ολοκληρώνουν τα έργα του Ιονέσκο. «Το Μάθημα» (1950), «Οι Καρέκλες» (1952), «Ο Αμεδαίος ή πως να το Ξεφορτωθείτε» (1953), «Ο Ρινόκερος» (1959), «Ο Βασιλιάς πέθανε» (1962), «Η Δίψα και η Πένα» (1964), «Μακμπέτ» (1972) είναι μερικά από τα έργα που ανέδειξαν τον Ιονέσκο, σαν έναν από τους μεγάλους του «θεάτρου του παραλόγου» αλλά και έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς γενικά στο χώρο του σύγχρονου θεάτρου.

Category: Χωρίς κατηγορία