Η εξέγερση στο Ιράν και οι νοσταλγοί του σταλινισμού
Με αφορμή την εξέγερση στο Ιράν (ξανα)βγήκε στην επιφάνεια μια παθολογία της ελληνικής Αριστεράς. Η, επί πολλές δεκαετίες, κυριαρχία του σταλινισμού κληροδότησε πολλά κουσούρια, ανάμεσα στα οποία εξέχουσα θέση κατέχει η “εθνικοαριστερή” ανάγνωση των κοινωνικών συμβάντων. Όλες τις ταξικές διαφορές στην Ελλάδα ο σταλινισμός τις έβλεπε ως μέρος της “πρωτεύουσας αντίθεσης” που ήταν η “υποδούλωση” της Ελλάδας στην “αμερικανοκρατία”. Επρόκειτο ασφαλώς για μια πολιτική θέση που συνέφερε την τότε σοβιετική εξωτερική πολιτική, αλλά και τις ρεφορμιστικές επιλογές της ηγεσίας του ΚΚΕ που αναζητούσε συμμαχίες στην “εθνική” αστική τάξη. Τα διεθνή γεγονότα ο σταλινισμός τα αξιολογούσε με ανάλογο τρόπο: “Αμερικανοκρατία” από τη μια πλευρά, και από την άλλη, “προοδευτικά καθεστώτα και λαοί” που “παλεύουν για την εθνική ανεξαρτησία” (ανεξάρτητα αν ήσαν δικτατορίες τα καθεστώτα των “προοδευτικών χωρών”).
Αυτή η αντίληψη, παρά την κατάρρευση των σταλινικών καθεστώτων, εξακολουθεί να επιζεί σε μια ολόκληρη γενιά αριστερών. Και εμφανίζεται και σήμερα με την εξέγερση στο Ιράν. Αρκετοί αριστεροί (διαβάστε για παράδειγμα στο tvxs μερικά από τα σχόλια για τα γεγονότα) εμφανίζονται απολύτως εχθρικοί στους εξεγερμένους Ιρανούς με τη λογική ότι είναι… “αμερικανοκινούμενοι”.
Η χειρότερη εκδοχή αυτής της σταλινικής λογικής είναι το άρθρο του Γιώργου Δελαστίκ στο Έθνος (http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11826&subid=2&tag=8397&pubid=4142864). Σε αυτό ο Δελαστίκ ισχυρίζεται ότι “ο Αχμαντινετζάντ σάρωσε στις προεδρικές εκλογές τον υποψήφιο της πλουτοκρατικής, φιλοαμερικανικής πτέρυγας του ιρανικού κατεστημένου”. Επιπλέον, χωρίς να αισθάνεται κανένα πρόβλημα, επαναλαμβάνει τις κατηγορίες του ίδιου του ιρανικού καθεστώτος ότι δηλαδή οι αντίπαλοι του Αχμαντινετζάντ ετοίμαζαν “οργανωμένο εκ των προτέρων σχέδιο «βελούδινου» πραξικοπήματος” κατά το πρότυπο αυτών που οδήγησαν στην πτώση ανατολικών καθεστώτων. Κατά τον Δελαστίκ ετοιμάζεται η “ανατροπή του Αχμαντινετζάντ και της πολιτικής υπέρ των φτωχών και λαϊκών στρωμάτων που εκφράζει αυτός σε κοινωνικό επίπεδο, όπως και της πολιτικής εθνικής ανεξαρτησίας και άρνησης υποταγής στις ΗΠΑ που εκφράζει στον διεθνή χώρο”. Στο τέλος του άρθρου του υπάρχει η μάλλον δυσοίωνη (κατ’ αυτόν) προοπτική να οδηγηθούμε “στην τελική κατάρρευση του ισλαμικού καθεστώτος και την εκ νέου υποταγή του Ιράν στις ΗΠΑ, εξέλιξη την οποία ευνοούν και οι διεθνείς συσχετισμοί. Το Ιράν βαδίζει προς τον Γολγοθά του”.
Η εικόνα που δίνει ο Δελαστίκ για τα γεγονότα στο Ιράν είναι εκτός κάθε πραγματικότητας. Επιπλέον είναι εξοργιστική: δίνει περγαμηνές “προοδευτικότητας” σ’ ένα καθεστώς που σφαγίασε την Αριστερά στο Ιράν, που εξόντωσε φυσικά, βιολογικά, εκατοντάδες χιλιάδες αριστερούς για να εγκαθιδρύσει μετά το 1979 το δικτατορικό θεοκρατικό καθεστώς. Που εκτελεί ομοφυλόφιλους και καταπιέζει με μεσαιωνικό τρόπο τις γυναίκες. Που απαγορεύει κάθε συνδικαλιστική δραστηριότητα. Και όλα αυτά στο όνομα της πάλης ενάντια στην “αμερικανοκρατία”.
Έχει τόσο τυφλωθεί από την σταλινική του ιδεολογία ο Δελαστίκ ώστε δίνει περγαμηνές αντιιμπεριαλιστικές στο καθεστώς Αχμαντινετζάντ. Στην πραγματικότητα βέβαια το καθεστώς έχει κάνει ότι περνάει από το χέρι του για να ελέγξει τους “εξτρεμιστές” στο Ιράκ διευκολύνοντας τους Αμερικανούς (άλλωστε οι περισσότεροι από αυτούς που κυβερνούν σήμερα το Ιράκ ήταν εξόριστοι στο Ιράν πριν την κατάρρευση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσείν). Και βέβαια το καθεστώς δεν κάνει οτιδήποτε που θα ενοχλούσε του Αμερικανούς στο Αφγανιστάν.
Η περιγραφή των πολιτικών δυνάμεων του Ιράν που κάνει ο Δελαστίκ είναι ψευδέστατη, υπάρχει μόνο στη (σταλινική) φαντασία του.
Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι στο Ιράν γίνονται σήμερα οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις από την πτώση του Σάχη το 1979. Το σύνθημα που κυριαρχεί είναι “Θάνατος στο δικτάτορα” που είναι το ίδιο που φώναζαν οι διαδηλωτές το ‘79 για τον Σάχη. Με δεκάδες νεκρούς, βρισκόμαστε πλέον μπροστά σε μια λαϊκή εξέγερση.
Ο Μουσαβί δεν είναι “πράκτορας των Αμερικανών” όπως περίπου τον ζωγραφίζει ο σταλινικός “αμερικανοφάγος” κ. Δελαστίκ. Πρόκειται για κεντρική φιγούρα του ισλαμικού καθεστώτος, που τιμάται από το ίδιο το καθεστώς ως ένας από τους ηγέτες της “ισλαμικής επανάστασης” το 1979. Γι’ αυτό και έχει την υποστήριξη σημαντικών προσωπικοτήτων του καθεστώτος, όπως πρώην προέδρων και υπουργών (Καταμί, Ραφσαντζανί, και του γαμπρού του Αγιατολάχ Χομεϊνί, ηγέτη της “ισλαμικής επανάστασης”). Στη διάρκεια του Ιρανο-ιρακινού πολέμου 1980-88 ήταν πρωθυπουργός της χώρας. Από τα 1989, οπότε και καταργήθηκε το πόστο του πρωθυπουργού, άρχισε να χάνει έδαφος στα κέντρα εξουσίας. Από τη δεκαετία του 1990 συνδέθηκε με τους λεγόμενους μεταρρυθμιστές του καθεστώτος.
Το οικονομικό του πρόγραμμα είναι προς νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, να “ανοίξει” προς τους ιδιώτες η οικονομία. Ωστόσο, επειδή αυτή η πολιτική είναι ελάχιστα δημοφιλής έχει ενσωματώσει στο πρόγραμμά του σχεδόν σαρωτικές κοινωνικές αλλαγές (τουλάχιστον για τις αντοχές του ισλαμικού καθεστώτος). Ζήτησε να περιοριστεί η δράση της αστυνομίας ηθών, που επιβάλλει έλεγχο στο ντύσιμο και τη συμπεριφορά, ιδιαίτερα των γυναικών. Υποσχέθηκε να βάλει γυναίκες σε υψηλά κυβερνητικά πόστα και να καταργήσει τους νόμους που περιορίζουν τα δικαιώματά τους. Εξήγγειλε ότι θα θέσει την αστυνομία κάτω από κυβερνητικό έλεγχο (σήμερα οι δυνάμεις ασφαλείας βρίσκεται υπό τον έλεγχο του μη εκλεγμένου ανώτατου ηγέτη, του Αλί Χαμενεΐ).
Στην πραγματικότητα ο Μουσαβί εκπροσωπεί μια πτέρυγα της άρχουσας τάξης του Ιράν που θέλει μεταρρυθμίσεις για να διασωθεί το καθεστώς από την αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Η άλλη πτέρυγα υπό τον Αχμαντινετζάντ αποτελεί τη σκληροπυρηνική δεξιά. Το πρόβλημά της δεν είναι ο νεοφιλελευθερισμός. Το καθεστώς συνολικά εδώ και πολλά χρόνια έχει κατευθυνθεί προς νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις. Αυτό που επιζητεί η πλευρά Αχμαντινετζάντ είναι να καρπωθεί η κρατική γραφειοκρατία, οι κληρικοί και τα παιδιά τους, όλα τα οφέλη των ιδιωτικοποιήσεων. Η ιδιωτικοποίηση της κρατικής εταιρείας εμπορίου Almakaseb, που βρισκόταν υπό τη διεύθυνση γιου ανώτατου κληρικού, οδήγησε σε σκάνδαλο 100 εκατομμυρίων δολαρίων που “χάθηκαν” στην πορεία της ιδιωτικοποίησης.
Ο Αχμαντινετζάντ είναι βετεράνος του Ιρανο-ιρακινού πολέμου και στέλεχος των Φρουρών της Επανάστασης, ανδρώθηκε μέσα στους μηχανισμούς του ιερατείου και των κατασταλτικών μηχανισμών του καθεστώτος. Είχε κερδίσει τις εκλογές του 2005 με την υπόσχεση να ξεριζώσει τη διαφθορά και να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη φτώχεια του πληθυσμού. Έκτοτε οι διεθνής τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν και το καθεστώς συσσώρευσε πολλά χρήματα σε συνάλλαγμα. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στον Αχμαντινετζάντ να ακολουθήσει μια “λαϊκιστική” πολιτική. Συσσίτια για τους φτωχούς, επιδόματα σε δημόσιους υπαλλήλους, δημόσια έργα στην επαρχία. Η αύξηση των κρατικών δαπανών οδήγησε σε οικονομική άνθηση του παζαριού (που εκπροσωπεί τη μικροαστική τάξη, κρίσιμος παράγοντας στην υποστήριξη του καθεστώτος).
Η πολιτική αυτή είχε σαν αποτέλεσμα ένα κομμάτι της άρχουσας τάξης να αρχίσει να ανησυχεί. Θεωρούσε αυτή την πολιτική εξαγοράς λαϊκής υποστήριξης “σπάταλη”, ότι τα χρήματα από τα έσοδα του πετρελαίου θα έπρεπε να δοθούν για τον εκσυγχρονισμό της υποδομής και της βιομηχανίας (ιδιαίτερα της πετρελαϊκής). Επιπλέον, η πλευρά αυτή της άρχουσας τάξης, θεωρεί ότι η ανάπτυξη του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν έχει πολύ υψηλό κόστος τόσο οικονομικά όσο και διπλωματικά. Αυτοί είναι οι λόγοι που αυτό το κομμάτι της άρχουσας τάξης (οι “εκσυγχρονιστές”) συσπειρώθηκε γύρω από τον Μουσαβί.
Την ίδια στιγμή, η πολιτική επιρροή του Αχμαντινετζάντ άρχισε να εξατμίζεται. Ο πληθωρισμός (πάνω από 20%) εκμηδένιζε την οποιαδήποτε “λαϊκιστική” πολιτική του καθεστώτος. Με την εμφάνιση της παγκόσμιας κρίσης το καθεστώς προσπαθεί να περικόψει τις κρατικές επιδοτήσεις σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης, την ίδια στιγμή που η ανεργία έχει εκτοξευθεί στις πόλεις (επίσημα στο 12,4%, ανεπίσημα 17%). Η ανεργία αποτελεί ιδιαίτερα πιεστικό ζήτημα για όσους είναι κάτω των 30 ετών – περίπου το 60% του πληθυσμού. Οποιαδήποτε απόπειρα από την πλευρά των εργαζομένων να δημιουργηθούν ανεξάρτητα εργατικά συνδικάτα αντιμετωπίζεται με την μεγαλύτερη αγριότητα από το καθεστώς.
Η φτώχεια είναι άλλο ένα ζήτημα που ο “φιλολαϊκός” Αχμαντινετζάντ απέτυχε. Η κυβέρνηση του Ιράν ορίζει ως “ακραία φτώχεια” όσους επιβιώνουν με 2 δολάρια την ημέρα, ποσοστό που από το 13,5% το 1995 έπεσε στο 5,6% το 2006. Ωστόσο, σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα του Ιράν, που ορίζει το “όριο φτώχειας” ως το μίνιμουμ του εισοδήματος που χρειάζεται κάποιος για μίνιμουμ διατροφή, το 19% του πληθυσμού στις αστικές περιοχές ορίζεται ως φτωχό.
Επιπλέον, η διαφθορά εξακολουθεί να είναι ανεξέλεγκτη. Οι πολίτες σε κάθε τους σχεδόν επαφή με την αστυνομία ή τις κρατικές υπηρεσίες πρέπει να έχουν έτοιμο το λάδωμα. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι έμποροι σε κάθε συμβόλαιο που εξασφαλίζουν θα πρέπει να δώσουν “ένα δωράκι” στον κρατικό υπεύθυνο.
Παράλληλα με τα παραπάνω, ένα αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού, ιδιαίτερα της νεολαίας, αγανακτούσε από την προσπάθεια του καθεστώτος να επαναφέρει τους αυστηρούς ελέγχους στην προσωπική ζωή.
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, πολιτικής και κοινωνικής κρίσης, ξέσπασε η σημερινή εξέγερση στο Ιράν. Η εξέγερση εκμεταλλεύτηκε τη διάσπαση της άρχουσας τάξης σε “μεταρρυθμιστές” και “συντηρητικούς”. Όπως πολλές φορές έχει συμβεί στην ιστορία, οι ρωγμές που ανοίγουν σ’ ένα δικτατορικό καθεστώς απειλούν να γίνουν ευρύ ρήγμα που παρασύρει στην κατάρρευση όλο το δικτατορικό οικοδόμημα.
Συμπερασματικά λοιπόν, είναι εκτός πραγματικότητας όσοι παρουσιάζουν τις δυο πτέρυγες της άρχουσας τάξης ως μια διάσπαση όπου η μια είναι δήθεν “προοδευτική και αντιιμπεριαλιστική” και η άλλη “αμερικανόδουλη”. Και οι δυο πλευρές αυτό που επιδιώκουν είναι η διατήρηση ενός αντιδραστικού, αντιδημοκρατικού, θεοκρατικού καθεστώτος, που στηρίζεται στη βάναυση εκμετάλλευση των εργαζομένων.
Προφανώς οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση. Ήδη το CNN (το κανάλι της προπαγάνδας του state department), με εμετικό τρόπο, εμφανίζεται ως υποστηριχτής των δημοκρατικών κινητοποιήσεων. Αλλά αυτό δεν ξεγελά παρά μόνο τους αφελείς. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν μόνο όσες εκλεγμένες κυβερνήσεις τις εξυπηρετούν. Όταν τις εκλογές δεν τις κερδίζουν οι “σωστές” κυβερνήσεις τότε η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνωμοτεί με τον πλέον ανενδοίαστο τρόπο για να τις αντικαταστήσει με δικτατορίες. Το προσπαθεί στη λωρίδα της Γάζας, στη Βενεζουέλα, στο Λίβανο, στη Βολιβία.
Η μοίρα του Ιράν βρίσκεται στα χέρια των εξεγερμένων εργαζομένων και της νεολαίας. Μια εξέγερση που πάει πολύ πιο πέρα από όσο θα ήθελαν ο Μουσαβί και οι καθεστωτικοί υποστηρικτές του. Χρέος της Αριστεράς είναι η υποστήριξη αυτού του κινήματος. Αποτελεί την ελπίδα για την αναβίωση της ιρανικής Αριστεράς μετά τη σφαγή της από τους μουλάδες τη δεκαετία του 1980.
Άγγελος Κ
…και εκεί που νόμιζα ότι τελείωσα, ένας φίλος και σύντροφος μου έστειλε το άρθρο στο Πριν του Άρη Χατζηστεφάνου Παρωδία «λαϊκής επανάστασης» στο Ιράν. Ο συντάκτης έχει κάποιες διαφορές από τον Δελαστίκ αλλά επί της ουσίας έχει (δυστυχώς) τις ίδιες θέσεις. Αλήθεια, παρεμπιπτόντως, οι υπερεθνικιστικές θέσεις που εκφράζει συστηματικά ο κ. Δελαστίκ στις εφημερίδες και τον Αντένα βρίσκουν σύμφωνους τους συντρόφους του ΝΑΡ;
Σε σχέση με τον Δελαστίκ αυτός (τουλάχιστον…) δεν συντάσσεται ολόψυχα με το μέρος του Αχμεντινετζάντ. Κάτι είναι και αυτό. Ωστόσο ειρωνεύεται την εξέγερση χρησιμοποιώντας μια γλώσσα που ελάχιστη σχέση έχει με την αριστερά: αφού χαρακτηρίζει “παιδαριώδεις αναλύσεις” τα δημοσιεύματα στον (αστικό) τύπο, ο ίδιος δίνει τη… βαθυστόχαστη ανάλυση ότι το ίντερνετ στο Ιράν είναι πολύ αργό για να οργανωθεί μια εξέγερση μέσω διαδικτύου, ενώ, επιπλέον, ίντερνετ διαθέτουν μόνο τα “ανώτερα και ανώτατα κοινωνικά στρώματα” και επομένως (τι ποιο φυσιολογικό) το συμπέρασμα είναι ότι πρόκειται για εξέγερση της “ευημερούσας [sic!] νεολαίας της Τεχεράνης που ασφυκτιά από τις απαγορεύσεις”(!!). Φυσικά από μια τέτοιου είδους (και ποιότητας!) ανάλυση δεν θα μπορούσε να λείψουν και οι θεωρίες συνωμοσίας. Πίσω από την κρίση στο Ιράν κρύβεται ο “πανούργος Ραφσαντζανί” που εκφράζει “τμήμα της ιρανικής οικονομικής ελίτ, το οποίο φλερτάρει ανοιχτά με τη Δύση και τα νεοφιλελεύθερα δόγματα της Ουάσινγκτον”. Επομένως “τα γεγονότα των τελευταίων ημερών δεν συνιστούν γνήσια «λαϊκή επανάσταση» όπως θέλουν να τη βλέπουν τα ξένα [sic!] μέσα ενημέρωσης αλλά παραπέμπουν περισσότερο σε… πραξικόπημα”.
Θαύμα…
…οι ίδιοι άνθρωποι που το Δεκέμβρη μίλαγαν για “εξέγερση της νεολαίας και των εργαζομένων” με ένα νεκρό, σήμερα με δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές ομιλούν περί “ευημερούσας νεολαίας” και για γεγονότα που “παραπέμπουν περισσότερο σε πραξικόπημα”.
Γιατί αυτή η τύφλωση;
Γιατί ο “αντιαμερικάνικος αντιιμπεριαλισμός” λειτουργεί ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ στο μυαλό όσων εξακολουθούν να βρίσκονται υπό την επιρροή της σταλινικής “θεωρίας”. Αρκεί το γεγονός να είναι ένα καθεστώς “αντιαμερικανικό” και όλα τα υπόλοιπα είναι δευτερεύοντα. Η άρχουσα τάξη του Ιράν διχοτομείται σε μια “αντιαμερικανική” πτέρυγα (και επομένως “προοδευτική” ή τουλάχιστον “προτιμητέα”) και μια “φιλοαμερικανική” και επομένως “πλουτοκρατική”, “νεοφιλελεύθερη” και όλα τα κακά της μοίρας της. Το γεγονός ότι ο “πανούργος Ραφσαντζανί” είναι γέννημα θρέμμα του ισλαμικού καθεστώτος (επί των ημερών του οποίου πλούτισε και υπήρξε πρόεδρος της “Δημοκρατίας”) ενώ ταξικά είναι ομογάλακτος του Αχμεντινετζάντ και των πάμπλουτων ιερέων (των παιδιών και συγγενών τους) που κυβερνούν το Ιράν, είναι “ψιλά γράμματα” για τον αρθρογράφο του Πριν. Έχοντας αυτή τη λογική, ενώ ο Ραφσαντζανί περιγράφεται περίπου ως πράκτορας των Αμερικανών, σε αντίθεση ο Αχμεντινετζάντ περιγράφεται με μάλλον συμπαθητικό τρόπο: “Ο Αχμαντινετζάντ έχει κερδίσει την καρδιά των πληβειακών στρωμάτων [...] ο Αχμεντινετζάντ έθεσε και πάλι σε λειτουργία το ιδιότυπο κοινωνικό συμβόλαιο το οποίο εδώ και τριάντα χρόνια εξασφαλίζει στο θρησκευτικό κατεστημένο τη νομιμοποίηση που χρειάζεται από ευρεία στρώματα του πληθυσμού”. Φανταστείτε τι θα έσερναν σε κάποιον που επί δικτατορίας Φράνκο στην Ισπανία θα έγραφε ότι το καθεστώς “ έχει κερδίσει την καρδιά των πληβειακών στρωμάτων”. Αλλά… ξέχασα: ο Φράνκο δεν ήταν… “αντιαμερικανός”, άρα ήταν αντιδραστικός. Τόσο απλά είναι τα πράγματα για τη σταλινική λογική.
Στην πραγματικότητα μια άρχουσα τάξη παρά τις επιμέρους διαφορές της είναι μια και αδιαίρετη. Διαφορετικά δεν θα επιβίωνε επί πολύ χρονικό διάστημα ως άρχουσα τάξη. Υπάρχουν ασφαλώς εποχές που μια άρχουσα τάξη μπορεί να βρεθεί στα όρια της πολιτικής διάσπασης. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα που θέτουν σε κίνδυνο την ταξική της κυριαρχία (σε προεπαναστατικές περιόδους ή σε περιόδους οικονομικής κρίσης ή διεθνών πολιτικών κρίσεων). Αυτό ενδεχομένως να συμβαίνει στο Ιράν σήμερα (θα χρειαστεί να περάσει αρκετός χρόνος για να επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο).
Ωστόσο υπάρχει μια συγκολλητική ουσία που συνδέει στο τέλος της ημέρας όλα τα τμήματα της άρχουσας τάξης: η ταξική κυριαρχία του συνόλου της άρχουσας τάξης παρά και εναντίον των διαφορών της. Η συνέχιση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων απ’ όλα τα τμήματά της, η διατήρηση και ενίσχυση της διεθνούς θέσης της άρχουσας τάξης. Έτσι παρά τις διαφωνίες τους Αχμεντινετζάντ και Ραφσαντζανί, Μουσαβί, συμφωνούν στην απαγόρευση των εργατικών συνδικάτων, στον αδυσώπητο πλουτισμό τους σε βάρος ενός πληθυσμού που εξακολουθεί (παρά τα έσοδα του πετρελαίου και παρά τη “φιλανθρωπία” του Αχμεντινετζάντ) να ζει μέσα στη φτώχεια χωρίς στοιχειώδη δημοκρατικά διακαιώματα. Παρά τις διαφωνίες τους για τον τρόπο προσέγγισης με τη Δύση (και επομένως με τους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές) και τα δυο τμήματα της άρχουσας τάξης συμφωνούν ότι θα πρέπει να γίνει η προσέγγιση. Ενδεχομένως οι Ραφσαντζανί, Μουσαβί, να είναι διατεθειμένοι για μεγαλύτερους συμβιβασμούς με τους δυτικούς ιμπεριαλιστές, ωστόσο και η πτέρυγα Αχμεντινετζάντ δεν πάει πίσω: συνεργάζεται κανονικότατα με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό τόσο στο Ιράκ όσο και στο Αφγανιστάν, ενώ τονίζουν με κάθε τρόπο ότι θέλουν το “διάλογο” με τον Ομπάμα και την κυβέρνησή του. .
Το κύριο ζήτημα και για τις δυο πτέρυγες είναι η διάσωση της ταξικής τους κυριαρχίας. Να γιατί ο Μουσαβί έκανε έκκληση “αυτοσυγκράτησης” στους διαδηλωτές των τελευταίων ημερών.
Η απελευθέρωση των εργαζομένων και της νεολαίας στο Ιράν δεν μπορεί παρά να είναι αποτέλεσμα των δικών τους αγώνων, της δικής τους αυτοοργάνωσης σε αυτόνομες από την άρχουσα τάξη πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις. Αυτό προϋποθέτει το γκρέμισμα της εξουσίας των μουλάδων τόσο των “αντιαμερικανών” όσο και των “φιλοαμερικανών”. Αυτό σημαίνει ότι η Αριστερά πρέπει να υποστηρίζει άνευ όρων τους αγώνες για δημοκρατία στο Ιράν.
Τόσο απλά, τόσο καθαρά!
Category: Χωρίς κατηγορία
Ποιός είναι ο Μπαζαρί; Εγώ νόμιζα ότι ήταν τα μεσαία στρώματα των εμπόρων. Επίσης με ποια ακριβώς στοιχεία αμφισβητείς όσους μιλούν για εκλογική νίκη του Αχμεντινετζάντ; Πριν από τις εκλογές ακόμη και αμερικανικά think tank προέβλεπαν εκλογικό θρίαμβο Αχμεντινετζάντ. Και το κείμενο στο οποίο αναφέρεσαι μιλά για παρατυπίες στις εκλογές. Είμαστε όμως σίγουροι ότι δεν θα κέρδιζε ο Αχμεντινετζάντ;
Ακόμη…όταν κάνουμε quote καλό είναι να βάζουμε το πρωτότυπο κείμενο. το κείμενο Χατζηστεφάνου στο ΠΡΙΝ έγραφε: (http://www.prin.gr/prin/936/23.pdf)
«Δεν πρόκειται δηλαδή για εξέγερση των καλομαθημένων αλλά για τη δίκαιη οργή μιας ευημερούσας αλλά και αφυκτιούσας νεολαίας».
Η παραχάραξη του κειμένου αποτελεί την πεμπτουσία του σταλινισμού για την οποία κατηγορείς τον συντάκτη. Το κείμενο σε κανένα σημείο δεν ειρωνεύεται την εξέγερση αλλά τις αναλύσεις του δυτικού Τύπου περί «επανάστασης Twitter». Και ναι στο Ιράν είναι δύσκολο να στείλεις ακόμη και e-mail.
Η λέξη πραξικόπημα αναφέρεται στις μεθοδεύσεις της παράταξης Μουσαβί – Ραφσαντζανί. Δεν θα μπορούσε να είναι πραξικόπημα αυτό που το ίδιο το κείμενο χαρακτηρίζει «δίκαιη οργή».
Επίσης ποια ήταν η τελευταία φορά που βρέθηκες στην Τεχεράνη γιατί οι Χατζηστεφάνου και Παπακωνσταντίνου – τους οποίους κατηγορείς για απλουστευτικές σταλινικές αναλύσεις – ήταν εκεί πριν από μερικές εβδομάδες.
Φίλε Simo
Στο κείμενό μου αν υπήρχε ένας τόνος πολεμικής απευθυνόταν προς τον Δελαστίκ και τις απόψεις του, όχι προς τους συντρόφους του ΝΑΡ ή του Πριν. Γνωρίζω (όπως και όσοι βρισκόμαστε στον χώρο) ότι με τις υπερεθνικιστικές απόψεις του Δελαστίκ πολλοί σύντροφοι του ΝΑΡ έχουν σοβαρό πρόβλημα. Η δουλειά των συντρόφων του ΝΑΡ στους χώρους εργασίας, στα πανεπιστήμια και στο ενωτικό εγχείρημα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι σε όλους μας γνωστή και σεβαστή. Η κριτική έχει σαν στόχο να εμβαθύνουμε και να ξεκαθαρίσουμε τις απόψεις μας. Όλοι μας κρίνουμε αλλά και κρινόμαστε.
Τώρα επί της ουσίας.
Το πρώτο κείμενο του Χατζηστεφάνου το διάβασα στο Πριν και δεν ήξερα ότι υπήρχε στο διαδίκτυο. Σε ευχαριστώ που μας έστειλες τη διεύθυνση. Θεωρώ, ωστόσο, ότι δεν έγινε καμιά παραχάραξη του κειμένου από την πλευρά μου. Όποιος το διαβάσει καταλαβαίνει όσα κατάλαβα και εγώ στην κριτική μου.
Θα κάνω έναν παραλληλισμό: πως θα φαινόταν αν στην εξέγερση του Δεκέμβρη κάποιος τόνιζε με εμφατικό τρόπο ότι ο Γρηγορόπουλος καταγόταν “από οικογένεια των βορείων προαστίων” και ότι ναι μεν η αντίδραση ήταν “δίκαιη” αλλά… μιας “ευημερούσας νεολαίας”; Επιπλέον η κριτική στον Αχμεντινετζάντ είναι σχεδόν ανύπαρκτη (έως συμπαθητική: “έχει κερδίσει την καρδιά των πληβειακών στρωμάτων [...] ο Αχμεντινετζάντ έθεσε και πάλι σε λειτουργία το ιδιότυπο κοινωνικό συμβόλαιο… κ.λπ, κ.λπ) ενώ στους αντιπάλους γίνεται εκτεταμένη κριτική παρουσιάζοντάς τους περίπου ως “δυτικόδουλους”. Αναπόφευκτα ο αναγνώστης αποκομίζει την εντύπωση ότι (κατά τον συγγραφέα) ο Αχμεντινετζάντ αποτελεί (στη χειρότερη περίπτωση) το μικρότερο κακό…
Όσον αφορά το ίντερνετ: και πάλι στο κείμενο είναι πασιφανές ότι η αργή ταχύτητα του ίντερνετ στο Ιράν (αλλά και η ίδια του η χρήση) χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για να καταδειχτεί ότι πρόκειται για εξέγερση μιας “ευημερούσας νεολαίας”. Έτσι, και πάλι, η τελική εντύπωση είναι ότι κατά τον συγγραφέα του άρθρου ναι μεν πρόκειται για “δίκαιη οργή” αλλά τουλάχιστον προβληματική, θα πρέπει να είμαστε “κουμπωμένοι” απέναντί της.
Αλλά το ζήτημα με αυτό το άρθρο έχει λυθεί. Δεν ήμουν μόνο εγώ που το ερμήνευσα με αυτόν τον τρόπο. Είναι προφανές ότι και πολλοί άλλοι σύντροφοι του ΝΑΡ το αντελήφθησαν με τον ίδιο τρόπο με εμένα και διαμαρτυρήθηκαν. Όπως γράφω στη νεότερη δημοσίευσή μου (“Στην υπεράσπιση της ιρανικής αντίστασης”) στο Πριν της 28/6 υπάρχει το τελευταίο άρθρο του Χατζηστεφάνου “Νεκρική… σιγή στο Ιράν” όπου γίνεται ευπρόσδεκτη στροφή 180 μοιρών και τα πράγματα…. ισιώνουν. Με αυτό το άρθρο, κατά τη γνώμη μου πάντα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
Τελευταίο, όχι δεν έχω πάει στη Τεχεράνη. Αλλά ασφαλώς και δεν θεωρώ ότι επειδή έχουν πάει στη Τεχεράνη οι σύντροφοι Χατζηστεφάνου και Παπακωνσταντίνου έχουν (εξ” αυτού) μεγαλύτερο κύρος οι αναλύσεις τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των αναλυτών δεν έχουν πάει στους τόπους όπου συμβαίνουν τα γεγονότα, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία όσων πηγαίνουν κάνουν απλά προπαγάνδα (να θυμηθούμε τους Αμερικανούς, και όχι μόνο, απεσταλμένους στο Ιράκ). Όπου και να πηγαίνεις, οι προκαταλήψεις (και ιδεοληψίες) σου σε ακολουθούν. Ευτυχώς στον σύγχρονο κόσμο έχουμε επαρκή πληροφόρηση για να μπορούμε να έχουμε τεκμηριωμένες απόψεις.
“Αγγελος Κ
Υστερόγραφο: Δεν το πρόσεξα καθόλου και το έχω πλέον διορθώσει. Πρόκειται περί παραδρομής, ο Μουσαβί έγινε ασυναίσθητα σε δυο περιπτώσεις στο κείμενο Μπαζαρί. Ευχαριστώ για την επισήμανση.
Κατανοητά αυτά που λές αλλά δεν θεωρώ ότι έγινε στροφή 180 μοιρών στο δευτερο κείμενο του Χατζηστεφάνου. Αναφέρει ότι στις διαδηλώσεις που ξεκίνησαν από την ευημερούσα (ή όπως αλλιώς την πούμε) νεολαία τη Τεχεράνης ήρθαν στη συνέχεια και άλλα στρώματα. Αυτό είναι εξέλιξη με βάση το ρεπορτάζ και όχι αλλαγή τοποθέτησης.
Στο θέμα του Δεκέμβρη υπάρχει νομίζω μια μεγάλη διαφορά. Τα γεγονότα στο Ιράν πυροδοτήθηκαν από τα πάνω με πολύ οργανωμένο σχέδιο των οπαδών του Μουσαβί (δεν θέλω με αυτό να μειώσω την εξέγερση ή να την χαρακτηρίσω κατευθυνόμενη – κάθε άλλο- αλλά η αφορμή δώθηκε από πάνω. Και σε κάθε περίπτωση υπήρξε ένα τμήμα της ελίτ που στήριξε την εξέγερση (ακόμη και αν δεν μπόρεσε να την χειραγωγήσει).
Στο Δεκέμβρη όλοι οι από πάνω έχασαν τη μπάλα (συμπεριλαμβανομένης και της αντικαπιταλιστικής αριστεράς) και μόνο στη συνέχεια κάποια κατάφεραν να κατανοήσουν και να ενταχθούν στην εξέγερση.
Σχετικά με το αν μπορούμε να έχουμε επαρκή ενημέρωση από το Ιράν θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω. Όταν οι δημοσιογράφοι δεν παίρνουν άδεια για να βγουν έξω από την Τεχεράνη και κινούνται ως επι το πλείστον στη Βόρει Τεχεράνη και όταν όλοι οι blogers κτλ του Ιρλαν ανήκουν αναγκαστικά σε μεσαία και ανώτερα στρώματα δεν βλέπω πως μπορούμε να μάθουμε τι σκέφτεται ο κάτοικος στα σύνορα με το Αφγανιστάν.
By the way στην ραδιοφωνική του εκπομπή για το Ιράν ο Χατζηστεφάνου εξηγούσε την λανθασμένη εικόνα που μεταδίδουν (συχά άθελά τους) οι ξένοι δημοσιογράφοι : Αγιατολάδες και Δον Κιχώτες http://xstefanou.weebly.com/radio.html
Φίλε simo
Σε ευχαριστώ πολύ για τη συνεισφορά σου στη συζήτηση για το Ιράν.
Το site που έστειλες του Άρη Χατζηστεφάνου πραγματικά εξαιρετικά ενδιαφέρον. Το έβαλα στα links του blog. Και πάλι σε ευχαριστούμε.
Άγγελος Κ
Μια παρατήρηση μόνο: ανήκοντας στη νΚΑ, δεν αντιλήφθηκα «αρκετούς συντρόφους μου» να διαμαρτύρονται για το άρθρο του Χατζηστεφάνου ή για κάποια δήθεν μεροληψία προς τον Αχμαντινετζάντ. Ούτε να θεωρούν τον σ. Δελαστίκ «υπερεθνικιστή». Καλό είναι λοιπόν αφ’ενός να μην δημιουργούμε κλίμα εκ του μηδενός, αφ’ετέρου να είμαστε πιο προσεκτικοί στους χαρακτηρισμούς μας όταν θέλουμε να κάνουμε πολιτική κριτική. Γιατί και γω διαφωνώ σφόδρα με την τοποθέτησή σου για τα καθεστώτα του «υπαρκτού» και με την εκτίμησή σου οτι «σαρώθηκαν από λαϊκές εξεγέρσεις που είχαμε να δούμε από το 1848″ (!!!), αλλά δεν σε λέω πράκτορα του ιμπεριαλισμού και έμμισθο της CIA. Ακριβώς επειδή αντιλαμβάνομαι οτι έχουμε διαφορετικές εκτιμήσεις για τη φύση των καθεστώτων αυτών αλλά και για την κατάρρευσή τους.
Όσον αφορά το ζήτημα του Ιράν και την πολιτική στάση που πρέπει να έχει η αντικαπιταλιστική αριστερά απέναντί του, εμένα με καλύπτει σε γενικές γραμμές το άρθρο του Π. Παπακωνσταντίνου που μπορείτε να δείτε εδώ: http://prin.gr/prin/937/24.pdf
ΥΓ: ξέχασα να πω οτι και την έννοια «σταλινισμός» και «σταλινικός» δεν τη θεωρώ την πλέον δόκιμη, αλλά ακόμα κι αν δεχτούμε οτι έχει κάποιο συγκεκριμένο περιεχόμενο και περιγράφει κάποιες λογικές και πρακτικές, το να την πετάς συλλήβδην σε όσους διαφωνείς μάλλον αποδυναμώνει την έννοια αυτή και τα επιχειρήματά σου..